Đoàn khảo sát của HĐND TPHCM kiểm tra ATTP tại chợ đầu mối Bình Điền Ảnh: HOÀNG HÙNG

Hội thảo thu hút gần 30 bài tham luận từ các cán bộ, nhà quản lý, nhà khoa học và các tổ chức cá nhân đại diện đoàn thể, hiệp hội, các đơn vị kinh doanh, sản xuất lương thực, thực phẩm tham dự.

Chỉ kiểm soát được phần ngọn

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TPHCM, sản xuất nông nghiệp tại TPHCM chỉ đáp ứng được khoảng 20%-30% nhu cầu thực phẩm của người dân, phần còn là từ các tỉnh, thành phố khác hoặc nhập khẩu. Vì vậy, TPHCM gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý và truy xuất nguồn gốc khi có sự cố về an toàn nông - lâm - thủy sản. Chỉ tính riêng trong năm 2016, ngành nông nghiệp TP đã xử phạt 2.405 trường hợp vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm (ATTP) với tổng số tiền phạt gần 6,2 tỷ đồng. Nhiều cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm vẫn sử dụng chất cấm trong chăn nuôi; tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trong rau; lạm dụng hóa chất kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản; sử dụng hóa chất, phụ gia không đúng mục đích làm ảnh hưởng đến sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng.

Các nhà quản lý cho rằng, hiện công tác giám sát, quản lý chất lượng thực phẩm mới thực hiện được ở phần “ngọn”; nhiều trường hợp khó định danh hành vi, vi phạm ATTP trong khi nguồn nhân lực nhân sự lẫn phương tiện giám định của TP vẫn chưa đồng bộ. Quá trình xử lý vi phạm ATTP chưa quyết liệt do đối tượng vi phạm chủ yếu là người lao động có thu nhập thấp, đối tượng lao động thời vụ phổ thông thu nhập không ổn định, giá trị hàng hóa thực phẩm của các cơ sở kinh doanh nhỏ, chủ cơ sở sẵn sàng bỏ tang vật rời địa phương khi bị phát hiện.

Bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Công ty TNHH Quản lý và kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức, cho rằng, với số lượng hàng nhập vào chợ khá lớn (gần 4.000 tấn/đêm), việc kiểm soát ATVS từ gốc rất khó thực hiện vì chỉ quản lý được ở chợ, còn nuôi trồng thế nào thì không thể kiểm soát được. 

Trông chờ vào lương tâm người bán

Theo bà Nguyễn Thị Nhã Trúc, Trưởng phòng Quản lý chất lượng Ban Quản lý ATVS thực phẩm TPHCM, qua kiểm tra cho thấy nhiều trường hợp hộ kinh doanh thực phẩm sử sụng chất Auramine O (vàng ô) trong măng; chất tạo nạc trong thịt heo; dùng phẩm màu trong ruốc; chất bảo quản, phụ gia không cấm hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ để ngâm, tẩm ướp, tạo màu sản phẩm… làm ảnh hưởng đến sức khỏe và niềm tin của người tiêu dùng. Mặt khác, hiện nay chỉ có sản phẩm động vật là có giấy chứng nhận kiểm định sản phẩm động vật kèm theo lô hàng. Sản phẩm rau, củ, quả, thủy sản không có giấy chứng nhận nên các cơ quan quản lý trên địa bàn TP gặp khó trong việc giám sát, quản lý và truy xuất khi có sự cố về ATTP. 

Ông Nguyễn Nguyên Phương (Phòng Thương mại, Sở Công thương TPHCM) cho rằng, thực tế quá trình thực phẩm đi từ sản xuất đến người tiêu dùng phải qua khâu trung gian (thương lái). Những người này không đăng ký kinh doanh và không chịu trách nhiệm gì về những vấn đề liên quan đến hàng hóa, đồng thời, việc xử lý vi phạm chưa nghiêm. Theo ông Phương, để vấn đề ATVSTP không còn là mối lo với mọi người dân, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của các ngành chức năng thì lương tâm và trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh chính là điều kiện tiên quyết, là cái gốc để loại bỏ thực phẩm bẩn.

Theo SGGP