Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (CT&BVTND- Bộ Công Thương) cho biết, gần đây, cơ quan này tiếp nhận nhiều khiếu nại liên quan đến giao dịch vay tiền trực tuyến. Cụ thể, khi tìm hiểu về các mô hình cho vay này trên mạng, người tiêu dùng thấy lãi suất có thể chấp nhận được, điều kiện vay dễ thực hiện.

Tuy nhiên, đến thời điểm trả nợ, người vay mới tá hỏa dù chỉ vay vài triệu, sau một thời gian ngắn số nợ phải trả đã lên đến hàng trăm triệu. Thậm chí, có người vay online 8 triệu đồng nhưng được thông báo phải trả 200 triệu đồng, không có đủ khả năng chi trả nên rất hoang mang. Cơ quan chức năng đã từng cảnh báo trường hợp vay tiền online phải chịu lãi suất 1.600%/năm.

Đặc trưng của các dịch vụ cho vay trực tuyến là lãi suất cho vay và các mức phí kèm theo thường rất cao. Trong khi đó, nhiều trường hợp người tiêu dùng nghe nhân viên tư vấn qua điện thoại nhưng không kiểm tra lại nội dung hợp đồng trước khi ký, dẫn đến, khi có tranh chấp phát sinh mới phát hiện nội dung hợp đồng không đúng như nội dung tư vấn.

Nhiều mô hình cho vay online, cho vay trực tuyến đang hoạt động tại Việt Nam, trong khi chưa có luật để phân loại rõ ràng. 

Cục CT&BVNTD cho biết, tại Việt Nam hiện có nhiều mô hình cho vay online, cho vay trực tuyến đang hoạt động nhưng lại chưa có các quy định pháp luật để phân loại rõ ràng, cụ thể các loại hình cho vay này. Do vậy, việc giao dịch với các mô hình này có thể tiềm ẩn nguy cơ và rủi ro cho người tiêu dùng, đặc biệt trong trường hợp giao dịch với các đơn vị "trá hình", "tín dụng đen” núp bóng.

Trong trường hợp quyết định sử dụng, người tiêu dùng cần lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ có thể hiện đầy đủ thông tin, như website hoặc ứng dụng của đơn vị đó phải có đầy đủ các thông tin về tên công ty, mã số doanh nghiệp, địa chỉ, điện thoại… Ngoài ra, website hoặc ứng dụng phải thể hiện rõ các thông tin, tài liệu liên quan đến giao dịch như công bố rõ ràng chính sách bảo vệ thông tin, mẫu hợp đồng, biểu phí, xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể tham gia giao dịch…

Các giao diện website hoặc ứng dụng không hiển thị đầy đủ các thông tin nêu trên có dấu hiệu là đơn vị kinh doanh không rõ ràng, tiềm ẩn nguy cơ xâm phạm quyền lợi của người tiêu dùng.

Người tiêu dùng cũng cần đọc kỹ điều khoản hợp đồng trước khi ký. Việc đơn vị cho vay có cung cấp hợp đồng cho người tiêu dùng tham khảo trước khi xác nhận giao dịch hay không là tiêu chí để đánh giá mức độ uy tín của đơn vị cho vay.

Đặc trưng của các dịch vụ cho vay trực tuyến là lãi suất cho vay và các mức phí kèm theo thường rất cao. Do vậy, để tránh các phát sinh nằm ngoài dự kiến, người tiêu dùng cần biết rõ các mức lãi suất, các mức phí và các chi phí có thể phát sinh trong những trường hợp cụ thể (trả nợ trước hạn, chậm trả, gia hạn thời gian vay, phí tư vấn dịch vụ…).

Trong quá trình tìm hiểu các thông tin nêu trên, người tiêu dùng cần đảm bảo việc lưu giữ thông tin để có cơ sở đối chiếu khi phát sinh tranh chấp. Ví dụ, có nhiều trường hợp người tiêu dùng nghe nhân viên tư vấn qua điện thoại nhưng không kiểm tra lại nội dung hợp đồng trước khi ký, dẫn đến, khi có tranh chấp phát sinh mới phát hiện nội dung hợp đồng không đúng như nội dung tư vấn.

Sau khi ký hợp đồng, nếu đơn vị cho vay không gửi hợp đồng hoặc không có thông tin hướng dẫn người tiêu dùng cách thức tải về, tham khảo hợp đồng đã ký thì người tiêu dùng cần ngay lập tức liên hệ và yêu cầu đơn vị cho vay cung cấp bản sao hợp đồng đã ký.

Trong trường hợp có tranh chấp phát sinh, người tiêu dùng cần phản ánh, khiếu nại trực tiếp tới đơn vị cho vay. Người tiêu dùng cần lưu ý việc phản ánh, khiếu nại phải được thực hiện qua các phương thức có thể lưu lại bằng chứng như gửi email, gửi thư có xác nhận báo phát… Người tiêu dùng cần tránh sử dụng hình thức gọi điện thoại để phản ánh, khiếu nại do hình thức này không đảm bảo được sự cam kết của đơn vị cho vay trong quá trình giải quyết tranh chấp phát sinh.

Khánh Linh (T/h)