Hé lộ bức thư tố cáo

Mới đây, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã ban hành Kết luận điều tra và Kết luận điều tra bổ sung, đề nghị truy tố 12 bị can trong vụ án sai phạm ưu đãi giá điện xảy ra ở Bộ Công Thương.

Trong đó, ông Hoàng Quốc Vượng - cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương bị đề nghị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Kết luận nêu rõ, vụ án được điều tra theo kiến nghị khởi tố của Thanh tra Chính phủ (TCCP). Tại công văn của TCCP đã nêu các dấu hiệu của tội phạm được phát hiện qua hoạt động thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch Điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Ông Hoàng Quốc Vượng - cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương.

Quá trình giải quyết kiến nghị, Cơ quan An ninh điều tra tiếp nhận thêm 3 nguồn tin. Trong đó có nguồn tin nặc danh về những hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của các cá nhân có liên quan tại Công ty Mua bán điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Nội dung phản ánh về việc công nhận ngày vận hành thương mại cho một số dự án điện mặt trời và thành lập công ty "sân sau" để tạo đường dây làm ăn và đứng ra giao dịch với các chủ đầu tư, nhà thầu...

Cựu Thứ trưởng phớt lờ chỉ đạo, góp ý

Từ đó Cơ quan An ninh điều tra đã vào cuộc và xác định, nhưng sai phạm trong xây dựng dựng Dự thảo Quyết định số 13 quy định về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời tại Việt Nam, dẫn đến doanh nghiệp điện được bán với giá cao hơn.

Với tư cách là Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Hoàng Vượng được giao phụ trách Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, trực tiếp chỉ đạo tham mưu xây dựng Dự thảo Quyết định số 13 nêu trên.

Cụ thể, năm 2017, sau khi hủy dự án điện hạt nhân, Thủ tướng có Quyết định số 11/2017 khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam, quy định giá mua điện từ các dự án mặt trời nối lưới là 9,35 UScents/kWh (tương đương 2.086 đồng/kWh) áp dụng đến hết tháng 6/2019.

Trong giai đoạn 2016 - 2018, trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, ngoài 3 dự án điện mặt trời đã có, Thủ tướng phê duyệt bổ sung 5 dự án vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh, Bộ Công Thương phê duyệt bổ sung 24 dự án vào Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Ninh Thuận với tổng công suất khoảng 2.000 MW.

Ông Hoàng Quốc Vượng bị kết luận điều chỉnh một số nội dung dự thảo Quyết định số 13 để doanh nghiệp được bán điện với giá cao hơn (ảnh minh hoạ).

Từ cuối năm 2017, Công ty Cổ phần Điện mặt trời Trung Nam đề xuất và được UBND tỉnh Ninh Thuận chấp thuận, có văn bản gửi Bộ Công Thương đề nghị bổ sung Dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam, công suất 50MW vào Quy hoạch điện VII.

Bộ Công Thương đã thực hiện một số thủ tục thẩm định, lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị liên quan. Tuy nhiên, ngày 10/5/2018, Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến kết luận chỉ xem xét bổ sung vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh với các dự án đã hoàn thành thẩm định.

Do đó, Bộ Công Thương dừng việc thẩm định, bổ sung quy hoạch đối với các dự án điện mặt trời nói chung, trong đó có nhà máy của Trung Nam - Thuận Nam.

Trong giai đoạn này, bị can Phương Hoàng Kim - Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo Bộ Công Thương đã trực tiếp chỉ đạo Phòng Kế hoạch và Quy hoạch thực hiện thủ tục thẩm định và trực tiếp ký các văn bản gửi các cơ quan, đơn vị, đề nghị góp ý về việc bổ sung quy hoạch dự án; ông Hoàng Quốc Vượng là Thứ trưởng Bộ Công Thương đã trực tiếp ký báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình phát triển các dự án điện mặt trời.

Năm 2018, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 115/NQ-CP về việc thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018 – 2023.

Văn bản này có nội dung cho các dự án năng lượng mặt trời tại tỉnh Ninh Thuận được hưởng giá bán ưu đãi 9,35 UScents/kWh đến hết năm 2020, thay vì chỉ đến tháng 6/2019 như Quyết định 11/2017 của Thủ tướng.

Thực hiện Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng, tháng 8/2018, Bộ Công Thương lập Tổ soạn thảo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam (Dự thảo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg), gồm 26 thành viên.

Tổ soạn thảo đã đưa nội dung vào dự thảo: "Đối với tỉnh Ninh Thuận, giá bán điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới có ngày vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, với tổng cộng suất không quá 2.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận triển khai là 2.086 đồng/kWh (tương đương 9,35 UScent/kWh)...".

Tháng 4/2019, ông Hoàng Quốc Vượng chủ trì cuộc họp và chỉ đạo thay đổi nội dung trên theo hướng quy định áp dụng cho "các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch phát triển điện lực các cấp".

Theo đó, các dự án được phê duyệt bổ sung sau ngày 31/8/2018 sẽ được hưởng giá điện ưu đãi.

Theo Kết luận điều tra, việc điều chỉnh diện đối tượng nêu trên là trái với Nghị quyết số 115/NQ-CP. Việc làm này của ông Vượng bị cho là có động cơ vụ lợi, nhằm tạo cơ chế cho dự án Nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam được hưởng giá điện ưu đãi 9,35 US cents/kWh, thay vì giá 7,09 UScents/kWh.

Mặt khác, ông Vượng cố ý điều chỉnh câu chữ, thay đổi diện đối tượng được hưởng chính sách giá điện ưu đãi theo Nghị quyết số 115.

Cụ thể, diện đối tượng từ "các dự án điện mặt trời nối lưới và hạ tầng đấu nối công suất 2.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận triển khai" thành diện đối tượng "các dự án điện mặt trời nối lưới đã có trong quy hoạch phát triển điện lực các cấp" để đưa vào dự thảo Quyết định số 13.

Tại ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và ý kiến góp ý vào dự thảo số Quyết định 13 của Bộ Tài chính đề nghị dự thảo tuân thủ Nghị quyết số 115, nhưng ông Vượng vẫn không thực hiện.

Nhờ đó, riêng từ tháng 10/2020 đến 1/2023, EVN đã mua điện và thanh toán cho nhà máy điện Trung Nam – Thuận Nam với giá 9,35 UScents/kWh cho hơn 1,3 triệu kWh điện, gây thiệt hại hơn 700 tỷ đồng.

Bị can Hoàng Quốc Vượng khai đã nhận của Công ty Đầu tư Xây dựng Trung Nam số tiền 1,5 tỷ đồng. Hiện gia đình ông Vượng đã nộp toàn bộ số tiền trên để khắc phục hậu quả.

Tác giả: Đặng Ngọc Thuỷ