Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên báo cáo tại phiên thảo luận chiều 25/7.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng giải đáp một số giải pháp phát triển công nghiệp trong giai đoạn tới và các giải pháp đảm bảo việc cung ứng vật tư hàng hóa, bảo vệ tổ chức sản xuất ở các khu công nghiệp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, về định hướng giải pháp phát triển công nghiệp nước nhà trong 5 năm tới, mục tiêu phát triển công nghiệp của nước ta là kết hợp hài hòa giữa phát triển theo cả chiều rộng chiều sâu, chú trọng chiều sâu để tạo đột phá trong nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh giá trị gia tăng nội địa của sản phẩm công nghiệp, tận dụng tối đa lợi thế của nước đang trong thời kỳ dân số vàng, khai thác triệt để thành tựu cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và lợi thế thương mại khi Việt Nam tham gia vào Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Huy động mọi nguồn lực để phát triển hạ tầng công nghiệp thương mại

Vì vậy, trước hết, Bộ tham mưu Chính phủ đánh giá kỹ hơn kết quả thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước trong những năm qua để từ đó có chủ trương, chính sách đủ mạnh, đồng bộ và khả thi để phát triển ngành công nghiệp có tính chất nền tảng như công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp vật liệu hóa chất, cơ khí chế tạo, chế biến và điện tử.

Thứ hai, tập trung từng bước hoàn thiện thể chế theo các quan điểm của Đảng để bảo đảm công nghiệp thương mại nước nhà phát triển mạnh mẽ đúng hướng khả thi, trước mắt là sửa đổi, bổ sung những cơ chế, chính sách còn bất cập mâu thuẫn, chồng chéo để giải phóng được sức phát triển công nghiệp của cả khu vực Nhà nước và tư nhân, đồng thời thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm mạnh mẽ thủ tục hành chính, giảm trung gian, tăng phân cấp; Chú trọng hậu kiểm, cá thể hóa trách nhiệm, tăng cường ứng dụng công nghệ trong chỉ đạo, điều hành, quyết liệt hơn trong việc triển khai thực hiện chỉ đạo Thủ tướng Chính phủ về chống tham nhũng tiêu cực trong tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách; thực hiện các dự án trọng điểm đối với các dự án chậm tiến độ thua lỗ kéo dài từ nhiều năm trước thì cần kiên trì, kiên quyết đề nghị cấp có thẩm quyền giải quyết theo hướng khẩn trương định giá đúng giải quyết dứt điểm đúng luật hợp tình hình để Nhà nước không mất thêm tiền và mất thêm người vào các dự án kém hiệu quả, đồng thời để khu vực kinh tế ngoài Nhà nước tham gia giải cứu càng sớm càng tốt đối với dự án càng để càng thua lỗ này.

Thứ ba, tập trung huy động mọi nguồn lực để phát triển hạ tầng công nghiệp thương mại, nhất là giao thông của các khu công nghiệp, khu chế xuất theo cơ chế kết hợp công tư. Theo đó, vốn Nhà nước chỉ là mồi, vốn tư nhân vốn xã hội là cơ bản. Vì vậy, Bộ sẽ cùng các bộ, ngành và các địa phương tham mưu Chính phủ sớm ban hành chính sách nhằm thu hút nguồn lực trong dân đa dạng hóa hình thức đầu tư hình thức quản lý như kinh nghiệm một số nước trong khu vực và một số địa phương đã thí điểm thành công thời gian vừa qua hình thức đầu tư công - quản trị tư, đầu tư tư - quản trị công, đầu tư công tư kết hợp và quản lý theo cơ chế đấu thầu khách quan. Đồng thời tập trung cao cho việc đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao sẵn sàng đáp ứng nhu cầu lao động có trình độ tay nghề cao cho các dự án đầu tư lớn của các doanh nghiệp nước ngoài sẵn sàng đón làn sóng chuyển dịch đầu tư nước ngoài vào Việt Nam sau Covid-19.

Thứ tư, tham mưu Chính phủ khẩn trương đánh giá lại hiệu quả đầu tư và các chính sách thu hút đầu tư FDI vào nước ta trong thời gian qua. Từ đó có chính sách phù hợp hơn, tăng tính ràng buộc hơn đối với các doanh nghiệp FDI phải có công nghệ thật sự cao, sản xuất ngành mà Việt Nam đang thực sự khuyến khích mang lại giá trị gia tăng lớn, phải có lộ trình để các doanh nghiệp trong nước từng bước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng nhất là khâu nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm; phải bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho người lao động Việt Nam cả trước mắt và lâu dài. Đồng thời phải khẩn trương đánh giá lại những hạn chế yếu kém trong hội nhập kinh tế quốc tế để có những cơ chế chính sách phù hợp, rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời có cơ chế chính sách đối với doanh nghiệp lớn để các doanh nghiệp này đủ sức tham gia và hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất cung ứng toàn cầu để Việt Nam không bị thua ngay trên sân nhà.

Thứ năm, Bộ sẽ đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch về năng lượng điện và khoáng sản hạ tầng thương mại từ năm 2030-2045, đồng thời tham mưu Chính phủ chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện một cách linh hoạt và kiên quyết, tạo điều kiện cho công nghiệp và thương mại nước nhà phát triển.

Thứ sáu, bộ sẽ tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong việc hoàn thiện chiến lược phát triển ngành công thương ở các địa phương dựa trên tiềm năng lợi thế của mỗi vùng. Từ đó đề nghị để được tích hợp vào trong quy hoạch trong quá trình xây dựng quy hoạch tỉnh quy hoạch vùng và quyền quốc gia trong thời gian tới đây.

Bộ trưởng cũng đề nghị các Ủy ban Quốc hội, các đại biểu, các đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, phối hợp chặt chẽ và tạo điều kiện thuận lợi để Chính phủ, ngành Công Thương thực hiện thành công những nhiệm vụ, giải pháp nêu trên.

Đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận chiều 25/7

Cơ bản không còn hiện tượng thừa thiếu hàng, giá cả tương đối ổn định

Giải đáp nội dung thứ hai, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, thực hiện Chỉ thị 15,16 của Chính phủ về phòng chống dịch Covid-19, ngành Công Thương và Nông nghiệp được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các ngành, các địa phương thực hiện với yêu cầu và phương châm trong mọi hoàn cảnh không để đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng hàng hóa thiết yếu phục vụ người sống người dân, nhất là dân trong vùng dịch.

Vì thế, ngay từ khi làn sóng dịch thứ tư bùng phát ở Bắc Giang, Bắc Ninh đặc biệt thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bàn kế hoạch hợp tác trong sản xuất, cung ứng hàng hóa, phân định rạch ròi nhiệm vụ của mỗi ngành, đồng thời lập tổ công tác tiền phương để cung ứng hàng hóa cho thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam. Ban chỉ đạo tổ công tác có 3 nhiệm vụ chính là cùng chính quyền, sở Công Thương địa phương đánh giá khả năng cung ứng tại chỗ xác định nhu cầu hàng hóa cần cung ứng trong tình huống phải thực hiện theo Chỉ thị 15, 16; khẩn trương kết nối cung cầu giữa các địa phương với các nhà sản xuất, nhà phân phối theo cơ chế thị trường; sẵn sàng làm nhiệm vụ điều phối hàng hóa cho các địa phương thiếu cục bộ. Trong thời gian thực hiện các nhiệm vụ này đều phải có báo cáo hằng ngày cho lãnh đạo Bộ để chỉ đạo kịp thời.

Tuy nhiên, do tính chất thời điểm của làn sóng dịch thứ tư do biến chủng Delta ít triệu chứng, lây lan nhanh, đặc biệt số bệnh nhân trong cộng đồng liên tục được phát hiện. Vì thế các địa phương, mặc dù cảnh giác cao, có kinh nghiệm của đợt giãn cách trước nhưng vẫn bị động, lúng túng ở giai đoạn đầu. Vì thế khu trũng dịch cũng như hàng hóa thiết yếu cho dân những ngày đầu thì đều gặp khó khăn, thiếu hàng hóa cục bộ do đứt gãy chuỗi cung ứng lưu chuyển rồi là hệ thống phân phối thì bất cập, trong khi hầu hết các chợ truyền thống, chợ đầu mối đều bị đóng cửa do chưa có biện pháp an toàn, các hình thức phân phối khác thì chưa có kinh nghiệm.

Sau khi có chỉ đạo thống nhất của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban chỉ đạo quốc gia, và rút kinh nghiệm trong việc phối hợp giữa các ngành thì tình hình cung ứng lưu thông phân phối hàng hóa thiết yếu được cải thiện, cơ bản không còn hiện tượng thừa thiếu hàng, người dân xô đi mua hàng tích trữ, giá cả tương đối ổn định. Giá cả sản phẩm rau quả có tăng chút ít, nhưng đó là tất yếu.

Dự báo dịch có thể vẫn tiếp tục bùng phát kéo dài ở các địa phương, thậm chí lan sang các địa phương khác. Thời gian và phạm vi thực hiện Chỉ thị 15, 16 có thể còn kéo dài gây khó khăn lớn cho chuỗi sản xuất, cung ứng và phân phối lưu thông các loại hàng hóa thiết yếu và cả nguồn cung cấp lao động cho ngành hàng này.

Bộ Công thương đề nghị ngành nông nghiệp đẩy mạnh sản xuất các mặt hàng lương thực thực phẩm, nhất là đồ tươi sống, rau củ quả ở cả địa phương có dịch và những vùng đệm cũng như cả nước để sẵn sàng cung ứng.

Các ngành giao thông, công an, y tế, chính quyền các địa phương, nhất là những địa phương trong vùng thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ không đặt ra những điều kiện khác và áp dụng máy móc các quy định.

Các địa phương trong vùng cần phải tiếp tục rà soát và khẩn trương hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối những hàng thiết yếu để có thể dự trữ hàng thiết yếu trên địa bàn từ 10 đến 15 ngày tương ứng với thời gian giãn cách, đồng thời chấn chỉnh mạnh mẽ khâu phân phối thông qua siêu thị, chợ truyền thống và chợ dân sinh, các chợ đầu mối với điều kiện Bộ Công thương và Y tế đã giao; phát triển các loại hình thương mại như bán hàng lưu động, thương mại điện tử từ xa…/.

Tác giả: Nhóm PV