Công ty CP Đầu tư và công nghiệp Tân Tạo (ITA) vừa mới công bố báo cáo tài chính soát xét bán niên 2022 với đơn vị kiểm toán mới là Công ty TNHH DV Tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán phía Nam (AASCS).

Trên báo cáo này, AASCS đưa ra kết luận ngoại trừ về khoản mục liên quan đến vấn đề giao dịch giữa Tân Tạo với người có liên quan.

Cụ thể, công ty có một khoản uỷ thác đầu tư cho cá nhân là Chủ tịch HĐQT Đặng Thị Hoàng Yến (Maya Dangelas) với số tiền 314 tỷ đồng (số dư cuối năm ngoái là 91 tỷ đồng).

Kiểm toán AASCS lưu ý Tân Tạo ghi nhận vào khoản mục đầu tư góp vốn vào đơn vị khác là chưa phù hợp với quy định kế toán, "do chưa có đầy đủ bằng chứng và chưa được bên nhận vốn đầu tư xác nhận".

Thêm nữa, khoản chi ủy thác đầu tư cho bà Yến phát sinh trong nửa đầu năm nay được "chi bằng tiền mặt với số tiền 223 tỷ đồng" nên kiểm toán không đủ cơ sở kiểm chứng đối với nghiệp vụ này.

Trong văn bản giải trình ngay sau đó, Phó tổng giám đốc Nguyễn Thanh Phong chỉ xác nhận đây là khoản ủy thác đầu tư vào các dự án công nghệ cao tại Mỹ cho cá nhân bà Đặng Thị Hoàng Yến. Ông Phong không bình luận thêm về các vấn đề của kiểm toán. 

Theo quy chế niêm yết, cổ phiếu của một công ty đại chúng có thể bị huỷ niêm yết bắt buộc khi kiểm toán đưa ra ý kiến ngoại trừ đối với báo cáo tài chính trong ba năm liên tục. Đây là lần đầu Tân Tạo bị kiểm toán đưa ra ý kiến ngoại trừ đối với báo cáo tài chính.

Trong các năm trước đó, Tân Tạo ký hợp đồng kiểm toán với Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam (E&Y) - một trong 4 hãng kiểm toán hàng đầu thế giới - để kiểm toán báo cáo tài chính và thực hiện nghĩa vụ theo thỏa thuận.

Tuy nhiên, Tân Tạo mới đây thông tin kiểm toán E&Y đã không tiếp tục tái ký hợp đồng dịch vụ kiểm toán ngay sau khi hết hợp đồng và không gửi thông báo trước.

Vì sự từ chối bất ngờ của E&Y nên công ty Tân Tạo đã phải tìm công ty kiểm toán khác thay thế trong thời gian gấp gáp, đồng thời hứa nộp báo cáo soát xét không quá ngày 30/9.

Sự việc thay đổi đơn vị kiểm toán diễn ra sau Tân Tạo đối mặt với một loạt thông tin tiêu cực. Hơn một tháng trước đó, Tân Tạo đã tự điều chỉnh báo cáo tài chính hợp nhất vì "hạch toán sai".

Ban đầu Tân Tạo ghi tạm ứng cho bà Yến 1.936 tỷ đồng để tham gia dự án ở Mỹ. Tuy nhiên sau đó công ty sửa lại thành tạm ứng 633 tỷ đồng với mục đích là hợp đồng chuyển nhượng cổ phần.

Dù vậy, báo cáo soát xét của kiểm toán mới cũng tiếp tục có thay đổi. Khoản tạm ứng chuyển nhượng trị giá 633 tỷ đồng trên đã không còn, thay vào đó báo cáo lại thể hiện bà Yến chỉ nhận tạm ứng 45 tỷ và nhận uỷ thác đầu tư 223 tỷ đồng.

Ngoài ra, tổng tài sản của doanh nghiệp tính đến cuối tháng 6 là 13.473 tỷ đồng, nhiều hơn khoảng 230 tỷ đồng so với báo cáo công ty tự lập lần đầu.

Nhiều khoản mục khác cũng có sự chênh lệch như giá trị đầu tư tài chính dài hạn doanh nghiệp này tự công bố là 3.018 tỷ đồng nhưng kiểm toán cho rằng thực tế lên đến 3.644 tỷ đồng. Ngược lại, khoản phải thu ngắn hạn mà công ty công bố là 2.609 tỷ đồng thì kiểm toán cho rằng chỉ khoảng 2.200 tỷ đồng.

 Tác giả: Huy Lê