Tin liên quan

Kẹt xe ở TP. HCM (Ảnh: Mai Lương) 

Kẹt xe ở Sài Gòn đã từng được cảnh báo cách đây hơn 20 năm, rằng “bóng ma kẹt xe Bangkok đang lơ lửng trên đầu Sài Gòn”. Và qua chừng ấy năm, Bangkok đã mở rộng hệ thống xe buýt (có xe buýt máy lạnh và xe buýt bình dân - không máy lạnh), mở đường trên cao có thu phí, bố trí giờ làm việc lệch nhau, xây dựng hệ thống tàu điện cao tốc (cả metro lẫn skytrain), giãn dân... Nay Bangkok chỉ kẹt xe vào giờ cao điểm, còn Sài Gòn thì gần như kẹt cả ngày. Dân Bangkok bình tĩnh đối mặt với nạn kẹt xe, họ chấp nhận và không phá luật như leo lên lề, chạy vào đường cấm, vượt đèn vàng đèn đỏ, bấm còi inh ỏi... Thủ đô các nước (trừ vài nước như Lào, Brunei...) đều kẹt xe nhưng không cấm xe gắn máy, trừ cố đô Yangon của Myanmar cấm tiệt xe hai và ba bánh vào trung tâm. Với các nước, “cấm” là từ kỵ! Họ chỉ hạn chế bằng các biện pháp thuế. Xe Tuktuk ở Thái Lan phải mua với mức giá hơn 20.000 đô la Mỹ dù giá xuất xưởng chỉ là vài ngàn đô la một chiếc.

Sài Gòn được quy hoạch cho 3 triệu dân, nay dân số gấp hơn ba lần. Xe hơi tăng gấp 10 lần, xe gắn máy tăng gấp 25 lần so với trước năm 1975, trong khi đó, mặt đường chỉ tăng (kể cả mở rộng) thêm 0,3 lần thì không kẹt xe và ngập nước mới lạ! Cấm xe gắn máy thì đi bằng phương tiện gì với hệ thống giao thông hiện nay? Cứ tưởng tượng thay 9 triệu xe gắn máy bằng 3 triệu xe hơi, lúc đó chắc mọi người phải leo lên nóc xe để đi bộ! Có tăng gấp đôi số xe buýt hiện có, làm thêm buýt đường sông, vài tuyến metro cũng không xuể nếu không có kế hoạch giãn dân quyết liệt và mở thêm đường tầng để tăng diện tích giao thông lên ít nhất gấp đôi. Đây là một bài toán khó, rất khó trong điều kiện hiện nay, đặc biệt là từ năm 2017, ngân sách của thành phố chỉ còn được giữ lại 18% tổng doanh thu, tiền đâu để cải thiện và phát triển cơ sở hạ tầng?

Những năm 1990, Quảng Châu (Trung Quốc) có nhiều nét tương đồng với Sài Gòn hiện nay: nạn kẹt xe, trùng trùng xe gắn máy, nhà cửa và vỉa hè nhếch nhác... Nhờ các sự kiện như Olympic 2008, Asiad 2010, Quảng Châu và nhiều thành phố ở Trung Quốc đã lột xác. Toàn bộ nhà cửa mặt tiền và vỉa hè được chỉnh trang, đặc biệt là sự thay đổi thần kỳ về giao thông. Trung tâm Quảng Châu hiện có hệ thống đường tầng hiện đại nhất nhì thế giới với 5 tầng xe, đường chỉ một chiều với tối thiểu 3 làn, có đường riêng cho xe buýt đủ loại, chưa kể tàu điện ngầm. Ô tô cứ chạy theo máy định vị chứ lạc vào mê trận giao thông Quảng Châu thì không có lối ra. Quảng Châu còn có tàu siêu tốc đi Thẩm Quyến, đi 185 ki lô mét chỉ mất 32 phút.

Đường sá như vậy, không cần cấm, xe gắn máy cũng lạc hậu!

“Cấm xe gắn máy” chắc chắn không bị phản đối nếu giải được bài toán thay thế. Có lẽ nên thay từ “cấm” bằng “hạn chế và giảm tối đa xe gắn máy” bằng một lộ trình cụ thể và những biện pháp thiết thực. Nếu hệ thống giao thông công cộng tiện lợi, đường thông hè thoáng, chắc không ai muốn đi xe gắn máy vì nắng nóng, bụi bặm và nguy hiểm.

Hiện nay, xe gắn máy không đơn thuần là phương tiện vận chuyển mà còn là phương tiện mưu sinh của nhiều người. Hạn chế xe gắn máy cũng như chống ngập, không thể muốn là được, thậm chí kể cả khi có tiền. Vấn đề là cách làm.

Làm kinh tế, giải quyết các vấn nạn xã hội phải theo quy luật, nhiều nước đã làm được, hà cớ gì người Việt không thể? Có lẽ không nên tranh luận nên hay không mà thay bằng hiến kế cụ thể là làm như thế nào và phải làm ngay. Đã trễ lắm rồi!

Theo TBKTSG