Trong văn bản trả lời đại biểu Quốc hội, tháng 1/2022, Bộ GD&ĐT cho biết, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) đã phải thu hồi 110.000 cuốn sách giáo khoa đồng thời hủy và in lại 38.000 cuốn sách Khoa học tự nhiên 6 của bộ Kết nối tri thức với cuộc sống và một số cuốn sách khác vì những sai sót ảnh hưởng đến tiếp nhận kiến thức chuẩn của các cuốn sách này.

Đó là kỷ lục về sai sót kiến thức, ngữ liệu...mà phụ huynh học sinh, giáo viên, công luận đã tốn không ít bút mực để chỉ ra.

Trước đó, ngay từ đầu năm học 2021 – 2022, nhiều nhà giáo, nhiều bậc phụ huynh và công luận đã nêu về một số lỗi trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1 của NXBGDVN, không có bài nào cho học sinh làm quen với việc tập viết chữ hoa, bỏ không dạy chữ P với tư cách là phụ âm đầu làm cho các thầy cô giáo phải tự dạy học sinh phần kiến thức không có trong sách giáo khoa. Thậm chí, đưa áng văn hay “Tôi đi học” của nhà văn Thanh Tịnh từ chương trình Trung học cơ sở xuống dạy ở lớp 1, đẽo gọt, chế tác lại làm mất hoàn toàn hồn cốt cuả nguyên tác.

Cũng ở cuốn sách Tiếng Việt 1 này, trong khi loay hoay tìm cách làm mới sách giáo khoa, tác giả cuốn sách gần như không chú ý tới chủ trương giảm tải trong mỗi bài dạy trên lớp, không quan tâm tới tâm lý và sức khỏe của đối tượng người học là các em mới vào lớp 1 còn rất non nớt.

Tác giả đã đưa một lượng kiến thức lớn làm cho cả cô và trò đều khó dạy và khó học. Đồng thời, mỗi bài trên lớp, học sinh lớp 1 phải học nhồi nhét 3-4 âm hoặc vần, ra bài tập giải ô chữ thì dài cả trang sách, đã thế còn yêu cầu học sinh lớp một nêu cảm nghĩ, bớt đi nhiều vần, dồn chương trình dạy âm – vần mà các sách từ trước tới nay phải học 24 đến 26 tuần xuống còn 15 tuần, coi đó là một thành tích của “đổi mới” sách giáo khoa…

Đặc biệt rất nhiều ngữ liệu được tác giả sách giáo khoa Tiếng Việt 1 bộ Kết nối sử dụng đều không ghi rõ nguồn của tác phẩm.

Bên cạnh đó, với sách giáo khoa Tiếng Việt 2, dư luận đã nhiều lần lên tiếng về các câu chuyện ngữ liệu trong sách thiếu tính giáo dục, vi phạm về bình đẳng giới, ảnh hưởng tới giáo dục nhân cách cho các em học sinh ở độ tuổi còn rất nhỏ.

Sau sự kiện bài thơ “Bắt nạt” được đưa vào sách giáo khoa Ngữ văn 6 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, dư luận cũng dậy sóng về một loạt vấn đề bất cập trong cuốn sách này. Tác giả cuốn sách đã không thực hiện đúng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như: Không dạy học sinh lớp 6 làm quen với các thể loại văn học mà dạy học sinh theo chủ đề cuộc sống như dạy học sinh tiểu học.

Không dạy học sinh thơ lục bát, mà dạy học sinh bài thơ tự do không tiêu biểu về tính giáo dục, thẩm mỹ... còn nhiều tranh cãi ngay trong các giới sáng tác và giáo dục bài thơ “Bắt nạt” của Nguyễn Thế Hoàng Linh. Đưa thể loại tùy bút lẽ ra phải dạy ở lớp trên xuống dạy ở lớp 6, trái với quy định của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Không có việc NXBGDVN thu hồi để sửa chữa và bổ sung như đã báo cáo

Trong văn bản trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Bộ GD&ĐT cho biết: “NXBGDVN đã gửi tài liệu điều chỉnh thay thế các văn bản, các ngữ liệu chưa phù hợp để sử dụng trong dạy học, bảo đảm yêu cầu của Chương trình; Bộ GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường, giáo viên kịp thời sử dụng các văn bản ngữ liệu khác để thay thế”.

Theo văn bản trả lời trên, chúng tôi đã có những cuộc trao đổi với các giáo viên, các nhà quản lý giáo dục ở các địa phương trên toàn quốc về việc này.

Chúng tôi nhận được hồi âm rất bất ngờ. Đó là 100% số nhà quản lý và giáo viên được hỏi khẳng định: Không có việc NXBGDVN thu hồi để sửa chữa và bổ sung, cũng như chuyển sách giáo khoa đúng, chuẩn nhất sau khi thu hồi đưa cho các trường.

Bởi trên thực tế, không có kế hoạch, công văn, thời gian, số lượng...thu hồi sách giáo khoa bị lỗi như báo cáo của NXBGDVN lên Bộ GD&ĐT tại các cơ sở giáo dục có học bộ Kết nối tri thức với cuộc sống.

Nhiều học sinh vẫn đang phải sử dụng sách có nội dung không phù hợp

Nhiều phụ huynh có con học lớp 6 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống ở Hà Nội và các tỉnh thành khác trên toàn quốc khẳng định, sách giáo khoa bị sai về kiến thức không hề bị thu hồi. Bằng chứng là con của họ vẫn đang dùng bộ sách hiện hành mà chưa được thay thế.

Trên thực tế, ai cũng biết rằng, khi phát hành sách giáo khoa sẽ đồng thời phát hành sách giáo viên và một số sách tham khảo khác. Vậy NXBGDVN thu hồi sách giáo viên để sửa chữa hay sao mà lại có thể kịp “lưu ý vấn đề này trong sách giáo viên Khoa học tự nhiên 6” . Tại sao sách giáo khoa sai không sửa lại chỉ sửa sách giáo viên?

Thiết nghĩ, chỉ có NXBGDVN mới có câu trả lời trước công luận, thầy trò và phụ huynh học sinh một cách minh bạch, chuẩn xác nhất.

Tác giả: Khánh Linh