Năm 2019, Việt Nam và Indonesia kỷ niệm tròn 60 năm hai chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia (27/2/1959) và Tổng thống Sukarno sang Việt Nam (24/9/1959). Còn năm 2020 tới đây, hai nước sẽ kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno. (Ảnh tư liệu)

Hướng tới các sự kiện và dịp kỷ niệm quan trọng này, phóng viên có cuộc phỏng vấn Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh về ý nghĩa hai chuyến thăm lịch sử cũng như triển vọng mối quan hệ Việt Nam - Indonesia.

Phóng viên: Năm 2020, Việt Nam và Indonesia kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, còn năm nay 2019, hai nước kỷ niệm 60 năm chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia và Tổng thống Sukarno sang Việt Nam. Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh trong quan hệ với Indonesia?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Tinh thần đoàn kết quốc tế, đặc biệt là với các nước láng giềng, khu vực là một trong những nội dung cốt lõi của tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh. Indonesia là nước bạn bè truyền thống của Việt Nam, có sự tương đồng về quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc, có vai trò quan trọng tại Đông Nam Á. Quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Indonesia có tầm quan trọng chiến lược. Tầm nhìn sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã là kim chỉ nam cho mối bang giao giữa Việt Nam và Indonesia.

Có thể nói, Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là người đã đặt nền móng đầu tiên cho quan hệ hợp tác giữa hai nước với tư cách là những quốc gia độc lập. Ngay sau năm 1945, Bác Hồ với tư cách là Chủ tịch nước kiêm Bộ trưởng Ngoại giao đã ủng hộ mạnh mẽ các sáng kiến hợp tác Liên Á và hợp tác Á–Phi của Indonesia, Ấn Độ để tập hợp lực lượng cùng đoàn kết chống chủ nghĩa thực dân cũ.

Tháng 4/1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cử đoàn cấp cao của Việt Nam dự Hội nghị Bandung ở Indonesia, nhân dịp đó hai bên đã trao đổi và nhanh chóng đi đến quyết định thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 30/12/1955. Indonesia trở thành nước đầu tiên ở Đông Nam Á mà Việt Nam chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao.

Tình hữu nghị thân thiết giữa hai vị Lãnh tụ và sự gần gũi về lịch sử, văn hóa và tư tưởng tự cường dân tộc đã đưa hai nước gắn bó với nhau. Quan hệ đặc biệt này đã được đánh dấu bằng các chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia (tháng 3/1959) và Tổng thống Sukarno tới Việt Nam ngay sau đó (tháng 6/1959), cách đây đúng 60 năm.

Chuyến thăm của hai vị lãnh tụ lập quốc, đồng thời là những vị lãnh tụ vĩ đại của thời đại, đã vượt qua khuôn khổ ngoại giao thông thường và trở thành dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước, tạo nền tảng vững chắc cho quan hệ Việt-Nam và Indonesia trong suốt những thập kỷ qua.

Tuy thế giới và khu vực chứng kiến nhiều biến động, nhưng Việt Nam và Indonesia luôn là những người bạn thủy chung. Như lời Bác Hồ đã từng nói trong chuyến thăm cách đây 60 năm của Tổng thống Sukarno, "Nước xa mà lòng không xa/Thật là bầu bạn, thật là anh em", khẳng định “Tình hữu nghị giữa hai dân tộc muôn thu vững bền”, quan hệ Việt Nam-Indonesia đang phát triển mạnh mẽ và ngày càng đi vào chiều sâu.

Indonesia là một trong những đối tác chiến lược quan trọng của Việt Nam tại khu vực. Hợp tác chính trị, kinh tế, giáo dục và văn hóa xã hội, giao lưu nhân dân có nhiều bước tiến lớn. Hai nước đều là những thành viên tích cực trong ASEAN, luôn hợp tác để đóng góp cho sự phát triển của Hiệp hội.

Thời gian tới, hai nước có nhiều cơ hội để đẩy mạnh quan hệ đối tác chiến lược. Năm 2020, Việt Nam và Indonesia đều đảm nhiệm trọng trách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Tôi tin rằng hai nước sẽ tiếp tục được phối hợp chặt chẽ và đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Phóng viên: Với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao, Phó Thủ tướng có thể chia sẻ tình cảm và suy nghĩ của mình về chuyến thăm của hai vị lãnh tụ Việt Nam và Indonesia cũng như đất nước và con người Indonesia?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Vừa qua, hai nước đã tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa kỷ niệm về các chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Sukarno năm 1959, trong đó có hội thảo tại Jakarta và triển lãm ảnh tư liệu tại một số địa phương Indonesia mà Bác Hồ đã từng thăm trong hành trình lịch sử 60 năm trước đây.

Khi xem lại những thước phim tư liệu về các chuyến thăm lịch sử đó, tôi cảm thấy rất xúc động trước tình cảm nồng ấm, sự quý mến chân thành của Tổng thống Sukarno và người dân Indonesia khi đón Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những hình ảnh nhân dân Indonesia đứng dọc hai bên đường chào đón Chủ tịch Hồ Chí Minh từ sân bay đến Dinh Độc lập ở Jakarta, cái ôm nồng thắm giữa hai nhà lãnh đạo và nhiều hình ảnh khác đều để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi. Có thể thấy rằng, tầm vóc về trí tuệ và nhân cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thu phục được lòng người, được lan tỏa ra khắp thế giới, đưa tư tưởng độc lập dân tộc trở thành một trong những giá trị hết sức cao quý của nhân loại.

Hai nước đã và đang tiếp nối truyền thống quý báu, phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác. Tình yêu hòa bình và nỗ lực phấn đấu vì một Đông Nam Á hòa bình và ổn định tiếp tục gắn kết Việt Nam và Indonesia trong Cộng đồng ASEAN. Đặc biệt, khi bà Megawati, con gái Tổng thống Sukarno, trở thành Tổng thống Indonesia, đã có chuyến thăm và thiết lập quan hệ đối tác hữu nghị và toàn diện với Việt Nam năm 2003.

Indonesia có vị thế và vai trò quan trọng ở khu vực. Nhân dân Indonesia có truyền thống yêu chuộng hòa bình, luôn dành tình cảm tốt đẹp cho nhân dân Việt Nam. Hai nước là Đối tác Chiến lược và đang cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ ngày càng phát triển. Tôi tin tưởng Quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam-Indonesia vươn tới những tầm cao mới trong thời gian tới.

Phóng viên: Đài Tiếng nói Việt Nam đang phối hợp với Đại sứ quán Indonesia tại Việt Nam tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia và Tổng thống Sukarno sang Việt Nam, Phó Thủ tướng đánh giá như thế nào về sự kiện ngoại giao này?

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Tôi đánh giá cao sáng kiến của Đài Tiếng nói Việt Nam trong việc tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu về chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Indonesia và Tổng thống Sukarno tới Việt Nam”.

Cuộc thi không chỉ có ý nghĩa tôn vinh những giá trị lịch sử của các chuyến thăm cách đây 60 năm khi hai vị lãnh tụ đặt nền móng vững chắc cho quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, mà còn giúp nhân dân hai nước hiểu biết thêm về đất nước, con người, truyền thống ngoại giao hòa hiếu của nhau.

Tôi mong rằng, người dân hai nước có thể hiểu rõ hơn về mối quan hệ cá nhân mật thiết, gắn bó giữa hai nhà lập quốc vĩ đại của Việt Nam và Indonesia, sự đồng điệu về lịch sử, văn hóa giữa hai dân tộc, sự gần gũi quan điểm về các vấn đề quốc tế, cùng chí hướng trong cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước, sự tương đồng sâu sắc trong cuộc đời hoạt động cách mạng, tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của hai nhà lãnh đạo cũng như quá trình phát triển bền vững của quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp và Đối tác chiến lược Việt Nam - Indonesia trong 60 năm qua. Trên tinh thần đó, nhân dân hai nước sẽ cùng gìn giữ và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc.

Tôi xin chúc cuộc thi thành công tốt đẹp và mong rằng Đài Tiếng nói Việt Nam tiếp tục có nhiều hoạt động có ý nghĩa, đóng góp vào chuỗi các sự kiện kỷ niệm 65 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Indonesia vào năm 2020.