Ví dụ, một nhà đầu tư sở hữu 100.000 cổ phiếu giá 30.000 đồng/cổ phiếu, khi doanh nghiệp chia cổ tức theo tỷ lệ 2:1 sẽ nhận thêm 50.000 cổ phiếu, còn giá điều chỉnh xuống 20.000 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị tài sản vẫn là 3 tỷ đồng, không phát sinh thu nhập, nhưng nhà đầu tư vẫn phải nộp khoảng 25 triệu đồng thuế TNCN.

VCCI đề nghị, chỉ nên thu thuế khi nhà đầu tư thực sự chuyển nhượng cổ phiếu và phát sinh thu nhập, thay vì thu ngay tại thời điểm chia cổ tức.

Từ góc độ doanh nghiệp, theo VCCI, lợi nhuận sau thuế có thể được xử lý theo ba cách: giữ lại để tái đầu tư, chia cổ tức bằng tiền mặt, hoặc chia bằng cổ phiếu. Trong đó, chia cổ tức bằng cổ phiếu được xem là phương án dung hòa giữa lợi ích doanh nghiệp và cổ đông - giúp doanh nghiệp giữ lại vốn cho sản xuất kinh doanh, đồng thời chia sẻ lợi nhuận với nhà đầu tư qua việc tăng sở hữu cổ phần. Đây là hình thức khuyến khích nhà đầu tư nắm giữ lâu dài, đồng hành với doanh nghiệp phát triển.

Nếu thuế thu nhập cá nhân thu ngay tại thời điểm chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ làm mất đi công cụ hiệu quả giúp doanh nghiệp tái đầu tư, và nuôi dưỡng nguồn thu ngân sách bền vững. Thực tế, trong giai đoạn 2016-2024, thuế thu nhập cá nhân thu được từ cổ tức bằng chứng khoán khoảng 1.318 tỷ đồng.

VCCI lo ngại, nếu thu ngay khi chia, con số này ước tính khoảng 17.420 tỷ đồng - chênh lệch hơn 10.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, phần “chưa thu” này hiện vẫn đang nằm trong doanh nghiệp, phục vụ sản xuất - kinh doanh, tạo việc làm và đóng góp gián tiếp cho tăng trưởng GDP.