Bộ Tài chính cho biết trái phiếu doanh nghiệp có độ rủi ro cao hơn tiền gửi tiết kiệm ngân hàng và phần chênh lãi suất chính là rủi ro mà nhà đầu tư chấp nhận khi mua. Ảnh: Hoàng Hà.

Thông tin tại cuộc họp giao ban báo chí 15/11, Bộ Tài chính cho biết sau 10 tháng từ đầu năm, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã đạt 328.900 tỷ đồng, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2021. Khối lượng trái phiếu phát hành hàng quý cũng đang có xu hướng giảm dần với quý I năm nay ghi nhận 134.800 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành. Số lượng sau đó giảm xuống còn 122.400 tỷ đồng trong quý II và giảm còn 65.900 tỷ quý III. Tính riêng tháng 10, khối lượng trái phiếu được các doanh nghiệp phát hành chỉ là 5.800 tỷ đồng.

Trong lượng trái phiếu doanh nghiệp kể trên, Bộ Tài chính cho biết có khoảng 46,5% trái phiếu riêng lẻ phát hành có tài sản đảm bảo, còn lại 53,5% là không có tài sản đảm bảo, trong đó chủ yếu là trái phiếu của các tổ chức tín dụng.

Về cơ cấu, các tổ chức tín dụng cũng là nhóm phát hành lớn nhất với 41,3% tổng khối lượng phát hành. Theo sau là các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng chiếm lần lượt 28,9% và 7,8% lượng phát hành.

Đáng chú ý, theo Bộ Tài chính, khối lượng trái phiếu được các doanh nghiệp mua lại trước hạn trong giai đoạn này đã là 152.500 tỷ đồng, tăng gần 50% so với cùng kỳ năm 2021.

Theo Bộ này, sau vụ việc sai phạm của Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gặp khó khăn, khối lượng phát hành mới sụt giảm, nhà đầu tư bán lại trước hạn nhiều, khối lượng mua trái phiếu trước hạn lớn.

Ngoài nguyên nhân từ những vụ việc nêu trên, những tin đồn trên thị trường tài chính liên quan đến một số tập đoàn, khó khăn của thị trường bất động sản cũng tác động đến nhà đầu tư và thị trường.

Ngoài ra, khi lãi suất tiền gửi ngân hàng lên cao, nhà đầu tư cá nhân có xu hướng bán lại trái phiếu doanh nghiệp để chuyển sang gửi tiết kiệm.

Liên quan việc quản lý và điều hành thị trường trái phiếu, Bộ Tài chính khẳng định nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp trong phát hành trái phiếu đối với nhà đầu tư.

Theo đó, trái phiếu doanh nghiệp là một loại sản phẩm chứng khoán xác nhận nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi của doanh nghiệp đối với nhà đầu tư sở hữu trái phiếu.

Cơ quan quản lý cũng khẳng định trái phiếu doanh nghiệp không phải sản phẩm tiền gửi tiết kiệm ngân hàng. Trái phiếu thường có độ rủi ro cao hơn các sản phẩm tiết kiệm ngân hàng và phần chênh lệch cao hơn so với lãi suất tiết kiệm chính là rủi ro mà nhà đầu tư chấp nhận khi mua.

“Với đặc điểm trên, nhà đầu tư có trách nhiệm tự đánh giá mức độ rủi ro trong việc đầu tư trái phiếu, hạn chế về giao dịch trái phiếu được đầu tư và tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình”, Bộ Tài chính nêu quan điểm.

Với các doanh nghiệp huy động trái phiếu, Bộ này yêu cầu phải đảm bảo tuân thủ các quy định về điều kiện và hồ sơ khi phát hành, thực hiện công bố thông tin đầy đủ; tính toán phương án huy động, có biện pháp trả nợ; sử dụng vốn đúng mục đích. Trường hợp doanh nghiệp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu các doanh nghiệp phát hành phải có trách nhiệm thanh toán đầy đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu và thực hiện các cam kết với nhà đầu tư. Doanh nghiệp có trách nhiệm tự cân đối dòng tiền để đảm bảo các nghĩa vụ đã cam kết.

Trường hợp có khó khăn về tình hình tài chính thì phải chủ động xây dựng phương án trả nợ cụ thể và làm việc với các nhà đầu tư như cơ cấu lại nợ, hoán đổi trái phiếu, xử lý tài sản đảm bảo, thỏa thuận thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác của doanh nghiệp. Trường hợp không thỏa thuận được sẽ xử lý theo quyết định của tòa án.

Tác giả: Quang Thắng