Trong nhận định của m�nh h�m thứ Tư vừa qua, b� Yellen đ� gọi cuộc tranh luận về việc n�ng c�c mục ti�u lạm ph�t to�n cầu đang nổ ra l� một trong những c�u hỏi quan trọng nhất m� ch�nh s�ch tiền tệ đang đối mặt, khi l�nh đạo của c�c ng�n h�ng trung ương hiện phải vất vả t�m giải ph�p cho một lối m�n kinh tế, trong đ� tăng trưởng thấp, l�i suất thấp v� gi� cả yếu v� tăng lương đang củng cố sức mạnh cho nhau.

Mục đ�ch sẽ l� một sự thay đổi t�m l� của doanh nghiệp v� c�c hộ gia đ�nh, đồng thời thuyết phục họ rằng gi� cả sẽ tăng đủ nhanh trong tương lai, v� họ sẽ gi�u c� hơn khi vay mượn v� ti�u x�i nhiều hơn trong thời đại ng�y nay.

Ở thập kỷ 80 v� 90, giữ được lạm ph�t ổn định l� ưu ti�n h�ng đầu của ng�n h�ng trung ương ở c�c quốc gia ph�t triển. Ti�u ch� đ� đ� trở th�nh một mục ti�u cốt l�i của Fed v� l� niềm tin s�u sắc cho ng�n h�ng Bundesbank của Đức, v� sau n�y l� Ng�n h�ng Trung ương ch�u �u (ECB) – vốn được th�nh lập v�o năm 1998 với nhiệm vụ duy tr� sự ổn định gi� cả m� theo định nghĩa l� lạm ph�t dưới 2%.

Mục ti�u 2% đ�, vốn được hiểu l� gi� cả sẽ tăng gấp đ�i cứ mỗi 35 năm v� được xem l� vừa mang lại sự ổn định vừa l� bước đệm đầy đủ để chống lại giảm ph�t, hiện rất phổ biến đối với c�c ng�n h�ng trung ương ở những nước ph�t triển.

N�ng mục ti�u lạm ph�t đ� l�n 3% hay thậm ch� 4% như một số nh� kinh tế học đề nghị sẽ thay đổi triển vọng của c�c c�ng ty n�i ri�ng, cho ph�p họ t�nh ph� nhiều hơn đối với h�ng h�a v� trả tiền c�ng lao động nhiều hơn m� kh�ng sợ rằng một ng�n h�ng trung ương sẽ can thiệp.

Để c� hiệu quả, Fed sẽ phải ủng hộ mục ti�u mới đ� với tốc độ n�ng l�i suất chậm hơn so với mức m� họ cho l� ph� hợp. Điều đ� c� thể mang đến rủi ro cho Fed, vốn đ� nhiều lần bỏ lỡ mục ti�u hiện tại của m�nh v� khiến cho mọi người quen kỳ vọng gi� sẽ giảm v� lương sẽ tăng, Ryan Sweet, chuy�n gia ph�n t�ch của Moody, n�i.

Ở một phương diện n�o đ�, Fed c� thể l� nạn nh�n của sự th�nh c�ng của ch�nh họ v� trong qu� khứ, b� Yellen từng tỏ ra ho�i nghi rằng liệu Fed c� thể thay đổi được những kỳ vọng gắn liền với khả năng giữ lạm ph�t thật sự ở mức thấp của họ suốt nhiều năm bằng c�ch đơn giản l� n�ng mục ti�u của m�nh l�n hay kh�ng.

Bằng c�ch cho ph�p lạm ph�t cao hơn, Fed sẽ tạo ra nhiều kh�ng gian hơn để l�i suất danh nghĩa tăng sau n�y m� kh�ng hạn chế tăng trưởng kinh tế, những người ủng hộ ph�n t�ch. Với l�i suất được kỳ vọng vẫn duy tr� ở mức thấp lịch sử, b� Yellen v� những người đồng cấp của m�nh hiện lo lắng rằng ngay cả một cuộc suy tho�i nhỏ cũng sẽ buộc họ phải giảm l�i suất về mức 0 v� triển khai những c�ng cụ thời khủng hoảng, như chương tr�nh mua t�i sản – một điều m� họ c� thể tr�nh được nếu l�i suất cao hơn.

Tuy nhi�n, những người ho�i nghi lại đặt c�u hỏi l� liệu việc n�ng mục ti�u lạm ph�t sẽ c� t�c động l�u d�i l�n hoạt động kinh tế kh�ng.

N�ng hay kh�ng n�ng?

Trong suốt đợt hồi phục 8 năm qua, Fed đ� li�n tục giảm ước t�nh của họ về tiềm năng kinh tế Mỹ, về l�i suất cần c� để đạt được điều đ�, v� nh�n chung đ� kh�ng đưa lạm ph�t về được trở lại mức 2%. H�m thứ Tư vừa qua, b� Yellen n�i rằng c� thể giờ l� l�c xem x�t lại.
“Ch�ng t�i đ� học được nhiều điều”, b� Yellen n�i về khoảng thời gian kể từ năm 2012 đến nay khi Fed ấn định mục ti�u lạm ph�t. Một b�i học đ� được r�t ra l� l�i suất sẽ bị kẹt ở c�c mức thấp lịch sử trừ khi c� điều g� đ� thay đổi. N�ng mục ti�u lạm ph�t với hy vọng điều đ� c� thể l� chất x�c t�c cho sự thay đổi hay kh�ng l� một trong những quyết định quan trọng nhất của ch�ng t�i, b� n�i.

Những người đứng đầu c�c ng�n h�ng trung ương ở ch�u �u, Nhật Bản, Anh v� những nơi kh�c cũng đ� bắt đầu thảo luận chi tiết về phương �n n�y, trong khi Ng�n h�ng Trung ương Canada (BoC) cứ 5 năm một lần lại xem x�t lại mục ti�u lạm ph�t của họ. Bất kỳ động th�i n�o cũng kh�ng c� khả năng xảy ra trong tương lai gần.

Những nh� hoạch định ch�nh s�ch c� thể kh�ng muốn bỏ lỡ c�c mục ti�u của họ, nhưng họ cũng nhận ra lợi �ch của những đợt tăng gi� khi�m tốn xuất ph�t từ c�c ch�nh s�ch của ng�n h�ng trung ương v� một nền kinh tế to�n cầu h�a, gi�p th�c đẩy chi ph� sản xuất giảm xuống mang lại.

Kể từ đầu thập kỷ 1990 đến nay, thu nhập b�nh qu�n của hộ gia đ�nh Mỹ v� lạm ph�t ti�u d�ng chung hầu như đồng bộ ho�n hảo với nhau. Chi ph� gi�o dục v� chăm s�c sức khỏe đ� tăng nhanh hơn, nhưng gi� quần �o, đồ đạc trong nh� v� thực phẩm nh�n chung đ� tăng �t hơn hoặc kh�ng tăng so với thu nhập của hộ gia đ�nh – �điều n�y mang lại lợi �ch cho những người ngh�o bị t�c động nhiều nhất trong suốt c�c đợt lạm ph�t cao. Tuy nhi�n, điều đ� cũng c� thể đ� tạo n�n sức ỳ.

Ch�nh s�ch tiền tệ hiện đại chủ yếu dựa tr�n khả năng tạo ra kỳ vọng của một ng�n h�ng trung ương, v� Fed c�ng với c�c ng�n h�ng trung ương kh�c đ� rất th�nh c�ng trong việc giữ lạm ph�t ở mức thấp đến nỗi giờ đ�y họ dường như kh�ng thể thay đổi t�m l� đ� theo chiều ngược lại.

Fed cũng kh�ng c�n kh� chắc chắn về việc một số kh�a cạnh cơ bản của nền kinh tế đang hoạt động thế n�o trong thời đại ng�y nay. Tỷ lệ thất nghiệp hiện thấp nhất trong 15 năm qua với 4.3%, nhưng tăng trưởng tiền lương ở mức thấp v� gần đ�y, lạm ph�t đ� trượt xa hơn khỏi mục ti�u của Fed./.

Theo Vietstock