Khởi nghiệp gian khó

Sinh năm 1936 tại ngôi làng Busdongo de Arbas thuộc tỉnh Leon, đúng thời điểm bùng nổ cuộc nội chiến Tây Ban Nha với tên khai sinh đầy đủ là Amancio Ortega Gaona. Là con út trong gia đình 4 anh chị em có cha là một nhân viên hỏa xa, còn mẹ là người giúp việc nhà. Năm Ortega lên 4 tuổi, theo công việc của người cha, cả gia đình chuyển đến sống tại thành phố La Coruna, thủ phủ của tỉnh Galicia giáp ranh với tỉnh Leon phía tây bắc Tây Ban Nha.

Ngay từ trẻ Ortega đã phải đi làm tại một cửa hàng dệt may và tạp hóa nhỏ mang tên La Maja tại thành phố cảng Coruna. Khi đó cậu bé gần như chưa biết gì về may mặc hay quần áo. Nói đúng hơn lúc đó, Ortega chưa được học nghề gì, trong đầu cậu bé chỉ tồn tại một suy nghĩ sẵn sàng làm mọi thứ để có tiền giúp đỡ bố mẹ. Và thế là chàng trai Amancio trở thành chân sai vặt của cửa hàng La Maja.

Amancio Ortega, nhà sáng lập thương hiệu thời trang Zara

Khởi nghiệp chẳng mấy vinh quang nhưng dường như Amancio Ortega hài lòng với chân sai vặt và vẫn chẳng hề quan tâm đến nghề may mặc. Mọi sự chỉ thay đổi khi anh trai của Amancio lấy con gái của người chủ cửa hàng, còn Amancio đem lòng yêu mến một cô thợ may tại đây. Với bản tính lanh lợi và chăm chỉ, Amancio đã nhanh chóng có được những kiến thức cơ bản của nghề, đồng thời ý thức tự lập kinh doanh cũng lớn dần theo thời gian. Chàng trai người Tây Ban Nha khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng không hơn không kém, người ta vẫn ngợi ca Ortega "tay trắng bắt... giặc".

Hành trình trở thành tỷ phú thế giới

Đầu những năm 1970, với sự trợ giúp đắc lực của chị dâu và vợ là hai thợ may lành nghề, Amancio Ortega đã có một xưởng may tư nhân nhỏ, nhận may quần áo theo đơn đặt hàng và sản xuất quần áo may sẵn. Gia đình Amancio vừa thiết kế, vừa may và vừa bán các sản phẩm của mình.

Năm 1975, Ortega lần đầu tiên cho ra đời một cửa hàng quần áo model riêng mang tên Zara. Ban đầu, ông định đặt tên cửa hàng là Zorba - tên 1 diễn viên điện ảnh nổi tiếng thời đó. Tuy nhiên, 1 quán bar ở La Coruna đã lấy tên đó, chẳng còn cách nào ông đành ngậm ngùi lấy tên Zara. Lúc đó chẳng ai nghĩ rằng Zara về sau là một thương hiệu quần áo model phụ nữ hàng đầu châu Âu. Bản thân giá của thương hiệu này đã đem lại cho Ortega hàng chục, thậm chí cả trăm triệu USD.

Số cửa hàng của Zara nhiều đến mức nó được mở ra dọc theo chặng đường "ông chủ" Ortega đi tìm kiếm vải. "Hãng chúng tôi không bao giờ tham gia các cuộc trình diễn thời trang hao tổn thì giờ lẫn tiền bạc. Thay vào đó là chú tâm theo dõi ý kiến phản hồi của khách hàng trên các trang mạng mua bán và giới thiệu sản phẩm trực tuyến quy mô toàn cầu. Mẫu mã ngày hôm nay có thể là đỉnh cao của sự tuyệt vời, nhưng chỉ sang tuần sau đã bị phê phán là ý tưởng ngốc nghếch chưa từng thấy. Do vậy, hàng năm Zara thường tung ra khoảng 10.000 sản phẩm thời trang mới, với mức trung bình là 3 mẫu mã mỗi ngày nhằm thỏa mãn nhu cầu của mọi dạng khách hàng", ông cho biết.

Ortega lựa chọn mô hình kinh doanh khá "lập dị". Mọi công đoạn đều trọn gói và khép kín, từ khảo sát, thiết kế, sản xuất cho đến bán lẻ trực tiếp. Ortega luôn tự kiểm tra tất cả các khâu, công đoạn thiết kế, sản xuất và bán hàng. Ít người biết rằng, nhờ sáng tạo này, ông có thể loại bỏ các chi phí trung gian khác, giảm giá thành sản phẩm. Các nhà kinh doanh may mặc quốc tế đến nay vẫn vừa khâm phục, vừa phần nào coi Amancio Ortega là "lập dị", thậm chí "bảo thủ" khi ông không chuyển các cơ sở sản xuất của mình sang các nước châu Á để giảm giá thành. Doanh số bán hàng của hãng lên tới trên 4 tỉ euro, tương đương gần 5 tỉ USD một năm.

Còn nhớ cách đây gần chục năm, dù trở thành người giàu nhất xứ sở bò tót nhưng Amancio Ortega cũng mới chỉ khiêm tốn đứng trong tốp 30 người giàu nhất hành tinh. Ông cũng chẳng tham vọng sẽ trở thành người giàu nhất thế giới nhưng việc gì đến rồi sẽ cứ đến. Vẫn đà làm ăn như diều gặp gió, năm 2011, Ortega vươn lên trở thành người giàu thứ 7 thế giới theo bình chọn của tạp chí Forbes. Thời điểm đó, ước tính tổng tài sản của ông khoảng 22 tỷ euro (tương đương 31 tỷ USD).

Đến năm 2014, tổng tài sản của Amancio Ortega đã lên đến 62,7 tỷ đô và hiện ông xếp thứ 4 trong danh sách tỷ phú thế giới do Forbes bình chọn.

Giàu có và giản dị

Mặc dù giàu có là vậy, nhưng Amancio Ortega không tự mãn với thành công. Hai vợ chồng ông vẫn sống trong một căn hộ chung cư khiêm nhường ở Tây Ban Nha. Về ăn mặc, ông rất đơn giản, thậm chí là đơn điệu, với áo khoác màu xanh, áo sơ mi trắng và quần màu xám hàng ngày.

Sau khi rời ghế Chủ tịch Hội đồng Quản trị Inditex vào năm 2012, ông Ortega vẫn dành nửa tiếng mỗi ngày để đi từ tư dinh ở La Coruna tới trụ sở của tập đoàn ở Arteixo. Ông thường xuyên trò chuyện cùng các nhà thiết kế, chuyên gia về chất liệu và người mua hàng cho dòng sản phẩm Zara Woman dành cho nữ giới.

Mặc một bộ quần áo đơn giản và có vẻ hơi chật, hiếm khi là của các thương hiệu do ông sở hữu, ông Ortega hăng hái tham gia vào mọi công việc của Inditex, từ việc tra khóa vào sản phẩm cho tới ra mắt trang web bằng tiếng Trung Quốc của Zara vào tháng 9 vừa rồi. Ngày nào Ortega cũng đến uống cà phê ở một quán duy nhất. Buổi trưa, ông dùng bữa với nhân viên trong nhà ăn của công ty. Chiếc xe ông dùng là một chiếc Audi A8 không quá đắt tiền.

Thủy Tiên