NIM vẫn có thể cao hơn trước đại dịch, nhưng thấp hơn mức đỉnh trong giai đoạn quý IV/2020 - II/2021.

Dịch Covid-19 sẽ cản đà tăng của tín dụng trong ngắn hạn

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tăng trưởng tín dụng trong nửa đầu năm 2021 đạt 5,1%. Đây là con số tích cực hơn rất nhiều so với cùng kỳ năm 2020 (2,3%), nhưng thấp hơn hẳn so với 6 tháng của nhiều năm trước đó (209: 7,4%; 2018: 7,8%; 2017: 9%,…).

Theo chuyên gia của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), tính từ đầu năm, tăng trưởng tín dụng đã cải thiện với sự hỗ trợ của nền so sánh thấp, với độ dốc trong tăng trưởng nửa đầu năm 2021 gần như tương đương với năm 2019.

Trong khi đó, tăng trưởng huy động cũng theo kịp tốc độ của năm ngoái. Chênh lệch tăng trưởng tín dụng và tiền gửi cũng đạt mức dương kể từ tháng 5 năm 2021. Trước đó, VDSC đã dự báo, nền tảng thanh khoản tốt đủ tạo ra chênh lệch tăng trưởng tín dụng - huy động dương kéo dài trong 1 - 1,5 năm. Do vậy, “chúng tôi không cho rằng chênh lệch hiện tại phản ánh sự thiếu hụt thanh khoản” – chuyên gia của VDSC cho hay.

Cũng theo chuyên gia của VDSC, do dịch Covid-19 bùng phát, nhiều biện pháp giãn cách đã được áp dụng. Một số ngân hàng lo ngại về rủi ro tín dụng gia tăng ở phía khách hàng, và kỳ vọng tình hình này sẽ duy trì trong quý III/2021. Tuy nhiên, một số ngân hàng vẫn công bố lợi nhuận tăng trưởng mạnh và hoạt động ổn định trong buổi họp nhằm kêu gọi giảm lãi suất mới đây.

Do vậy, “chúng tôi nghĩ ảnh hưởng của dịch là không đồng đều. Nói cách khác, có thể có tác động “kiểu chữ K”: các thành phần kinh tế bị ảnh hưởng với thời gian và độ mạnh yếu khác nhau. Điều này dẫn đến tình trạng cầu tín dụng vẫn ổn định ở một số vùng và ngành nghề, mà nguồn lực đang được phân bổ vào. Bất động sản đã là một trong số đó, dù đã có lo ngại về việc đầu cơ” – chuyên gia của VDSC cho hay.

Theo thông tin từ VDSC, trong quý III, khảo sát cho thấy các ngân hàng thương mại thận trọng về tăng trưởng tín dụng hàng năm vì các diễn biến đại dịch có vẻ phức tạp, trong khi dự báo tăng trưởng huy động không thay đổi so với trước đó. Cuộc khảo sát phản ánh dự báo lần lượt là 11,2% và 9,6% cho tăng trưởng tín dụng và huy động.

Tuy nhiên, chuyên gia của VDSC cho rằng, trừ khi được phê duyệt mở rộng hạn mức tín dụng lần thứ ba, thì tăng trưởng tín dụng có khả năng rơi vào khoảng 9,5 - 10,5% so với đầu năm vào cuối quý III. Hiện tại, nguồn cầu vẫn duy trì tại một số thành phần kinh tế, nhưng các thủ tục giấy tờ đang bị ảnh hưởng, dẫn đến hạn chế trong giải ngân. Trong khi đó, hoạt động gửi tiền vẫn có thể thực hiện online dễ dàng.

Giữ đà tăng cho NIM sẽ khó hơn vì giảm lãi suất

NHNN đã khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng, tuy nhiên, chỉ có một số ngân hàng đưa ra gói lãi suất ưu đãi mới.

Theo chuyên gia của VDSC, trong năm ngoái, khi đợt giảm lãi suất xảy ra, các ngân hàng thương mại đã tiến hành hạ lãi suất huy động như một công cụ chủ chốt để giữ NIM (biên lãi ròng), duy trì tăng trưởng bảng cân đối và phù hợp lãi suất điều hành mới. Một số tổ chức tài chính, bao gồm các ngân hàng và công ty tài chính tiêu dùng, cũng cắt giảm chi phí hoạt động để đạt được mức hiệu quả khi chi phí tín dụng và NIM chịu nhiều áp lực. Ban đầu, NIM theo năm giảm do chênh lệch trong thời gian tái định giá. Tuy nhiên, ngành Ngân hàng đã sớm chứng kiến NIM tăng mạnh do cơ cấu tiền gửi thay đổi. Điều này dẫn đến việc các ngân hàng niêm yết công bố tăng trưởng lợi nhuận vượt trội từ quý IV/2020 cho đến quý II/2021.

Ở thời điểm hiện tại, chuyên gia của VDSC cho rằng, diễn biến đang có phần tương tự theo năm có thể sẽ bị áp lực trong ngắn hạn, khả năng là trong vòng một quý dựa trên kỳ hạn tái định giá của các ngân hàng lớn.

Tuy nhiên, “chúng tôi không cho rằng, chi phí hoạt động có thể giảm xuống mức thấp hơn mà có thể bền vững do chỉ số chi phí trên thu nhập (CIR) của ngành và một số ngân hàng đã giảm rất nhiều, một phần lớn trong đó đến từ việc giảm quy mô nhân sự. Ngoài ra, chúng tôi không kỳ vọng sẽ có sự chuyển dịch trong cơ cấu tiền gửi lần này. Ngược lại, mức độ tăng của chi phí tín dụng có thể không quá đáng kể dựa trên sự hỗ trợ của Thông tư 03/2021/TT-NHNN, tốc độ mở rộng bảng cân đối ở mức trung bình do hạn mức tín dụng được cấp chưa đạt kỳ vọng” – chuyên gia VDSC phân tích thêm.

“Chúng tôi dự báo biên NIM sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn, và sự phục hồi sau khi tái định giá sẽ không đáng kể so với năm ngoái. Nhìn chung, NIM (theo năm) dự kiến vẫn có thể bền vững tại mức cao hơn trước đại dịch, nhưng thấp hơn mức đỉnh trong trong giai đoạn quý IV/2020 tới quý II/2021” – chuyên gia VDSC nhấn mạnh./.

Tác giả: Thái Duy