Người nhà các bệnh nhi cho biết, trước đó trưa 2/10, trên đường từ trường về nhà, một nhóm khoảng 16 em học sinh thấy quả dại trên đồi chín nên hái ăn. Khoảng 3 giờ sau ăn, các em xuất hiện tình trạng nôn, lơ mơ, mệt mỏi, choáng váng kèm đau bụng dữ dội.

Trong đó, 9 trường hợp khi thấy diễn biến ngày càng nặng, gia đình đã đưa các bé đến Bệnh viện Đa khoa huyện Văn Bàn để cấp cứu và được chẩn đoán trẻ bị ngộ độc quả hồng trâu.

Các bác sĩ đã nhanh chóng tiến hành cấp cứu, xử trí bằng gây nôn, truyền dịch, lợi tiểu, nhuận tràng. Tuy nhiên, một bé diễn biến nặng và cấp tính đã tử vong. 8 trẻ còn lại được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương ngay trong đêm 3/10.

Bệnh nhi ngộ độc quả hồng trâu đang được theo dõi tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

TS.BS Lê Ngọc Duy - Trưởng khoa Cấp cứu Chống Độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, ngay khi tiếp nhận 8 trường hợp này, các bác sĩ đã tiếp tục được hỗ trợ chức năng sống, bù dịch, điều chỉnh rối loạn toan kiềm, trợ gan và làm các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh (xét nghiệm máu, khí máu, chức năng gan thận, siêu âm tim, điện tim, độc chất..).

"Hiện tại tình trạng của cả 8 trẻ đều tạm thời ổn định, chưa nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, các bệnh nhi đều có tình trạng rối loạn nhịp tim, chỉ số men gan tăng, có biểu hiện hủy hoại tế bào gan, một số trẻ còn đau bụng", TS Duy thông tin.

Các bệnh nhi sẽ được tiếp tục hội chẩn chuyên khoa tim mạch, gan mật, ngoại… đồng thời làm các xét nghiệm độc tố để phát hiện kịp thời các biến chứng khác của bệnh.

Quả hồng trâu gây ngộ độc như thế nào?

Quả hồng trâu (có tên khoa học là Capparis versicolor Griff). Đây là loại cây thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá cây to dài gần bằng hai ngón tay người lớn, lá có màu xanh đậm.

Loại quả các bệnh nhi ăn và bị ngộ độc.

Quả hồng trâu tròn to bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông. Quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa ra có lớp vỏ màu hồng.

Loại quả khi chín có màu sắc bắt mắt, hấp dẫn trẻ.

Mỗi quả có từ 4-6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước, mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹt. Quả chín vào thời gian khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.

Nguyên nhân khiến ăn quả hồng trâu ngộ độc, là do trong loại quả này có các chất Ankaloid, Axit Amin, Axit Cacboxylic, Flavonoid, Polyphenol… Alkaloid là độc tố chính chứa chính trong nhân hạt.

Độc tố chính của quả hồng trâu là Alkaloid tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch.

Khi ăn phải, độc tính này tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch. Một số hoạt chất khác có thể gây tổn thương các cơ quan khác như gan, thận…

Theo TS Duy, với các trường hợp ngộ độc quả hồng trâu, việc phát hiện sớm và xử trí kịp thời là giải pháp quan trọng cứu sống bệnh nhân. Đến nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho các trường hợp bị ngộ độc hồng trâu mà chủ yếu là điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng.

Cấp cứu ngộ độc quả hồng trâu như thế nào?

Do loại quả này mọc dại nhiều, nhìn ngon mắt, nên nguy cơ thu hút trẻ rất lớn hái ăn. Như trong trường hợp này, cả nhóm 16 em tham gia hái quả hồng trâu. Đến nay 9 em ngộ độc, trong đó một trường hợp tử vong.

Khi phát hiện trẻ có biểu hiện ngộ độc do ăn quả hồng trâu cần cho con uống nhiều nước và gây nôn, sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất bằng xe cơ giới (tuyệt đối không để trẻ đi bộ).

Tại cơ sở y tế, bệnh nhân cần gây nôn, rửa dạ dày càng sớm càng tốt, cho trẻ uống than hoạt với liều 1-2 g/kg cân nặng, dùng 4-6 gói sorbitol (nếu không có thể cho uống lòng trắng trứng), tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống (trợ tim-mạch, trợ hô hấp, suy gan chống co giật, chống phù phổi cấp…), xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu cho trẻ.

"Hiện đang là mùa quả hồng trâu chín, để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt là trẻ em, các cấp chính quyền địa phương, gia đình và nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của quả hồng trâu cũng như các loại quả dại khác, tuyệt đối không ăn thử các loại quả lạ ven đường", TS Duy khuyến cáo.

Tác giả: Hồng Hải