PGS.TS Nguyễn Văn Việt Chủ tịch Hiệp Hội Bia- Rượu- Nước giải khát Việt Nam

• Bia là một mặt hàng đồ uống, có độ cồn nhẹ cũng như các đồ uống giải khát thực phẩm khác, hiện tại bây giờ đã có luật quản lý thực phẩm, đưa ra một Nghị định để quản lý sản xuất bia cũng được nhưng nếu đưa ra mà không quản lý được thì cần nghiên cứu kỹ, cái chính của người soạn thảo là phân tích bối cảnh, tìm hiểu mục đích là gì và phải xét đến tính khả thi của nó.
•  
• Mặt hàng nào cũng phải quản lý, bởi đã sản xuất ra thì phải quản lý, không có cái nào là ngoài vòng pháp luật cả, nhưng nếu đưa ra riêng 1 nghị định về quản lý bia, chắc họ cũng có dụng ý riêng, theo tôi hiểu là để chống sự lạm dụng các chất có cồn, tuy nhiên độ cồn của bia rất nhẹ và việc phân tích ai lạm dụng?, lạm dụng như thế nào? Lạm dụng tới mức nào? Tác hại của nó ra sao? phải làm gì để ngăn chặn sự lạm dụng?… tất cả chúng ta chưa rõ, xây dựng nghị định này liệu có đạt mục tiêu đặt ra không? Bất kỳ người làm luật, làm chính sách đều phải cân nhắc điều kiện đánh giá như thế thì mới tốt được.
•  
• Tại mục 8 điều 16 của dự thảo có ghi hành vi kinh doanh bia vỉa hè là "hành vi vi phạm quy định của pháp luật"?, những hành vi này được quy định tại điều luật nào, thưa ông?
•  
• Thứ nhất, nói về hành vi kinh doanh bia vỉa hè là hành vi vi phạm pháp luật thì phải xem đó là điều nào của pháp luật, cho nên, tôi cũng chưa được biết là hành vi này sai bởi hiện nay bia là mặt hàng kinh doanh không có điều kiện, nó cũng như các mặt hàng thực phẩm người ta kinh doanh rất nhiều trên vỉa hè, pháp luật ngày nay cũng chưa có pháp luật nào cấm cả, nếu mà thấy điều đấy sai thì cần phải xem xét lại nó sai như thế nào?
•  
• Dự thảo Nghị định này có gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh bia?
•  
• Các doanh nghiệp sản xuất bia bình thường hiện nay đã khó khăn rồi, thứ nhất là sự khủng kinh tế gây khó khăn trong việc tiêu thụ.
•  
• Bây giờ bắt đầu đưa ra cấm đoán phải điều tra, đánh giá kỹ. Khi đã cấm đoán một vấn đề thì nó liên quan đến rất nhiều thứ như: Tình hình đời sống, tình hình công ăn việc làm, tình hình thói quen của người sử dụng… vì thế, cần phải xem xét đến tính khả thi của nó đặc biệt phải đánh giá về mặt xã hội thì mới thấy được tính khả thi.
•  
• Nhưng, nếu chúng ta đánh giá chưa kỹ, cấm bia vỉa hè rất không khả thi vì các mặt hàng kinh doanh đồ ăn, thức uống bán rất nhiều trên vỉa hè, liệu khi thấy có chai bia thì bắt phạt?, nếu quy tội nó thì chưa xác đinh được tội của nó đến đâu? Anh phải xác định được cái tội của người ta thì mới quy tội được, vì nó gây tác hại như thế nào? Gây thiệt hại ra sao?... thì chưa có bài toán trả lời, nếu giờ tổng kết lại được bia có bao nhiêu tác hại, tác hại đến ai? Thì dự thảo nghị định mới đi vào lòng người.
•  
• Giả sử, anh ra văn bản anh cứ cấm, đấy là quyền của nhà quản lý, người ta cứ ký để người ta cấm nhưng có thực thi được hay không còn phụ thuộc rất nhiều vấn đề khác như: Công tác quản lý xã hội, công tác kiểm tra, kiểm soát.
•  
• Bộ Công thương thay mặt cho nhà nước để quản lý và thúc đẩy sản xuất, vô hình chung đưa ra những điều không có lý như cấm phụ nữ mang thai không được uống bia, làm sao mà cấm được phụ nữ mới mang thai 1 tháng hay 5 ngày?
•  
• ​Đã dùng tới từ cấm thì phải làm thật kỹ, cẩn trọng, cẩn thận, dư luận xã hội người ta nhìn nhận về sự hiểu biết xã hội, thực tế cuộc sống, độ hiểu biết về nhân dân, đồng bào của người làm chính sách. Phải đi sâu, sát vào thực tế thì mới đi vào cuộc sống, vào lòng người.
•  
• Thứ hai, cấm là làm khó cho doanh nghiệp, làm khó cho người dân. Người ta xếp hàng mới mua được cốc bia uống giải khát vậy cấm người ta là chạm đến nhu cầu thỏa mãn của con người.
•  
• Cấm sẽ làm cho giá cả tăng lên, làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân, cấm không sản xuất được rồi thiếu sẽ nhộn nhạo xã hội, dư luận xã hội người ta thấy bất ổn trong quản lý thị trường, cấm phải đảm bảo được tính ổn định của người tiêu dùng, cấm sinh ra thiều tác động đến ngân sách nhà nước, đến xã hội và hoạt động sản xuất kinh doanh… Anh muốn đưa ra anh phải tìm hiểu kỹ, chưa đưa ra đã thấy không khả thi, không phù hợp với thực tế, với lòng dân.
•  
• Nhiều ý kiến cho rằng, Bộ Công thương đang “thừa giấy vẽ voi”, ý kiến ông về việc đó thế nào?
•  
• Cái đó tôi không bình luận, những người làm ở Bộ người ta cũng có trách nhiệm, không phải người ta vô trách nhiệm, có thể có nhiều lý do người ta nhìn nhận chưa đầy đủ, kín kẽ, toàn diện thì nó sẽ sinh ra sự phản ứng, người chắp bút có thể chưa thấu hiểu, người làm chính sách cần phải hiểu biết rộng, đầy đủ, đưa ra một điều gì đó trước tiên phải giúp ích cho xã hội thì mới toàn diện, nếu đưa ra để bảo vệ sức khỏe, đúng là bảo vệ sức khỏe, xã hội rất hoan nghênh nhưng nếu lấy một mô hình từ nước ngoài áp dụng vào Việt Nam thì không phù hợp.
•  
• Điểm xuất phát bao giờ cũng phải từ dân, từ con người thực tế để đưa ra chính sách thì mới giúp ích được cho xã hội.
•  
• Xin cảm ơn ông!
•  
• Kiều Chinh (thực hiện)
•