Vậy vấn đề của chứng khoán hiện nay là gì? Đó là sự sai lệch của dòng tiền. Ngay cả những nhà đầu tư mới cũng nhìn thấy suốt ba tháng trở lại đây, tiền tập trung giao dịch ở nhóm cổ phiếu bất động sản, chứng khoán, thương mại, đầu tư trong đó có đầu tư vào chính chứng khoán. Còn lại lĩnh vực sản xuất, nói cụ thể là xuất khẩu, nông lâm nghiệp, thủy hải sản, chăn nuôi, hàng tiêu dùng... tăng cầm chừng và mức tăng nhìn chung thấp. Các doanh nghiệp sản xuất mới chính là xương sống của nền kinh tế. Cổ phiếu của họ đáng được chấp nhận ở một mặt bằng với P/E cao hơn, thí dụ bình quân 15-20 lần. Khi giá của những cổ phiếu sản xuất tăng trưởng đến mặt bằng P/E như vậy, doanh nghiệp có cơ hội phát hành thêm cổ phiếu (cho cổ đông hiện hữu, cho cổ đông chiến lược, nhà đầu tư riêng lẻ...) để có vốn tăng năng lực sản xuất và trả bớt nợ vay ngân hàng. Đấy mới thực sự là chức năng của thị trường chứng khoán.

Hiện nay nhà đầu tư đánh đồng P/E của cổ phiếu doanh nghiệp sản xuất với chứng khoán, bất động sản. Không ít nhà đầu tư bỏ qua cổ phiếu doanh nghiệp sản xuất với P/E 10 lần, họ cho thế là cao, để chấp nhận P/E doanh nghiệp bất động sản 20-30 lần, thậm chí cả trăm lần. Đó là gì nếu không phải tâm lý chụp giật và đám đông, thấy người bên cạnh giải ngân cũng vác mai đi đào? Có những cổ phiếu bất động sản tăng trần 10-20 phiên liền mà những thông tin về triển vọng kinh doanh vẫn chỉ được đề cập ở thì tương lai. Bộ phận thanh tra, giám sát thị trường của hai sở giao dịch chứng khoán, của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ở đâu mà không vào cuộc? Những yêu cầu giải trình mang tính hình thức như hiện nay vì sao cổ phiếu tăng trần hay giảm sàn 10 phiên hầu như không có tác dụng và không làm sáng tỏ những thông tin cần thiết. Việc giám sát thị trường của cơ quan quản lý đã đến lúc cần đổi mới và bám sát thực tiễn hơn.

Doanh nghiệp sản xuất, nhất là các công ty trong lĩnh vực nông nghiệp, chịu rủi ro trong thời gian gần đây do tác động bất thường của thời tiết, của giá nguyên liệu hàng hóa bấp bênh, của thị trường xuất khẩu biến động và đặc biệt sức cầu tiêu dùng nội địa còn yếu. Một đồng lợi nhuận họ làm ra chứa nhiều mồ hôi và công sức hơn một đồng lợi nhuận của những công ty bất động sản. Còn nhìn sâu xa, nông lâm nghiệp không phải là nơi ẩn chứa nhiều nợ xấu. Nợ xấu nằm chủ yếu ở bất động sản kia.

Trong khi các nhà đầu tư giữ khoảng cách rõ ràng với cổ phiếu ngành khai khoáng và vận tải biển - những ngành đang bị tổn thương kéo dài của giá năng lượng, khoáng sản trên thị trường quốc tế, họ đã không tỏ thái độ như vậy đối với cổ phiếu các công ty chứng khoán, nhất là những công ty nhỏ vẫn chưa có lợi nhuận hoặc thị phần môi giới cũng như các hoạt động tư vấn, tự doanh quá nhỏ. Có cổ phiếu chứng khoán tăng 70% trong một tháng - kỷ lục bất thường của thị trường. Ngoài ra, cần nhận rõ mức độ cung ứng dịch vụ tài chính (cho vay ký quỹ) của các công ty chứng khoán vừa qua tăng nhanh. Nhiều công ty liên tục phát hành trái phiếu doanh nghiệp để củng cố nguồn vốn cung cấp cho nhà đầu tư. Trong một số trường hợp, người mua trái phiếu là các ngân hàng, quỹ đầu tư, không loại trừ cả tiền ủy thác đầu tư của cá nhân, tổ chức kinh tế.

Chứng khoán phải tự điều tiết lại dòng tiền để không chỉ ổn định VN-Index mà còn để thị trường phát triển. Các cổ phiếu đã tăng “nóng” mà không có thông tin tích cực về doanh thu, lợi nhuận tất yếu phải điều chỉnh và đó là sự điều chỉnh lành mạnh. Ở cả ba sàn, còn vô số doanh nghiệp sản xuất điện tử, hàng tiêu dùng, cung ứng dịch vụ vận tải hàng hóa... mà thị giá cổ phiếu chỉ 5.000-6.000 đồng.

Đã sang tháng 6-2017, tháng chốt NAV bán niên của các tổ chức đầu tư và tự doanh và các quỹ. Tiền ngoại sẽ có biến động theo hướng ngày càng tập trung vào các cổ phiếu vốn hóa lớn, nhất là những tập đoàn, tổng công ty mới niêm yết hoặc những doanh nghiệp quy mô chuyển từ UpCom lên. Theo dữ liệu của sàn TPHCM, trong năm tháng đầu năm nước ngoài mua vào tổng cộng 45.700 tỉ đồng, bán ra 39.200 tỉ đồng, mua ròng 6.500 tỉ đồng. Con số này vẫn chưa thấm vào đâu so với các nước khu vực.

TBKTSG