Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Trao đổi chính sách về xử lý nợ xấu”.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh nhìn nhận, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009 bùng phát với những diễn biến phức tạp, khó lường đã dẫn đến sự suy thoái kinh tế toàn cầu. Mặc dù nền kinh tế có quy mô nhỏ, xuất phát điểm còn thấp, nhưng nền kinh tế Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào khu vực và thế giới trên tất cả các cấp độ, do đó chịu tác động sâu sắc của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam.

Với việc nợ xấu và nhiều rủi ro tiềm ẩn cũng gia tăng trong thời kỳ này, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai chương trình cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng cho giai đoạn 2011 – 2020.

Sau 10 năm triển khai chương trình cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu, hệ thống tổ chức tín dụng ở Việt Nam đã hoạt động an toàn, lành mạnh hơn; chất lượng tài sản của được cải thiện, tỷ lệ nợ xấu nội bảng được kiểm soát dưới mức 2%; quy mô, năng lực tài chính, năng lực quản trị, tính minh bạch trong hoạt động được nâng cao…

Tuy nhiên, Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh: “Sức khoẻ hệ thống vừa được cải thiện nay lại phải chịu ảnh hưởng từ dịch Covid-19. Rủi ro tín dụng đang có xu hướng gia tăng và tạo áp lực nợ xấu. Theo đó, vấn đề kiểm soát và xử lý nợ xấu trong thời gian tới tiếp tục là thách thức rất lớn đối với ngành ngân hàng Việt Nam”.

Đánh giá thêm về nợ xấu, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, áp lực nợ xấu không chỉ từ khoản nợ cơ cấu tiềm ẩn rủi ro trong tương lai mà việc xử lý nợ xấu đang gặp khó khăn do rào cản dịch bệnh.

Thực tế cho thấy, do ảnh hưởng của dịch nhiều địa phương thực hiện giãn cách, các tổ chức tín dụng và VAMC không thể gặp trực tiếp khách hàng nên hoạt động thu hồi nợ, đấu giá tài sản, thi hành án… đều rất khó khăn. Trong khi đó, công cụ đắc lực nhất để xử lý nợ xấu là Nghị quyết 42 còn chưa đầy 1 năm nữa hết hiệu lực.

Vì vậy, ông Hùng đề nghị Ngân hàng Nhà nước báo cáo Chính phủ sớm tổng kết Nghị quyết 42 của Quốc hội để trên cơ sở đó đề xuất trình Quốc hội cho kéo dài hiệu lực Nghị quyết 42 hoặc ban hành Luật xử lý nợ xấu.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ xem xét ban hành Nghị định cho phép khoanh nợ đối với khoản dư nợ chịu ảnh hưởng Covid-19 nặng nề từ 1- 2 năm. Áp dụng như Nghị định 55/NĐ-CP và Nghị định 116/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 55/NĐ-CP về lĩnh vực nông nghiệp nông thôn đối với trường hợp thiên tai dịch bệnh.

Chia sẻ về kinh nghiệm quốc tế trong vấn đề xử lý nợ xấu, ông Karlis Bauze, Chuyên gia Tài chính Cao cấp, Nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tỷ lệ nợ xấu ở Serbia là trên 20% năm 2015. Thế nhưng đến năm 2021, tỷ lệ nợ xấu chỉ còn 3,5%.

“Để có được tỷ lệ nợ xấu còn 3,5%, Chính phủ Serbia thành lập Nhóm công tác xử lý nợ xấu với thành phần là Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Trung ương Serbia và Quỹ bảo hiểm tiền gửi. Trong đó, Bộ Tài chính là cơ quan điều phối hoạt động của Nhóm công tác”, ông Karlis Bauze nói.

Tương tự, tại Albania, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, tỷ lệ nợ xấu đã tăng từ dưới 5% vào năm 2007 lên cao nhất là 24,9% vào tháng 9/2014. Vì vậy, tháng 6/2015, Chính phủ Albania thành lập Nhóm công tác xử lý nợ xấu với thành phần là Bộ Phát triển Kinh tế; Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp và Ngân hàng Trung ương Albania. Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) đóng vai trò quan sát viên; Hiệp hội ngân hàng Albania đóng vai trò tích cực trong quá trình hoạt động của Nhóm công tác. Đến năm 2020, tỷ lệ nợ xấu ở đây chỉ còn 8,1%.

Nhìn chung, chuyên gia đến từ WB khuyến nghị, để xử lý nợ xấu hiệu quả cần sớm có giải pháp toàn diện. Các cơ quan quản lý Nhà nước cần có một khung chính sách đầy đủ và rõ ràng để xử lý nợ xấu trong hệ thống không gây trở ngại cho quá trình ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế.

Còn theo ông Darryl Dong, Chuyên gia Tài chính trưởng IFC, việc mở cửa thị trường nợ xấu và tạo môi trường thuận lợi cho việc giao dịch nợ xấu sẽ thu hút các nhà đầu tư, phát triển hệ sinh thái hỗ trợ thị trường nợ xấu. Nhờ vậy, thị trường sẽ có cơ chế thanh lý nợ xấu hiệu quả.

Tác giả: Vũ Phong