Để giảm ùn tắc giao thông, Hà Nội đã đưa ra các biện pháp tình thế trước mắt như phân luồng phương tiện, nâng cao kết cấu hạ tầng... đồng thời tính toán về lâu dài như thu phí phương tiện đi vào giờ cao điểm vào nội đô, đổi giờ học giờ làm, tiến tới cấm xe máy hoạt động ở 1 số quận và nâng cao chất lượng vận tải công cộng...

Thu phí xe giờ cao điểm, đổi giờ học giờ làm

Đây là một trong những nội dung quan trọng tại dự thảo Nghị quyết về tăng cường quản lý phương tiện giao thông nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội, giai đoạn 2017-2020 tầm nhìn 2030 của Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội.

Theo đó, Hà Nội lập quy hoạch vận tải hành khách bằng taxi trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2030, lộ trình thực hiện 2017-2020.

Đối với xe hợp đồng đến 9 chỗ ngồi sử dụng phần mềm hoạt động tương tự như xe taxi, quy định quản lý như xe taxi (quản lý về số lượng, về chất lượng, phạm vi hoạt động), đối tượng này sẽ được đưa vào trong quy hoạch vận tải hành khách bằng taxi trên địa bàn thành phố đến năm 2030.

Trên nhiều tuyến phố, xe ôtô dàn hàng ngang nối đuôi nhau không còn là hình ảnh hiếm ở Hà Nội. (Ảnh: PV/Vietnam+).

Với xe taxi và các phương tiện hoạt động kinh doanh tương tự taxi (xe Uber, Grab...) trên địa bàn thành phố cấp hạn ngạch phù hợp với điều kiện giao thông và năng lực của kết cấu hạ tầng.

Đối với các phương tiện giao thông đường bộ, thành phố tiến hành rà soát, thu hồi và loại bỏ các phương tiện tự hoán cải, cũ nát, quá niên hạn sử dụng khi tham gia giao thông; riêng ôtô đến 9 chỗ ngồi đề xuất quy định niên hạn sử dụng.

Với phương tiện xe máy, Hà Nội sẽ điều tra, rà soát, thống kê số lượng xe đã qua sử dụng (theo năm sản xuất) không đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường để đề xuất tiến hành thu hồi xử lý đồng thời quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải nhằm kiểm soát số lượng xe máy hoạt động trên địa bàn thành phố.

Nhằm giảm mật độ và phạm vi phương tiện tham gia giao thông trong giờ cao điểm tại một số khu vực, thành phố Hà Nội cũng thực hiện đồng bộ các giải pháp như cấm ôtô hoạt động theo giờ, theo ngày trên một số tuyến phố; nghiên cứu quy định các tuyến phố, khu vực cấm taxi hoạt động vào giờ cao điểm và toàn bộ thời gian trong ngày; điều chỉnh, giãn giờ học tập, giờ làm việc và kinh doanh...

Song song đó, thành phố cũng tính toán đến phương án đánh vào “túi tiền”của chủ sở hữu phương tiện thông qua việc sửa đổi, ban hành giá dịch vụ trông giữ phương tiện theo hướng luỹ tiến theo giờ và tăng mạnh vào khu vực trung tâm, lộ trình thực hiện 2017-2018; lập đề án thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn thành phố...

Ngoài ra, tại dự thảo này, Hà Nội cũng đề ra giải pháp phát triển và nâng cao hiệu quả vận tải hành khách công cộng; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý; tăng cường công tác quản lý nhà nước về giao thông vận tải.

Cấm xe máy vào năm 2030

Theo dự thảo, Hà Nội chia lộ trình thực hiện các giải pháp quản lý phương tiện và giảm ùn tắc giao thông làm 3 giai đoạn.

Hà Nội dự tính cấm xe máy vào năm 2030 tại một số quận. (Ảnh: Thanh Tâm/Vietnam+)

Cụ thể, giai đoạn 2017-2018, thành phố tập trung thực hiện các giải pháp về quản lý phương tiện tham gia giao thông và tăng cường công tác quản lý nhà nước về giao thông vận tải.

Giai đoạn 2017-2020, Hà Nội tập trung thực hiện các giải pháp về quản lý số lượng, chất lượng phương tiện tham gia giao thông và phát triển vận tải hành khách công cộng.

Giai đoạn 2017-2030, thủ đô triển khai đồng thời, đồng bộ các nhóm giải pháp về đầu tư, xây dựng, kết cấu hạ tầng, phát triển vận tải hành khách công cộng, rà soát điều chỉnh quy hoạch theo hướng TOD (phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị, lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư để từ đó hình thành tiếp hệ thống giao thông phân tán), bố trí hợp lý giao thông tĩnh phục vụ việc kết nối...

Đặc biệt, theo lộ trình đến năm 2030, Hà Nội dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.

Cụ thể, từ năm 2017-2020, điều tra rà soát thống kê số lượng xe máy đã qua sử dụng (theo năm sản xuất); nghiên cứu, xây dựng quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy nhằm kiểm soát số lượng xe máy hoạt động trên địa bàn thành phố.

Khi đảm bảo đủ điều kiện pháp lý về tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải, năm 2017-2030 sẽ thu hồi, tiêu hủy phương tiện xe máy cũ không đủ tiêu chuẩn; ban hành cơ chế hỗ trợ khi thu hồi phương tiện.

Thủ đô cũng thí điểm dừng hoạt động của xe máy theo giờ, theo ngày tại một số tuyến trục chính, một số khu vực trung tâm của thành phố trong những năm 2025-2029 và tiến tới dừng hoạt động của xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030.

Trước đó, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã lên phương án hạn chế xe cá nhân trong nội đô nhưng cũng vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ của người dân khi hàng loạt các câu hỏi được đặt ra là cấm xe máy dân đi bằng gì?, bao giờ có tàu điện ngầm (metro) sẽ từ bỏ xe máy? vận tải công cộng đã đáp ứng được nhu cầu của người dân dễ tiếp cận?...

Đại đa số cơ quan chức năng và chuyên gia giao thông bày tỏ quan điểm, muốn giảm ùn tắc, phải phát triển giao thông công cộng và hạn chế phương tiện giao thông cá nhân. Khi nào làm được điều đó, mới giảm ùn tắc bền vững.