Theo quy định của Luật Nhà ở 2014, người mua, thuê mua nhà ở đóng với mức là 2% giá trị căn hộ tính trước thuế, do chủ đầu tư thu và tạm quản lý. Sau khi ban quản trị được thành lập và có văn bản yêu cầu bàn giao kinh phí bảo trì mà chủ đầu tư đang tạm quản lý thì chủ đầu tư phải quyết toán và bàn giao kinh phí này cho ban quản trị. 

Lùng nhùng phí bảo trì chung cư: Nên thu hay nên bỏ?

Quy định là vậy, nhưng hiện nay nhiều chung cư dù đã có ban quản trị nhưng chủ đầu tư vẫn không trao trả lại quỹ bảo trì. "Chiến tranh" giữa chủ đầu tư với cư dân vì 2% giá trị căn hộ từng nổ ra khắp nơi.

Từ thực tế này, Sở Xây dựng TP.HCM đã đề xuất giải pháp bỏ cơ chế giao chủ đầu tư thu kinh phí bảo trì 2% phần sở hữu chung nhà chung cư như hiện nay.

Thay vào đó, việc hình thành quỹ bảo trì phần sở hữu chung của từng chung cư sẽ do ban quản trị chung cư thu của các chủ sở hữu căn hộ trong quá trình quản lý, sử dụng. Số thu sẽ theo tỉ lệ % do hội nghị nhà chung cư quyết định.

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng từng kiến nghị bãi bỏ quy định người mua nhà phải đóng kinh phí bảo trì bằng 2% giá trị hợp đồng mua bán nhà tại thời điểm nhận nhà vì không cần thiết, không hợp lý và tạo thêm gánh nặng cho người mua nhà.

Thay vào đó, người mua nhà sẽ đóng kinh phí bảo trì 2% này trong thời hạn 5 năm và chia đều trong thời hạn 60 tháng (5 năm cũng thường là thời điểm kết thúc công tác bảo hành nhà chung cư).

Theo ông Châu, việc làm này nhằm giảm gánh nặng của người mua nhà, chấm dứt tranh chấp sử dụng quỹ bảo trì chung cư; chặn đường bòn rút của một số phần tử xấu trong xã hội tìm cách chui vào ban quản trị chung cư để trục lợi. 

HH BĐS TP.HCM cho rằng, quy định người mua nhà phải đóng phí bảo trì bằng 2% giá trị căn hộ tại thời điểm nhận nhà sẽ tạo thêm gánh nặng cho người mua nhà

Tuy nhiên, khi trao đổi với PV, ông Cao  Xuân Tùng - Trưởng Ban quản trị tòa N03T2, khu đô thị Đoàn Ngoại giao thuộc phường Xuân Tảo (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho hay: Việc tranh chấp quỹ bảo trì giữa cư dân và chủ đầu tư chỉ là một vấn đề trong nhiều vấn đề tranh chấp ở chung cư. Sẽ luôn tồn tại mâu thuẫn tranh chấp, quan trọng là chế tài để xử lý và trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong giám sát cũng như xử lý.

Với quỹ bảo trì, ông Tùng cho rằng, nếu như ngay từ đầu mở tài khoản riêng ở ngân hàng và tài khoản này quy định chủ đầu tư không được rút ra mà chỉ khi có ban quản trị mới được rút ra. Khi chưa có ban quản trị mà chủ đầu tư rút ra thì sẽ xử lý chủ đầu tư và cả ngân hàng.

Còn về đề xuất để ban quản trị thu phí bảo trì thay vì chủ đầu tư thu, ông Tùng không đồng tình và cho rằng điều này không thể thực hiện được khi “đá bóng” trách nhiệm sang ban quản trị.

Bởi lẽ, theo ông Tùng, ban quản trị sẽ lấy đâu ra đầy đủ hợp đồng mua bán để xác định giá bán, có trường hợp các tòa nhà đã đi vào vận hành nhưng cư dân không về ở ngay, thậm chí có căn hộ bàn giao hơn 3 năm mới có người về ở thì ban quản trị lấy đâu ra địa chỉ hay chế tài mời họ đến đóng?

Vì thế, ông Tùng cho rằng, vẫn để chủ đầu tư thu 2% phí bảo trì nhưng số tiền này được đóng vào một tài khoản ở ngân hàng ngay khi thu mà chủ đầu tư không có quyền rút ra.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hà - nguyên Cục trưởng Cục quản lý nhà và Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng): Hầu hết các nước đều quy định các nhà chung cư cần phải có một quỹ bảo trì, sửa chữa, thay thế các phần kết cấu trang thiết bị thuộc sở hữu chung trong nhà chung cư, chỉ có điều kinh phí đóng góp như thế nào là có sự khác nhau.

Thu trước tại thời điểm bán căn hộ, hiện có Việt Nam và Trung Quốc áp dụng. Trích từ tiền phí dịch vụ hàng tháng có Singapore, Hàn Quốc, một số quốc gia thì nộp khi phát sinh công việc bảo trì.

Theo ông Hà, ngay cả khi cư dân có đóng góp bằng cách này hay cách khác vào quỹ bảo trì chung cư thì cũng đòi hỏi kiện toàn một hệ thống quy định pháp luật chặt chẽ hơn về ban quản trị chung cư và người có trách nhiệm làm chủ tài khoản của quỹ bảo trì, tránh việc một hai cá nhân trục lợi quỹ này gây hậu quả không tốt.