Chiều 17/8, tiếp tục phiên họp thứ 2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bố dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2022.

Tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, dự toán ngân sách hằng năm của các bộ, cơ quan Trung ương sẽ bỏ việc xây dựng định mức phân bổ theo biên chế, thay vào đó, dự toán chi quản lý hành chính sẽ được xây dựng căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ, khối lượng, quy mô, tính chất nhiệm vụ được giao.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra nhận định, đây là điểm đổi mới; song cho rằng, Chính phủ chưa thể hiện rõ cách thức, phương pháp thực hiện của nguyên tắc mới này. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn Phú Cường, trong khi đó đối với phần chi lương và chế độ, về cơ bản vẫn thực hiện như cũ, tức là tính trên số biên chế được giao. Do đó cần làm rõ hơn vấn đề này.

Góp ý vào nội dung trên, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng cho rằng, tờ trình của Chính phủ nêu rất hoành tráng, bỏ "đầu vào" là biên chế để tính theo "đầu ra" nhiệm vụ, nhưng "đầu ra" như thế nào thì chưa thấy.

"Nói là không tính theo biên chế mà tính theo đầu ra nhưng vẫn lấy chi thực tế của kỳ trước căn cứ là năm ngoái thì chẳng khác gì", ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh và đề nghị nên chăng lấy tiêu chí chính là biên chế, nhưng sau khi được xác định vị trí việc làm cũng như có tiêu chí phụ điều chỉnh theo khối lượng công việc đặc thù, đột xuất theo từng thời kỳ.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, khi xây dựng tờ trình này, Ban Cán sự đảng Bộ Tài chính "bám theo" Nghị quyết 18 của Trung ương cho rằng, việc phân bổ kinh phí thường xuyên theo biên chế chưa gắn với kết quả là nguyên nhân tăng biên chế. "Anh em thực hiện theo nghị quyết của Trung ương Đảng nhưng thực sự là chưa có giải pháp thực hiện nên mặc dù đưa vào tờ trình là tính theo nhiệm vụ song vẫn căn cứ vào thực tế của năm trước. Sau khi Chủ tịch Quốc hội có ý kiến, chúng tôi xin quay lại tính theo biên chế và vị trí việc làm", ông Hồ Đức Phớc nói.

Một vấn đề khác được nhiều ý kiến thảo luận tại phiên họp là cơ chế tài chính đặc thù. Chính phủ đề xuất, các đơn vị đang thực hiện cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù ở một số cơ quan sẽ tiếp tục được thực hiện trong năm 2022 cho đến khi thực hiện cải cách tiền lương vào 1/7/2022.

Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị Chính phủ giải trình rõ hơn để bảo đảm tính khả thi và phù hợp giữa mục tiêu thực hiện cải cách tiền lương và các nội dung dự thảo về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên của thời kỳ ổn định ngân sách 2022 - 2025.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, nghị quyết của Trung ương đã khẳng định việc cải cách tiền lương nhất quyết phải tiến hành vào 1/7/2022, theo đó, tất cả các cơ chế đặc thù phải được bãi bỏ.

Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng, cơ chế đặc thù về tiền lương và thu nhập một số cơ quan thì xin được tiếp tục phân bổ cho tới hết 1/7/2022 là thời điểm thực hiện cải cách tiền lương. Đối với nguồn cải cách tiền lương, ông Hồ Đức Phớc cho biết, ở địa phương hiện còn khoảng 252.000 tỷ đồng nguồn cải cách tiền lương còn dư.

"Vừa rồi, 7 tỉnh đề nghị dùng tiền này chống dịch. Bộ Tài chính đã trả lời là dùng các nguồn khác như dự trữ tài chính, tiết kiệm chi thường xuyên; chưa đủ thì phải thực hiện điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, cắt giảm các khoản không cần thiết còn nguồn cải cách tiền lương luôn sẵn sàng để thực hiện", ông Hồ Đức Phớc nói.

Liên quan đến nội dung này, bà Mai Thị Thu Vân - Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, cho biết, hiện có 10 tỉnh có kiến nghị sử dụng tiền còn dư sau khi đảm bảo nguồn thực hiện cải cách tiền lương để chống dịch Covid-19. "Nếu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thì Bộ Tài chính sẽ tổng hợp báo cáo để cho phép sử dụng, chỉ chuyên về chống dịch Covid-19, không làm nhiệm vụ khác", bà Mai Thị Thu Vân nêu quan điểm.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ, cơ quan thẩm tra và thống nhất cần sớm ban hành để áp dụng khi xây dựng dự toán. Tuy nhiên còn có nội dung cần làm rõ nên UBTVQH chỉ thông qua nguyên tắc, định hướng chung, giao các uỷ ban, bộ rà soát thống nhất, hoàn chỉnh nghị quyết gửi xin ý kiến UBTVQH ban hành.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu rà soát, thể hiện trên tinh thần đảm bảo nguồn lực cải cách tiền lương từ 1/7/2022 đúng theo nghị quyết của Quốc hội. Lưu ý định mức phân bổ cho y tế, y tế dự phòng, y tế cơ sở.

Tác giả: Ngọc Thành