Giàu sang, sống trong tài lộc, vàng bạc là điều nhiều người mong muốn. Chính từ những ham muốn ấy mà không ít người đã trở nên cuồng tín tin vào những điều hư vô, không có thật rằng giàu có chỉ “phất” lên từ sự cầu cúng thần thánh.

Nhiều năm trở lại đây, rất nhiều người cho rằng ngày 10 tháng Giêng là ngày vía Thần tài và đổ xô đi mua vàng để cầu tài lộc.

Theo các nhà nghiên cứu thì trong tín ngưỡng dân gian của người Việt không có ông Thần tài mà việc thờ cúng Thần tài mới chỉ xuất hiện từ 20 năm trở lại đây do ảnh hưởng văn hóa tín ngưỡng của người Trung Quốc.

Theo truyền thuyết, Thần tài là vị Thần cai quản tiền bạc, tài lộc. Thần tài xuống trần gian và mang may mắn cho những gia đình thần đã từng đến. Khi Thần tài bay về trời vào ngày mùng 10, dân gian lấy ngày này làm ngày vía Thần tài và tin tưởng rằng, mua vàng sẽ gặp nhiều phúc lộc, sung túc suốt cả năm.

Ngày vía Thần tài vô cùng quan trọng với giới doanh nhân, thương nhân. Họ quan niệm đây không chỉ là ngày cảm ơn Thần tài đã phù hộ cả 1 năm qua mà còn là ngày mong đổi vía, lấy vía của Thần tài để phù hộ cho gia chủ 1 năm làm ăn tấn tới.

Tuy nhiên, những năm gần đây, trong ngày vía Thần tài, trên các trang báo hình ảnh nhiều người dân xếp hàng đổ xô đi mua vàng đã trở nên quen thuộc. Thậm chí, có người còn bất chấp mưa rét, bồng bế con theo, bỏ công bỏ việc để có thể mua vàng ngay trong ngày nhằm cầu tài lộc cho cả năm.  

Điều tất nhiên, trước nhu cầu của đám đông như vậy, không lạ khi các công ty kinh doanh vàng bạc đủ chiêu trò để thu hút các “thượng đế” như: tạo ra các linh vật con Giáp của năm bằng vàng, các sản phẩm gắn với Thần tài… Chính động thái này đã lôi cuốn người dân đổ xô đi mua vàng ngày vía Thần tài tạo nên tâm lý đám đông khiến mỗi năm dòng người xếp hàng càng dài thêm, kéo dài từ mờ sáng đến đêm khuya trước các cửa hiệu vàng.

Lợi dụng chuyện đó, các công ty kinh doanh vàng bạc đồng loạt tăng giá cao. Số liệu qua nhiều năm cho thấy, thời điểm này lợi nhuận của nhiều công ty vàng đã cao vượt bằng cả quý. Tuy nhiên, các “thượng đế” không quan tâm điều đó mà chỉ mong cốt mua được chỉ vàng nhằm lấy “hên”, cầu tiền tài rủng rỉnh, làm ăn thuận lợi.

Xin nhắc lại, sự giàu sang, ham muốn nhung lụa đã trở thành lực hút, lôi cuốn xã hội. Thế nhưng, giàu sang không phải xuất phát từ việc cầu cúng, mù quáng tin vào các thế lực siêu nhiên mà một phần xuất phát từ trí tuệ, sự siêng năng lao động và khả năng thích ứng xã hội.

Tài lộc vốn dĩ ngoài yếu tố may mắn về cơ hội thì tất yếu là do chính mình tự lực làm ra, vì vậy đừng vì sự cuồng tín mà đẩy lùi văn hóa, dân trí, gieo rắt sự hoang tưởng cho thế hệ mai sau.

Người viết không có ý phản đối hay lên án việc thờ cúng tín ngưỡng Thần tài nhưng cần hiểu chính xác chúng ta đang thờ cúng ai và ý nghĩa của việc thờ cúng vị Thần đó. Việc thờ cùng, mua vàng trong ngày vía Thần tài chỉ mang ý nghĩa tạo thêm niềm tin, tạo thêm động lực ý chí để vượt qua những thất bại, khó khăn chứ không phải sự cuồng tín mua vàng ngày đó là sẽ trở nên giàu sang, phú quý. Chỉ có như vậy, chúng ta mới tránh khỏi sự bị lợi dụng lòng tin, biến văn hóa tâm linh thành mê tín.

*Bài viết thể hiện qua điểm riêng của tác giả

Lê Công