Theo đánh giá của Tổng giám đốc HSBC Việt Nam Phạm Hồng Hải, những năm gần đây, mặc dù tốc độ tăng trưởng tín dụng thấp hơn, nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế tiếp tục tăng cao, cho thấy tín dụng được phân bổ hiệu quả và có chất lượng. Sự điều chỉnh trong cơ cấu tín dụng tiếp tục có hiệu quả tích cực.

Tại Diễn đàn toàn cảnh Ngân hàng 2019, chia sẻ thêm định hướng điều hành tín dụng, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết tốc độ tăng tín dụng được kiểm soát ở mức hợp lý và NHNN chú trọng các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng, hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, trong đó tín dụng tập trung vào lĩnh vực SXKD, lĩnh vực ưu tiên; tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát chặt chẽ. Tín dụng ngoại tệ được kiểm soát phù hợp với lộ trình hạn chế đô la hóa trong nền kinh tế.

Một số giải pháp điều hành tín dụng được NHNN triển khai hiệu quả những năm trước tiếp tục được cơ quan điều hành áp dụng trong năm 2019 đó là thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đến từng TCTD trên cơ sở đánh giá tình hình hoạt động và khả năng tín dụng lành mạnh; trong đó, ưu tiên chỉ tiêu cao hơn đối với TCTD thực hiện trước thời hạn các quy định về tỷ lệ an toàn vốn tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016.

“Chỉ đạo TCTD nâng cao chất lượng tín dụng; tập trung phân bổ tín dụng vào các lĩnh vực SXKD, nhất là các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi trong tiếp cận vốn tín dụng của DN và người dân. Kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán…; Kiểm soát cho vay bằng ngoại tệ và đưa ra lộ trình phù hợp giảm dần cho vay bằng ngoại tệ; tăng cường quản lý rủi ro đối với các dự án BOT, BT giao thông”, là những chỉ đạo của NHNN đối với các TCTD trong hoạt động tín dụng.

Tại báo cáo gửi tới Quốc hội, NHNN một lần nữa cũng nêu rõ: việc cấp tín dụng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản còn tiềm ẩn rủi ro đối với ngân hàng do quy định pháp luật đối với thị trường bất động sản còn nhiều bất cập. Đặc biệt là các quy định điều chỉnh đối với một số loại hình bất động sản mới. Đầu tư kinh doanh bất động sản là kênh đầu tư có kỳ vọng lợi nhuận cao dễ dẫn đến đầu cơ trên thị trường. Rủi ro tiềm ẩn nữa là còn tình trạng mất cân đối cung cầu tại một số phân khúc bất động sản…

NHNN cũng cho biết, việc cấp tín dụng đối với các dự án BOT, BT giao thông tiềm ẩn rủi ro trong dài hạn vì đây là các dự án có tổng mức đầu tư lớn, thời gian cho vay dài, năng lực tài chính của chủ đầu tư hạn chế. Mà tài sản đảm bảo chủ yếu là quyền thu phí trong khi chính sách phí chưa thực sự ổn định, nguy cơ chuyển nợ sang nhóm nợ xấu rất lớn.

Việc cấp tín dụng đối với lĩnh vực chứng khoán cũng tiềm ẩn rủi ro do thị trường chứng khoán Việt Nam còn hạn chế so với các thị trường phát triển, chuẩn mực kế toán và minh bạch thông tin còn khoảng cách so với quốc tế; khung pháp lý về hoạt động của thị trường chứng khoán chưa hoàn thiện, tiềm ẩn rủi ro đối với nhà đầu tư cũng như an toàn vốn tín dụng.

Không chỉ hoạt động tín dụng thương mại, ngay cả việc triển khai một số chương trình tín dụng đặc thù còn gặp nhiều khó khăn như: nợ xấu chương trình cho vay hỗ trợ ngư dân đóng mới tàu cá ngày càng gia tăng đến cuối năm 2018, chiếm 17%. Nợ xấu tăng cao một phần do người dân thiếu ý thức trả nợ vay, các ngân hàng chậm được Bộ Tài chính quyết toán số tiền lãi đã hỗ trợ cho khách hàng vay vốn nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp theo Quyết định 68/2013/QĐ-TTg...

Trước thực trạng này, NHNN đã kịp thời rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất đẩy nhanh việc thực hiện một số giải pháp đồng bộ từ các bộ, ngành trung ương đến chính quyền địa phương các cấp, các hiệp hội nhằm hỗ trợ ngư dân, hỗ trợ ngân hàng thương mại thu hồi nợ vay, tránh phát sinh nợ xấu.

Vấn đề nổi cộm trong thời gian vừa qua đó là hoạt động tín dụng đen diễn biến phức tạp, gây nhiều hệ lụy đến đời sống của người dân, ảnh hưởng đến trật tự an ninh xã hội và hoạt động ngân hàng. NHNN cũng đã chủ động triển khai nhiều giải pháp căn cơ, quyết liệt góp phần đẩy lùi tín dụng đen như: Thường xuyên hoàn thiện, bổ sung cơ chế, chính sách cho vay nói chung và cho vay tiêu dùng; Đơn giản hóa và rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay; xác định thời gian cho vay phù hợp với nhu cầu sử dụng vốn và khả năng trả nợ của khách hàng; tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ nhằm ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi tiếp tay cho các đối tượng xã hội đen cho vay nặng lãi....

Đặc biệt, mới đây, NHNN đã tổ chức Hội nghị triển khai các giải pháp mở rộng tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng nhằm hạn chế tín dụng đen tại Gia Lai để triển khai các giải pháp cụ thể, quyết liệt, mạnh mẽ, đồng bộ nhằm đẩy mạnh tín dụng phục vụ sản xuất, tiêu dùng, góp phần hạn chế việc người dân tìm đến các nguồn vốn tín dụng không chính thức.

Tuy nhiên, hiện nay, theo NHNN các quy định pháp luật còn bất cập, các cơ quan tư pháp khó quy kết hành vi cho vay nặng lãi theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015. Để ngăn chặn, đẩy lùi tín dụng đen, NHNN đề nghị Quốc hội chỉ đạo Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân thống nhất thực thi các quy định pháp luật trong đấu tranh tội phạm liên quan tín dụng đen.

Từ nay đến cuối năm 2019, Lãnh đạo NHNN cho biết, tín dụng tăng khoảng 14% nhưng có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế.

“NHNN điều hành các giải pháp tín dụng nhằm kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với sức hấp thụ của nền kinh tế. Trong đó, tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng tín dụng, tập trung vào hoạt động SXKD, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, song song với đó là kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp và người dân”, là nhiệm vụ trọng tâm NHNN triển khai trong thời gian tới được nêu rõ tại báo cáo.