Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê do Công ty cổ phần sắt Thạch Khê (Công ty TIC) làm chủ đầu tư. Dự án được phê duyệt lần đầu vào năm 2008 với mức đầu tư hơn 9.932 tỷ đồng, tổng diện tích sử dụng đất 3.898 ha. Đến năm 2014, dự án điều chỉnh lại, với mức đầu tư hơn 14.517 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất 4.821 ha.

Công ty cổ phần sắt Thạch Khê khai thác mỏ sắt Thạch Khê thuộc các xã Thạch Hải, Thạch Đỉnh và Thạch Khê, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 222/QĐ-BTNMT ngày 24 tháng 02 năm 2009 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Phương pháp khai thác: Lộ thiên, diện tích: 527ha, mức cao đến cốt cao -550 m, trữ lượng khai thác: 230 triệu tấn quặng sắt, thời hạn khai thác: 30 năm, kể từ khi được cấp giấy phép khai thác.

Tuy nhiên sau một thời gian triển khai, dự án này đã bộc lộ một số sai phạm dẫn đến phải tạm dừng hoạt động theo kết luận thanh tra số 2403/KLTT-ĐCKS của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Bộ tài nguyên và môi trường.

Các vi phạm, tồn tại Mỏ sắt Thạch Khê bắt đầu khi thực hiện công tác thử nghiệm công nghệ thi công trên nền cát và sét giai đoạn I là 1.500.000 m³ từ tháng 12/2007 đến ngày 23 tháng 02 năm 2009 khi chưa được các cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cho phép là chưa phù hợp với quy định của pháp luật về khoáng sản, chưa hoàn thành việc lập, phê duyệt và nộp thiết kế mỏ về Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản và một số sai phạm khác…

Chính vì thế, sáng nay (29/5), Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Văn Hiếu đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh về dự án khai thác và tuyển quặng mỏ sắt Thạch Khê.  Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Thị Nữ Y và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Quốc Vinh, Dương Tất Thắng đã tiếp và làm việc với đoàn.

Theo lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, nếu dự án tiếp tục triển khai, về lợi ích trước mắt là tăng thu ngân sách từ các nguồn thu thuế, phí; đẩy nhanh tiến độ bồi thường, tái định cư, tạo việc làm, thu nhập cho lao động địa phương… Tuy nhiên, về lâu dài, dự án sẽ có những tác động, có thể phát sinh các hệ lụy nghiêm trọng.

“Quy mô và phạm vi dự án rất lớn, nên vấn đề ô nhiễm môi trường, sa mạc hóa, bão cát, sụt giảm nguồn nước ngầm, moong mỏ tạo thành hồ lớn sâu -550m nằm ngay bờ biển và thành phố Hà Tĩnh… có thể gây ra những hậu quả khó lường”,  Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng quan ngại.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn bày tỏ những trăn trở khi hàng nghìn người dân của các xã vùng bị ảnh hưởng từ dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê đã phải gánh chịu những hệ lụy khó khăn trong những năm qua. Đây là bài học sâu sắc cần nghiêm túc nhìn nhận.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn: Khai thác hay dừng khai thác cần được cân nhắc kỹ lưỡng

“Với quy mô, phạm vi ảnh hưởng lớn của mỏ sắt Thạch Khê, chủ đầu tư cần trả lời thỏa đáng tính khả thi của dự án từ thiết kế kỹ thuật, công nghệ khai thác, năng lực tài chính đến hiệu quả kinh tế dự án”, Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn kiến nghị.  

Đặc biệt, Hà Tĩnh đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường và các tác động về mặt xã hội khi dự án triển khai. Trên cơ sở đánh giá nghiêm túc, cân nhắc về nhiều mặt, xét thấy lợi ích lâu dài là cơ bản, xuyên suốt, còn lợi ích trước mắt chỉ là tạm thời, Hà Tĩnh đề nghị Chính Phủ xem xét dừng dự án, khi nào có đủ điều kiện mới được thực hiện.

Giải đáp những băn khoăn của tỉnh Hà Tĩnh, đại diện các bộ, ngành trung ương, các nhà khoa học và chủ đầu tư cho rằng: Việc lựa chọn giải pháp kỹ thuật, công nghệ và thiết bị khai thác mỏ đã được hội đồng thẩm định Bộ Công thương thẩm định kỹ lưỡng, đủ độ tin cậy để tiếp tục triển khai đầu tư dự án. Tuy nhiên, các đại biểu cũng đề nghị, một số nội dung của đánh giá tác động môi trường, phương án vận chuyển quặng, cam kết về vốn… cần được tính toán, khảo sát, đánh giá kỹ hơn cho phù hợp với thực tiễn hiện nay.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Hiếu chia sẻ, ghi nhận những băn khoăn và các kiến nghị đề xuất của Hà Tĩnh và đại diện các bộ, ngành Trung ương, chủ đầu tư. Đoàn sẽ tổng hợp và báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Quốc Hoàn