Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc nâng tỷ lệ này không có nghĩa là bắt buộc phải trích đủ 5%, mà chỉ nhằm tạo thêm dư địa tài chính để xử lý kịp thời các tình huống phát sinh bất ngờ. Việc dự phòng thêm 1% giúp chúng ta có nguồn lực khi cần thiết. Nếu không nâng, có thể sẽ bị động khi cần bố trí nguồn cho các nhu cầu đột xuất.

Ông Thắng phân tích, trong những năm gần đây, toàn bộ nguồn dự phòng ngân sách đều đã được sử dụng hết, không có tình trạng dư thừa hay lãng phí. Thực tế cũng đã phát sinh nhiều trường hợp triển khai ngân sách bị vướng do thiếu nguồn dự phòng. Ví dụ như gần đây Bộ Chính trị chỉ đạo phải tăng thêm 1% chi ngân sách cho các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tương đương khoảng 25.000 tỷ đồng. Trong khi chờ các bộ, ngành và địa phương đề xuất phương án phân bổ cụ thể, khoản kinh phí này phải được tạm đưa vào nguồn dự phòng. 

“Việc tăng thêm 1% không phải để tạo ra nguồn tiền nằm im gây lãng phí. Ngược lại, chúng ta đang rất cần thêm nguồn lực”, Bộ trưởng Bộ tài chính khẳng định.

Ngoài nội dung về dự phòng ngân sách, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng đề cập đến vấn đề điều chỉnh trần nợ vay của các địa phương. Ông cho biết Bộ Tài chính đã nghiên cứu kỹ lưỡng đề xuất này dựa trên cơ sở an toàn nợ công mà Quốc hội đã thông qua. Hiện trần nợ công được phép là 60% GDP, trong khi thực tế đến cuối năm 2024 mới sử dụng khoảng 34,7% GDP.

Ông Thắng nhấn mạnh, việc nâng trần nợ địa phương cần phải đảm bảo hai điều kiện: kiểm soát trong giới hạn cho phép và đảm bảo chất lượng các khoản vay, đặc biệt là hiệu quả kinh tế - xã hội và tài chính của từng dự án được vay vốn.

Tác giả: Vân Hồng