"Sự khủng hoảng của toàn bộ ngành đăng kiểm"

Về hoạt động đăng kiểm, Bộ trưởng GTVT cho biết, cả nước hiện có 319 đơn vị đăng kiểm, trong đó có 38 đơn vị đăng kiểm phương tiện thủy nội địa và 281 đơn vị đăng kiểm xe cơ giới. Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, ngành đăng kiểm đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Tuy nhiên, từ tháng 10/2022 đến nay, cơ quan thực thi pháp luật đã khám xét và khởi tố, bắt giam gần 600 lãnh đạo, đăng kiểm viên và nhân viên nghiệp vụ của các Trung tâm đăng kiểm (TTĐK). Theo đó, 106/281 (38%) TTĐK phải dừng hoạt động để phục vụ điều tra.

Đối với phương tiện thủy, đã điều tra, khởi tố, bắt tạm giam nhiều lãnh đạo và đăng kiểm viên của Phòng Tàu sông thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Đến nay có 68 vụ án đã khởi tố, khám xét 103 TTĐK, 4 Chi cục Đăng kiểm; khởi tố gần 600 lãnh đạo, đăng kiểm viên với nhiều tội danh khác nhau.

Trạm đăng kiểm ngừng nhận hồ sơ hồi đầu năm khiến ô tô xếp hàng dài chờ đợi. Ảnh: Nhật Sinh

Bộ trưởng GTVT nhận định, việc tạm dừng TTĐK và thiếu hụt đăng kiểm viên đã dẫn đến ùn ứ trong phục vụ người dân. Có thời điểm, tại Hà Nội chỉ có 6/31 và TP.HCM có 8/19 TTĐK hoạt động đã "tạo ra sự khủng hoảng của toàn bộ ngành đăng kiểm".

Trước tình hình đó, Chính phủ, Bộ GTVT tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp nhằm khôi phục tối đa hoạt động của các đơn vị đăng kiểm.

Cùng với sự hỗ trợ nhân lực từ Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, đến nay đã khôi phục 73 đơn vị, nâng tổng số đơn vị hoạt động là 249/281.

Tuy nhiên, còn 32 đơn vị chưa đủ điều kiện hoạt động trở lại. Tại Hà Nội hiện có 26/31 đơn vị đăng kiểm hoạt động, chỉ đáp ứng 51% nhu cầu; TP.HCM có 16/19 đơn vị đăng kiểm hoạt động, cũng chỉ đáp ứng 52% nhu cầu.

Sau khi rà soát, đánh giá, Bộ GTVT cho rằng, cơ cấu tổ chức của Cục Đăng kiểm Việt Nam chậm đổi mới, chưa tách bạch rõ chức năng quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công; không có lực lượng thanh tra chuyên ngành độc lập.  

Hành vi vi phạm của một số cán bộ đăng kiểm rất tinh vi và khép kín ở một số bộ phận Cục Đăng kiểm nên rất khó phát hiện.

Một số cán bộ, đảng viên, trong đó giữ vị trí lãnh đạo, quản lý của Cục Đăng kiểm Việt Nam, đăng kiểm viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực, gây hậu quả xấu.

Khi Luật Quy hoạch có hiệu lực, quy hoạch mạng lưới TTĐK bị xóa bỏ dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới tại một số địa phương, khu vực đô thị. Số lượng TTĐK tập trung cao tại đô thị lớn đã tạo ra cạnh tranh gay gắt, không lành mạnh để thu hút khách hàng...

Công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tuy có triển khai nhưng chưa kịp thời phát hiện ra những hành vi tiêu cực, tham nhũng...

"Bộ GTVT cũng thẳng thắn nhận thấy trách nhiệm của Bộ khi chưa quyết liệt chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động kiểm định phương tiện, chưa tách bạch rõ chức năng quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công của Cục Đăng kiểm Việt Nam", trích báo cáo của Bộ trưởng GTVT.

Bộ GTVT đã đình chỉ sinh hoạt Đảng đối với 24 đảng viên, khai trừ Đảng đối với 49 đảng viên, 10 chi bộ đảng bị kỷ luật cảnh cáo; buộc thôi việc đối với Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam bị khởi tố, bắt tạm giam.

Giải pháp tháo gỡ khó khăn trước mắt và lâu dài

Để chấn chỉnh kịp thời và khắc phục những tồn tại, bất cập, Bộ GTVT đang tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, thể chế liên quan; giảm thiểu thủ tục hành chính và điều kiện kiểm định.

Các đơn vị đăng kiểm của lực lượng vũ trang, đơn vị bảo hành, bảo dưỡng chính hãng được cung cấp dịch vụ kiểm định phương tiện. Nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ đảm bảo minh bạch, hiệu quả, phù hợp với nhu cầu thực tiễn và đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh giữa các TTĐK.

Bộ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết nhanh tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng lực lượng đăng kiểm viên và tình hình ùn tắc tại các trung tâm. Đặc biệt tại Hà Nội và TP.HCM, yêu cầu trung tâm bố trí làm việc thêm giờ, kể cả thứ Bảy và Chủ nhật, ngày lễ.

Bộ GTVT cũng ban hành Thông tư số 02 quy định kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, đã giảm được khoảng 500.000 lượt đăng kiểm đối với xe đăng kiểm lần đầu, giảm tải, cũng như kéo dài chu kỳ kiểm định cho xe đang lưu hành.

Đồng thời, đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung Thông tư 16 theo trình tự rút gọn để cho phép tự động gia hạn chu kỳ kiểm định theo Thông tư 02 đối với ô tô chở người đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải (dự kiến ban hành đầu tháng 6).

Theo đó, chủ phương tiện không phải đưa xe đến TTĐK để thực hiện kiểm định lại, việc này sẽ giải quyết được ngay tình trạng bị ùn tắc phương tiện kiểm định trong vòng khoảng 1,5 tháng tới đây và đảm bảo cho cả sau này.

Tác giả: Trần Thường