Dù tăng đột biến nhưng theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tăng trưởng tín dụng tính đến cuối tháng 6 đạt 7,33% so với đầu năm. Đây là con số được đánh giá là thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đây. Cụ thể, cùng kỳ năm 2018, tăng trưởng tín dụng 7,88%; cùng kỳ các năm 2016 và 2017, mức tăng lần lượt là 8,21% và 9,01%. Vậy do đâu tín dụng tăng trưởng thấp? Phải chăng nền kinh tế đang ngày càng chủ động được nguồn vốn, giảm dần sự phụ thuộc vào ngân hàng?

. 

Lý giải về việc tín dụng tăng thấp trong hai quí đầu năm 2019, CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng có 4 nguyên nhân chính. 

Thứ nhất, định hướng giảm tỉ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của NHNN về 40% khiến một số ngân hàng thương mại (NHTM) chưa đáp ứng được tỉ lệ trên khó mở rộng các khoản vay trung và dài hạn. 

Thứ hai, định hướng kiểm soát tín dụng chặt chẽ hơn cho các lĩnh vực không ưu tiên như bất động sản và tiêu dùng.

Thứ ba, các ngân hàng thực hiện chuẩn Basel II sẽ phải cân nhắc rủi ro của các khoản vay nhằm đảm bảo hệ số CAR. 

Thứ tư, nhiều ngân hàng được cấp hạn mức (quota) tăng trưởng tín dụng không quá cao trong 6 tháng đầu năm. 

Về cơ cấu, tín dụng được dồn nhiều về ngành công nghiệp chế biến, chế tạo – động lực của tăng trưởng kinh tế. Cùng với đó, tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nhận được nhiều ưu tiên do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi.

Giới chuyên môn cũng nhận định, có những NHTM tăng trưởng tín dụng khá tốt trong 6 tháng đầu năm 2019. Tuy nhiên, nhìn chung các NHTM tăng tín dụng thận trọng hơn. Điều đó một phần cũng do định hướng kiểm soát chặt tín dụng của NHNN. Định hướng này nhận được sự đồng tình của giới chuyên môn. Khi quy mô dư nợ trong nền kinh tế ngày càng tăng cao, nếu tiếp tục đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm sau cao hơn năm trước thì con số tăng tuyệt đối cao hơn rất nhiều. Nếu không kiểm soát tốt dòng vốn thì rất có thể lượng tiền chảy nhiều vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Dự báo về tình hình tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới, chuyên gia Bùi Quang Tín cho hay, đến quý III/2019, một số NHTM có thể đụng trần hạn mức tín dụng. Vì thế, tăng trưởng tín dụng trong quý IV/2019 sẽ mạnh nhất, khoảng 5%. Quý IV, các doanh nghiệp cần vốn cho sản xuất kinh doanh và nếu tín dụng bị ngưng thì doanh nghiệp sẽ gặp khó về vốn. Có chuyên gia dự đoán: “Khả năng đến cuối quý III, NHNN sẽ căn cứ các yếu tố kinh tế vĩ mô để xem xét điều chỉnh hạn mức tín dụng, đặc biệt trong điều kiện lạm phát dưới 4%”.

Trong khi đó, Công ty Chứng khoán MB (MBS) đưa ra dự báo: Tăng trưởng tín dụng năm 2019 có thể chậm hơn đối với các NHTM, ước đạt 12,5%, thấp hơn so với mức 13% của năm 2018, do lãi suất có xu hướng neo ở mức cao và các chính sách quản lý tín dụng thận trọng hơn của Chính phủ cũng như NHNN.

Bình luận về vấn đề này, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho biết, sau một giai đoạn tăng trưởng tín dụng nhanh thì việc các NHTM củng cố lại hoạt động, trong đó có tín dụng, là điều cần thiết. Dĩ nhiên, điều này sẽ ảnh hưởng phần nào tới lợi nhuận của NHTM, song việc “hy sinh” một phần lợi nhuận ở thời điểm này để củng cố hoạt động tín dụng lành mạnh hơn, kiểm soát và giảm thiểu rủi ro, sẽ có lợi hơn đối với NHTM trong tương lai.

Mới đây, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cũng khẳng định, trong thời gian tới, NHNN sẽ điều hành tín dụng cho nền kinh tế một cách linh hoạt, có những điều chỉnh kịp thời, đáp ứng đầy đủ vốn cho nền kinh tế nhưng vẫn ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm chất lượng tín dụng, đưa tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên, kiểm soát chặt chẽ tín dụng ở những phân khúc có khả năng rủi ro cao.

Mai An(T/h)