Liên quan đến dự thảo Nghị định thay thế các Nghị định kinh doanh xăng dầu đang được Bộ Công Thương lấy ý kiến các Bộ ngành, Hiệp hội, bà Nguyễn Thúy Hiền – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước – Bộ Công Thương cho biết, mặt hàng xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có điều kiện theo quy định hiện hành.

"Đối với thương nhân phân phối, hiện nay phải đáp ứng và duy trì các điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động kinh doanh như: có 5 cửa hàng trực thuộc, 10 đại lý bán lẻ, có kho bể, phương tiện vận tải sở hữu hoặc thuê trên 5 năm" bà Hiền nhấn mạnh.

Thời gian qua, việc cho phép thương nhân phân phối xăng dầu được mua xăng dầu của nhau tạo ra nhiều tầng nấc trung gian trong khâu phân phối (thị trường thứ cấp). Từ đó làm tăng thêm chi phí là một trong những nguyên nhân dẫn tới chiết khấu tại khâu bán lẻ ở mức thấp, không khuyến khích doanh nghiệp bán xăng dầu ra thị trường.

Dự thảo cũng tạo cơ chế cải cách hành chính thúc đẩy việc tham gia kinh doanh xăng dầu (Ảnh: Hữu Thắng).

Đồng thời, bà Hiền cũng nhận định việc mua bán xăng dầu giữa các thương nhân phân phối xăng dầu với nhau trên thực tế khiến cho cùng một lượng xăng dầu đưa ra tiêu thụ lại nằm trên số liệu báo cáo tiêu thụ của nhiều thương nhân phân phối. Tạo nên con số tiêu thụ "ảo" trên thị trường, phục vụ mục đích kinh doanh tài chính của doanh nghiệp, tạo doanh thu cho thương nhân phân phối xăng dầu để chứng minh tài chính khi vay vốn ngân hàng.

Với tình trạng trên, bà Nguyễn Thúy Hiền cho rằng: "Dự thảo Nghị định thiết kế theo hướng Bỏ quy định mua bán xăng dầu giữa các thương nhân phân phối xăng dầu với nhau, loại bỏ số liệu "ảo" về lượng xăng dầu tiêu thụ trên thị trường".

Việc quy định thương nhân phân phối xăng dầu không được mua bán xăng dầu lẫn nhau không làm mất đi tính cạnh tranh trên thị trường. Các thương nhân trong từng phân khúc thị trường vẫn tự do cạnh tranh với nhau. Đồng thời, quy định này cũng tạo động lực cho thương nhân phát triển hướng tới phân khúc thị trường cao hơn (làm thương nhân đầu mối).

Theo đó một số điểm mới trong dự thảo Nghị định là cơ chế điều hành giá xăng dầu. Cụ thể, dự thảo Nghị định đưa ra công thức giá bán xăng dầu để doanh nghiệp tự tính toán giá, thực hiện kê khai giá và gửi văn bản kê khai giá.

Dự thảo quy định việc bình ổn giá xăng dầu thực hiện theo quy định tại Luật Giá năm 2023 do Luật Giá đã quy định rõ danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá, các trường hợp bình ổn và biện pháp thực hiện bình ổn giá.

Đồng thời, Dự thảo cũng bổ sung điều kiện đối với thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu như có thời gian làm thương nhân phân phối xăng dầu trong thời hạn ít nhất 36 tháng để thương nhân có kinh nghiệm trong kinh doanh xăng dầu.

Thực hiện việc kết nối mạng với Bộ Công Thương về dữ liệu kho chứa xăng dầu. Có trách nhiệm thực hiện tổng nguồn xăng dầu tối thiểu 100.000m3 tấn xăng dầu trong một năm.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định quy định thương nhân phân phối xăng dầu không được mua bán xăng dầu của nhau, chỉ được mua xăng dầu từ thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu (là doanh nghiệp có trách nhiệm đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho thị trường).

Đặc biệt, Dự thảo cũng đã tạo cơ chế cải cách hành chính để thúc đẩy việc tham gia kinh doanh xăng dầu như bỏ điều kiện về chứng chỉ nghiệp vụ về phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường; Bỏ điều kiện quy định về sở hữu hoặc thuê phương tiện vận tải xăng dầu; Bỏ yêu cầu doanh nghiệp cung cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp trong thành phần hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận, Giấy xác nhận đủ điều kiện.

Không quy định về việc sử dụng biển hiệu, thương hiệu. Thay vào đó, dự thảo Nghị định quy định theo hướng các doanh nghiệp tự thỏa thuận việc sử dụng biển hiệu, thương hiệu với nhau và tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan.

Tác giả: Thanh Loan