Báo cáo bán niên hoặc năm là thời điểm hé lộ những thông tin cụ thể hơn về doanh nghiệp khi có sự tham gia của đơn vị kiểm toán. Tương tự như các mùa trước, mùa bán cáo bán niên 2019 tiếp tục xuất hiện những khoản chênh lệch lớn sau soát xét như Lọc hóa dầu Bình Sơn (UPCoM: BSR) giảm hơn 173 tỷ đồng lợi nhuận (tương ứng 20%) sau soát xét còn 704 tỷ đồng; Đầu tư và Phát triển Nhà đất COTEC (HoSE: CLG) báo lỗ 110 tỷ trong khi báo cáo tự lập lãi 4 tỷ đồng hay phân bón miền Nam (HoSE: SFG) lãi sau soát xét chỉ còn chưa tới một nửa, hụt 7,4 tỷ đồng.

Đồng thời, trong báo cáo soát xét cũng nêu lên tình trạng sức khỏe tài chính cần lưu tâm của doanh nghiệp. Tập đoàn Đức Long Gia Lai (HoSE: DLG) bị đơn vị kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục do hầu hết các khoản nợ vay đều đã quá hạn thanh toán, đặc biệt là nợ vay ngân hàng, tổ chức, cá nhân và nợ trái phiếu đến hạn trả. Tất cả các ngân hàng đều ngừng giải ngân đối với tập đoàn. Tập đoàn có thể sẽ không có khả năng thanh toán các khoản nợ phải trả trong điều kiện kinh doanh bình thường.

Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (HoSE: ITA) bị kiểm toán lưu ý tính không chắc chắn khả năng thu hồi hơn 3.500 tỷ đồng liên quan đến dự án Nhiệt điện Kiên Lương. HAGL (HoSE: HAG) và công ty con HAGL Agrico (HoSE: HNG) bị kiểm toán ngoại trừ khả năng thu hồi các khoản phải thu ngắn hạn và dài hạn hàng ngàn tỷ đồng hoặc có thể tăng lỗ thêm hàng trăm tỷ nếu hạch toán theo quy định.

Những thông tin bất lợi trên khi được công bố đều gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường khiến túi tiền nhà đầu tư bị ảnh hưởng. Đã có trường hợp cổ phiếu giảm sâu ngay khi báo cáo soát xét được công bố.

Cổ phiếu BSR giảm về dưới mệnh giá, cổ phiếu SFG sau khi báo cáo bán niên soát xét được công bố vào ngày 15/8 thì tiếp tục giảm về vùng giá 7.300 đồng/cp (phiên 16/9). Trước đó, SFG vốn đã giảm mạnh từ 17.000 đồng/cp về 9.000 đồng/cp chốt phiên 16/8 sau khi buổi đấu giá bán 29% vốn thuộc sở hữu Tập đoàn hóa chất Việt Nam (Vinachem) phải hủy bỏ do không có nhà đầu tư tham gia.

Nguồn: VNDirect

Bên cạnh đó, một vấn đề khác nhà đầu tư cần lưu tâm là báo cáo soát xét bán niên được công bố cũng là thời điểm các cơ quan quản lý đưa những cảnh bảo mới về cổ phiếu của doanh nghiệp. Nhiều cổ phiếu được ra khỏi diện cảnh báo, kiểm soát đặc biệt, được cấp margin... hoặc ngược lại dựa trên lãi/lỗ hay các vấn đề mà đơn vị kiểm toán lưu ý trong báo cáo soát xét bán niên.

Một trường hợp đáng chú ý gần đây là Đầu tư và phát triển Đức Quân (Fortex, HoSE: FTM) vốn hoạt động kinh doanh có lãi qua các năm nên cổ phiếu nằm trong danh sách được giao dịch ký quỹ (margin). Nửa đầu năm nay, công ty ghi nhận khoản lỗ 31 tỷ đồng.

Khoản lỗ này đã xuất hiện trên báo cáo tự lập. Tuy nhiên, phải đợi báo cáo bán niên được công bố với việc khoản lỗ được giữ nguyên, Sở giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) đưa vào danh sách không được cấp margin, cổ phiếu FTM bắt đầu bị bán sàn với khối lượng hàng triệu đơn vị nhưng khối lượng mua chỉ đạt vài trăm hay vài ngàn đơn vị.

Tính đến phiên giao dịch 16/9, cổ phiếu FTM nối dài chuỗi giảm sàn liên tiếp lên 22 phiên giảm, giá giảm từ 23.650 đồng/cp về 4.930 đồng/cp, giảm 79% với khối lượng bán sàn vẫn ở hàng triệu đơn vị dù cho ban lãnh đạo lên tiếng trấn an.

Nguồn: VNDirect

Trường hợp của FTM chỉ là đặc biệt, nhưng khi cổ phiếu không được cấp hoặc được cấp margin cũng sẽ có ảnh hưởng đến giá ở mức độ nhất định. Nhà đầu tư có thể theo dõi điều này để tối ưu hóa khoản đầu tư.

Theo Người đồng hành