Kho lương thực trung chuyển Khương Hà là nơi tập trung hàng hóa lớn phục vụ cho các chiến trường Đông Dương, nằm vào một địa bàn thường xuyên bị đánh phá ác liệt trong thời kì chiến tranh phá hoại của địch. Nhất là từ tháng 7 năm 1972 trở đi, máy bay Mỹ lại tăng cường hủy diệt, có lúc chúng bắn phá liền 3,4 ngày. Các lực lượng của ta phải bốc dỡ, vận chuyển ban đêm.

Chiếc mũ cứu gạo của đồng chí Nguyễn Thế Cảnh

Nguyễn Thế Cảnh là một chiến sĩ thuộc trạm cảnh sát giao thông Khương Hà. 8 giờ, ngày 23 tháng 7 năm 1973, 2 đồng chí Nguyễn Thế Cảnh và Lê Sơn, Công an trạm Khương Hà được phân công trực tuyến bảo vệ kho này. Các lực lượng dân công vận chuyển, bốc dỡ làm việc tấp nập hàng trăm người thì máy bay giặc thả hàng dãy pháo sáng xuống các vùng phụ cận rồi liên tiếp thả xuống trung tâm vùng kho.

Ngay lúc máy bay địch bắn pháo sáng, đồng chí Cảnh và Sơn đã kịp thời phân tán các thuyền, xà lan đi trú ẩn và báo cho dân công xuống hầm.

Loạt bom đầu tiên, mọi người trú ẩn tại chỗ không bị thương vong, rồi theo hào giao thông rút xa vào trong xóm. Loạt bom thứ hai, rồi thứ ba trúng vào trung tâm kho làm một nhà kho lợp tranh và bốn đống gạo bốc lửa cháy. Lúc này chỉ còn hai đồng chí cảnh sát của ta và một đồng chí bộ đội ở lại. Lửa cháy các bì gạo bốc khá cao nhưng nước thì hiếm, phương tiện lấy nước không có, ba đồng chí đã phải lấy bì tải nhúng nước đọng trên mái bạt để dập lửa, nhưng chỉ được một chốc thì khô nước.

Chiếc mũ cứng trên đầu của đồng chí Cảnh lúc này đã bị sém bên phải, các đồng chí còn lại thay nhau dùng chiếc mũ đó để lấy nước ở các hố bom dội vào bì tải để dập lửa.

Cứ như vậy, một tiếng đồng hồ sau, các đồng chí đã dập tắt lửa trên bốn đống bì gạo thì cũng vừa lúc dân công trở lại tiếp sức dập hẳn đám cháy. Nhờ vậy, đã bảo vệ được 204 tấn gạo khỏi bị giặc lửa thiêu hủy.

Hoàng Hà

(Theo Những kỉ vật lịch sử công an nhân dân)