Các nhà lãnh đạo Canada thường than phiền rằng đất nước của họ không được thế giới giành sự quan tâm đúng mức tương xứng với vị thế địa chính trị của đất nước này. Ảnh: Thủ tướng đương nhiệm Stephen Harper.

Như đã biết, Hiệp định Thương mại Xuyên Thái Bình Dương TPP với sự tham gia của Việt Nam, Mỹ, Canada cùng chín quốc gia khác đã đạt được sự đồng thuận vào đầu tháng này sau năm năm đàm phán liên tục. Đây có thể coi là một thắng lợi của chính phủ Canada dưới sự lãnh đạo của thủ tướng Stephen Harper. 

Mặc dù vậy, trước thềm cuộc bầu cử Quốc hội của nước này vào thứ hai ngày 19/10, giới quan sát đang nghi ngại rằng bất cứ sự thay đổi nào trong cấu trúc thượng tầng của Canada đều có thể mang tới những xáo trộn đối với phần còn lại của thế giới.

Quốc gia rộng lớn vùng Bắc Mỹ từ xưa đến nay luôn là một kiểu mẫu phát triển cho mọi quốc gia khác trên thế giới, với một chính phủ được lòng dân và những chính sách xã hội phát triển.

Tuy nhiên dưới thời thủ tướng Stephen Harper, những cam kết đối với sự tiến bộ xã hội này đang bị phủ bóng nghi ngờ. Chính sách hỗ trợ dân nhập cư dần được thay thế bởi tư tưởng nghi ngại, chống lại làn sóng di cư vào đất nước này. Hình mẫu Canada giờ đây dường như đã bớt hấp dẫn đi rất nhiều so với trước.

Trên phạm vi toàn cầu, Canada đang không cho thấy họ là một thành viên gương mẫu. Sáu tuần sau cuộc bầu cử lần này, các nhà đàm phán từ khắp thế giới sẽ nhóm họp tại Paris nhằm tìm ra một tiếng nói chung hướng tới cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Những cam kết của Canada về vấn đề này là rất mờ nhạt. Giới quan sát lo ngại rằng chính sự hờ hững của Canada sẽ mở đường cho các quốc gia đang phát triển khác trì hoãn các biện pháp siết chặt quản lý môi trường. Trong khi đó cả hai đảng đối lập Tự do và Cộng Hòa đều hứa hẹn sẽ xem xét nghiêm túc vấn đề này.

Nông dân Canada biểu tình phản đối TPP.

Ở một số khía cạnh, chính phủ của ông Harper đã thực hiện được nhiều vấn đề quan trọng. Đặc biệt Canada là một thành viên sáng lập tích cực của TPP. Đảng Bảo Thủ của thủ tướng Harper đã chấp nhận rủi ro khi hầu như họ sẽ mất sạch số phiếu ủng hộ từ những tỉnh nông nghiệp khi đồng ý mở cửa thị trường bơ sữa nước này cho hàng hóa giá rẻ từ New Zealand hay Australia.

Đại diện đảng Tự Do đã liên tục bày tỏ lo ngại với TPP, trong khi những người Cộng hòa thề không chấp nhận hiệp định này. Nếu cuộc bầu cử dựng lên một chính quyền mới, xác suất Quốc hội Canada không thông qua TPP là không hề nhỏ, gây ảnh hưởng tâm lý tương tự tới xã hội Mỹ, qua đó đe dọa sự sụp đổ của TPP.

Cuộc bầu cử lần này cũng sẽ ảnh hưởng lớn tới chính sách toàn cầu của Canada, đặc biệt là cuộc chiến chống lại IS ở Trung Đông. Canada đã gửi quân tham chiến chống lại Quốc gia Hồi giáo tự xưng từ đầu năm nay. Hồi tháng 4, không quân nước này bắt đầu không kích các mục tiêu IS ở Syria và đóng vai trò quan trọng trong việc kìm hãm và đẩy lùi các lực lượng IS ở Syria và Iraq.

Trong khi đó, chủ tịch đảng Cộng hòa nói rằng ông sẽ rút hết toàn bộ binh sĩ khỏi Trung Đông nếu đắc cử. Chủ tịch Justin Trudeau của đảng Tự Do cũng có cùng quan điểm. Động thái rút quân của của Canada, nếu xảy ra, có thể làm yếu rõ rệt lực lượng quốc tế chống IS khi mà viễn cảnh Nga tham chiến dài hạn ở Syria là không rõ ràng.

Cuộc bầu cử chính thức tại Canada sẽ diễn ra vào ngày 19-10 tới. Hơn 20 triệu cử tri sẽ bầu ra 338 hạ nghị sĩ cho Quốc hội khóa mới với nhiệm kỳ 4 năm.

NĐ (Theo Bloomberg)