Dòng sự kiện:
Các hình thái tiền tệ trong lịch sử loài người (P.1)
26/09/2014 12:23:41
ANTT.VN - Tiền tệ đã ra đời để thỏa mãn nhu cầu trao đổi giữa mọi người. Cho đến ngày nay tiền tệ đã trải qua rất nhiều hình thái từ thuở sơ khai đơn giản nhất cho đến hệ thống tiền tệ đa dạng và phức tạp.
Xuất phát từ nhu cầu trao đổi, khi mà xã hội cộng sản nguyên thủy tan rã, con người bắt đầu xuất hiện sự tư hữu về của cải cùng với đó là sự phát triển của lực lượng sản xuất và phân công lao động. Chính sự biến đổi trong hình thái xã hội này là nguyên nhân dẫn đến nhu cầu trao đổi của cải. Vì thế, tiền tệ đã ra đời để thỏa mãn nhu cầu trao đổi giữa mọi người. Cho đến ngày nay tiền tệ đã trải qua rất nhiều hình thái từ thuở sơ khai đơn giản nhất cho đến hệ thống tiền tệ đa dạng và phức tạp. Trong loạt bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu các hình thái tiền tệ diễn ra trong lịch sử.

Hóa tệ

Đây là hình thái tiền tệ sơ khai nhất trong xã hội loài người. Nó bắt đầu xuất hiện khi mà nhu cầu trao đổi bắt đầu xuất hiện. Có 2 hình thức hóa tệ chúng ta cần phân biệt đó là hóa tệ phi kim loại và hóa tệ kim loại.

Hóa tệ phi kim loại

Có nghĩa là sử dụng một món hàng hóa nào đó làm vật ngang giá chung. Hàng hóa này phụ thuộc vào từng vùng và không có một tiêu chuẩn chung nào. Thổ dân ở các bờ biển Châu Á, Châu Phi, trước đây đã dùng vỏ sò, vỏ ốc làm tiền. Ở Lưỡng Hà là lúa mỳ và đại mạch , gạo được dùng ở quần đảo Philippines. Trước Công nguyên, ở Trung Quốc kê và lụa được sử dụng làm tiền…Những mặt hàng này khác nhau ở từng vùng song có đặc điểm chung đó là những mặt hàng hóa thiết yếu và được nhiều người ở vùng đó chấp nhận.

Hóa tệ kim loại

Khi sản xuất ngày càng phát triển, số lượng hàng hóa cũng như chủng loại hàng hóa ngày càng phát triển và đa dạng kéo theo đó là nhu cầu trao đổi ngày càng tăng. Hóa tệ phi kim loại đã bộc lộ rõ những yếu điểm của chúng.

Thứ nhất, do thời gian bảo quản không được lâu chính vì thế việc sử dụng chúng làm hương tiện cất trữ giá trị gặp nhiều khó khăn.

Thứ hai, hóa tệ phi kim loại khá cồng kềnh, rất bất tiện trong việc di chuyển đi lại nhất là khi sản xuất phát triển nhu cầu trao đổi được mở rộng ở nhiều vùng miền khác nhau.

Thứ ba, đó chính là mức độ phổ biến của chúng. Như đã nói ở trên, mỗi vùng miền đều có một thứ tiền tệ riêng nên chúng khá bất tiện trong trao đổi.

Tiền xu cổ Trung Quốc

Chính vì thế hóa tệ kim loại xuất hiện nhằm giải quyết những vấn đề trên. Chúng được đúc dưới dạng mảnh kim loại hoặc đồng xu nhỏ nên rất dễ dàng trong việc di chuyển, mang theo. Hơn thế nữa chúng bền nên rất thuận tiện cho việc cất trữ giá trị tạo điều kiện thuận lợi cho thông thương buôn bán phát triển. Chất liệu để làm nên những đồng tiền này ban đầu cũng khá đa dạng như: đồng, chì, thiếc, kẽm, vàng, bạc… Tiền bằng chì chỉ xuất hiện đầu tiên ở Trung Quốc dưới dạng một thỏi dài có lỗ ở một đầu để có thể xâu thành chuỗi. Tiền kim loại đầu tiên ở Anh làm bằng thiếc, ở Thuỵ Sĩ và Nga bằng đồng. Vào những năm 685 – 652 trước Công nguyên ở vùng Tiểu Á và Hy Lạp, tiền bằng hợp kim vàng và bạc đã xuất hiện. Trên bề mặt của chúng có dấu in nổi để đảm bảo giá trị.

Ở Việt Nam, dưới thời Văn Lang, Âu Lạc tiền tệ vẫn tồn tại ở hình thái hóa tệ phi kim loại. Sự trao đổi giữa mọi người diễn ra trực tiếp, hàng đổi hàng.

Những đồng tiền kim loại đầu tiên lưu hành tại Việt Nam xuất hiện ở thời Bắc thuộc. Đồng tiền đầu tiên là tiền "bán lạng" của nhà Tây Hán vốn ra đời từ thời Tần, sau khi Tần Thủy Hoàng thông nhất Trung Hoa đại lục đã thống nhất hệ thống tiền tệ và hệ thống đo lường. Theo cách tính thời đó, 1 lạng = 24 thù, 1thù=0,646 gram. Tiền "bán lạng" là tiền có trọng lượng bằng nửa lạng, tức là 12 thù, tương đương 7,752 gram.

Đồng tiền "Thái Bình Hưng Bảo"

Sau Bắc thuộc, Việt Nam chính thức có đồng tiên đúc đầu tiên dưới thời Đinh. Năm 968, sau khi dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước, mở ra kỉ nguyên độc lập cho dân tộc, Đinh Tiên Hoàng đã đặt nền móng cho hệ thống tiền kim loại đầu tiên cho nước ta vào năm 970 sau khi đồng tiền “Thái Bình Hưng Bảo” ra đời. Chúng được đúc bằng đồng và mặt sau có chữ “Đinh”. Đây chính là một trong nhưng đặc điểm khiến đồng tiền này không thể nhầm lẫn với các đồng tiền khác. 

Mời các bạn đón đọc tiếp kì 2

 

 
 
Theo: ANTT/NĐT
Thích và chia sẻ bài viết này :
Tags :
Tin liên quan
Mọi góp ý tin bài cho chúng tôi vui lòng gửi vào email: antt.toasoan@gmail.com
Đang phổ biến