Hệ sinh thái 1.000 công ty con

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đề nghị truy tố bà Trương Mỹ Lan về ba tội “Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản”.

Trong số 85 bị can, có 41 lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB và nhiều cán bộ cấp cao khác, đều đối diện với các tội danh nghiêm trọng liên quan đến tham ô tài sản, nhận hối lộ và vi phạm quy định ngân hàng.

Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, do bà Lan làm Chủ tịch, hoạt động theo mô hình công ty cổ phần tập đoàn với hơn 1.000 công ty con và thành viên. Hệ sinh thái của tập đoàn này được chia thành 4 nhóm, trong đó, nhóm định chế tài chính tại Việt Nam, bao gồm Ngân hàng SCB, được coi là quan trọng nhất.

Bà Lan đã sử dụng quyền lực của mình để biến Ngân hàng SCB thành công cụ tài chính phục vụ kinh doanh cá nhân. Bà sở hữu 91,5% cổ phần của SCB, mặc dù không trực tiếp tham gia vào quản lý ngân hàng. Để chi phối hoạt động của ngân hàng, bà Lan tuyển chọn những người thân tín và có kinh nghiệm để giữ vị trí chủ chốt.

Bà Lan bị cáo buộc đã sử dụng Ngân hàng SCB để huy động vốn từ người dân và tổ chức, sau đó sử dụng số tiền này cho mục đích cá nhân của mình. Bằng cách lập hồ sơ vay vốn giả mạo, bà Lan đã chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn của Ngân hàng SCB.

Các hành vi phạm tội của bà Lan được đánh giá là được tổ chức và chuẩn bị "hết sức công phu, tỉ mỉ, có kịch bản chi tiết". Bà Lan đã tận dụng nhiều chiêu trò để tránh kiểm soát của cơ quan quản lý, đặc biệt là việc sử dụng hàng nghìn pháp nhân và cá nhân đứng tên giả mạo để giấu dòng tiền và tránh kiểm tra.

Lập khống 916 bộ hồ sơ, chiếm đoạt 304.096 tỷ đồng

Theo cơ quan điều tra, từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, bà Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn của SCB, chiếm đoạt 304.000 tỷ đồng. Bà còn bị cáo buộc gây thiệt hại tiền lãi phát sinh gần 130.000 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra còn kết luận rằng, mặc dù không giữ chức vụ ở SCB, song bà Lan là người chi phối, lãnh đạo và chỉ đạo toàn bộ hoạt động của ngân hàng. Bà Lan được xem xét là người tổ chức, chủ mưu, và cầm đầu chuỗi hành vi phạm tội. Bà đã biến các lãnh đạo của Ngân hàng SCB và một số người ở Vạn Thịnh Phát thành những người thực hiện hành vi phạm tội.

Điều tra cũng chỉ ra rằng từ năm 2020, bà Lan yêu cầu lãnh đạo SCB lập một số đơn vị có chức năng cho vay trực thuộc Hội sở, nhằm tránh sự kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh. Ba đơn vị này bao gồm Trung tâm kinh doanh khách hàng Wholesale, kênh kinh doanh trực tiếp thuộc khối doanh nghiệp, và kênh kinh doanh trực tiếp thuộc khối tài chính cá nhân. Chúng được quản lý bởi Hội sở SCB và có nhiệm vụ chính là phục vụ giải ngân cho các khoản vay của bà Lan.

Tổng cộng, từ năm 2012 đến năm 2022, SCB đã giải ngân cho hơn 1.366 khách hàng (bao gồm 710 cá nhân và 656 tổ chức).

Nhóm của bà Lan chiếm hơn 2.500 khoản vay tại SCB, với tổng số tiền giải ngân là hơn 1.066.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, 875 khách hàng trong nhóm của bà Lan với gần 1.300 khoản vay vẫn còn dư nợ tại SCB, đạt hơn 677.000 tỷ đồng (bao gồm 483.000 tỷ đồng dư nợ gốc và 193.000 tỷ đồng tiền lãi).

Bà Lan còn bị cáo buộc đã sử dụng nhiều chiêu trò để tránh sự kiểm soát, bao gồm việc chuyển tiền giải ngân vào các công ty "ma" để sau đó rút mặt bằng và cắt đứt dòng tiền. Điều này giúp bà hợp thức hóa việc rút tiền và ngăn chặn việc bị phát hiện.

Cơ quan điều tra đối mặt với một vụ án phức tạp liên quan đến việc lạm dụng quyền lực và chiếm đoạt tài sản lớn thông qua các hành động pháp lý và tài chính sai trái của bà Trương Mỹ Lan và đồng bọn tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn.

Tác giả: Minh Đức