Vài tháng trở lại đây, tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Kạn có hàng chục trường hợp nhập viện trong tình trạng nguy kịch có liên quan đến việc uống các loại rượu ngâm thảo dược từ núi rừng.

Đa phần trong số đó là loại rượu ngâm “thần dược” ấu tầu, một loại củ có màu đen, mỏ nhọn, được thu hoạch từ cây ô đầu mọc hoang ở vùng núi cao các tỉnh vùng núi Tây Bắc.

“Thần dược” ấu tầu còn có nhiều cái tên khác nhau như gấu tàu, ấu tàu, cố y, co ú tàu, thảo ô… 

Loại “thần dược” này còn có nhiều cái tên khác nhau như gấu tàu, ấu tàu, cố y, co ú tàu, thảo ô… Chúng được nhiều người đồng bào vùng cao tín như một loại “thần dược” cho sức khỏe. nên thường ngâm rượu để uống.

Sáng 21/12, trao đổi với PV, BS Đinh Thị Đầm, lãnh đạo khoa khoa Hồi sức tích cực Chống độc (BV ĐK Bắc Kạn) cho biết, vài tháng trở lại đây, khoa tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc có liên quan đến rượu ngâm củ ấu tầu, chủ yếu là bà con đồng bào dân tộc thiểu số.

“Đồng bào vùng cao cần tránh xa loại “thần dược” này vì nó có chứa thành phần chính là aconitin. Nhiều trường hợp uống nhầm rượu ngâm ấu tàu, nhưng cũng có trường hợp do chủ động uống…

Aconitin ngấm rất nhanh qua da và niêm mạc dạ dày, ruột để vào máu. Triệu chứng đầu tiên là các rối loạn cảm giác tại chỗ như cảm giác kiến bò ở lưỡi rồi mất hết cảm giác dẫn tới tê môi, lưỡi, họng và mặt. Đôi khi, người bệnh có cảm giác như đầu to ra; các chi cũng có thể mất cảm giác.

Một số bệnh nhân khác nhập viện có các triệu chứng như: cảm thấy lo sợ, khó chịu, buồn bã chân tay; tiếp theo là các rối loạn thần kinh: buồn nôn, nôn mửa, vã mồ hôi, chảy nước dãi, co giật thớ cơ, có thể ngất, hạ thân nhiệt.

Tại khoa khoa Hồi sức tích cực Chống độc (BV ĐK Bắc Kạn) vài tháng trở lại đây tiếp nhận nhiều trường hợp bị ngộ độc có liên quan đến rượu ngâm củ ấu tầu, chủ yếu là bà con đồng bào dân tộc thiểu số. 

Ngoài ra, người bệnh còn xuất hiện rối loạn hô hấp như: khó thở, nhịp thở chậm, tình trạng tăng tiết gây ứ đọng khí phế quản, ngừng thở. Trong đó, rối loạn nhịp tim là triệu chứng hay gặp và thường nặng, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời và đúng cách. Các rối loạn nhịp là nhịp xoang chậm, ngoại tâm thu thất một ổ, nhiều ổ; cuối cùng là cơn nhịp nhanh thất, rung thất. Tuy nhiên, nguy cơ gây tử vong chủ yếu là các loạn nhịp tim và suy hô hấp; diễn biến từ vài phút đến vài giờ”, BS Đầm cho biết.

Theo lương y Vũ Quốc Trung, củ ấu tàu là một vị thuốc trong đông y, thường có vị cay tê, tính rất nóng, có tác dụng trợ dương bổ hỏa, trừ phong hàn, táo thấp, được dùng ngâm rượu để xoa bóp khi bị đau nhức, tê mỏi chân tay.

Tuy nhiên, ấu tầu sẽ là chất kịch độc nếu không biết cách sử dụng, hoặc sử dụng bừa bãi để uống. Vì thế, người dân phải hết sức cẩn thận. 

Đoàn Tân