Theo đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, cơ cấu nợ công hiện nay chưa dùng đã phải trả nợ. Chúng ta cần phải vay với thời hạn dài hơn và khi đó “sức ta lớn lên, chúng ta sẽ trả được nợ”.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng vừa kết thúc phần trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng Dũng nhận được các câu hỏi chất vấn của 17 đại biểu về vấn đề nợ công, chống chuyển giá, quản lý các mặt hàng thiết yếu và cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước. 3 Bộ trưởng: Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Y tế cũng đã có phần báo cáo thêm về các vấn đề liên quan.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng.

Theo đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đã diễn ra trong “không khí rất thẳng thắn, tinh thần cởi mở, câu hỏi đặt ra sâu sắc, khá cụ thể, khá chi tiết. Bộ trưởng đã trả lời rất chi tiết, rất đầy đủ những vấn đề mà Quốc hội đặt ra”, Chủ tịch Hùng nói.

Tuy nhiên, theo Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng, do các câu hỏi đối với Bộ trưởng Dũng khá dài, khá chi tiết nên Bộ trưởng cũng dành thời gian trả lời một vấn đề quá dài. Điều này cần phải rút kinh nghiệm cho những phiên chất vấn sau.

Đánh giá về nợ công, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng cho biết: “Bộ trưởng nói nợ công đang ở mức an toàn, đại biểu thì rất lo lắng việc có nhiều dấu hiệu không an toàn. Bộ trưởng cũng đã chứng minh sẽ cần có nhiều biện pháp để đảm bảo tình hình nợ công vào thế an toàn. Nợ công, nợ Chính phủ đang ở trong mức giới hạn của pháp luật cho phép, nhưng tình hình đã đe dạo tới an ninh tài chính vi mô rồi. Qua chất vấn và trả lời chất vấn rất rõ ý đó”.

Cho nên, theo yêu cầu của Quốc hội, Bộ Tài chính cần phải tái cơ cấu lại nguồn vay hình thành nợ công, với thời gian vay chỉ 1, 2, 3 năm trở lại, chưa dùng đã trải trả nợ. “Cơ cấu nợ công như vậy là xấu, phải tăng cường lượng vay 5 năm, 10 năm, 15 năm và 20 năm. Đối với nước ngoài thì vay càng dài càng tốt. Chúng ta mắc nợ và vay nợ ODA vừa lãi thấp, vay 30 năm, rồi 12 năm ân hạn, chúng ta sẽ không phải lo lắng đến vấn đề nợ công. Sức ta lớn lên, thì chúng ta trả được nợ. Nhưng hầu hết trái phiếu vay trong nước 50% số nợ công, nợ Chính phủ đến nay là vay thời gian ngắn hạn”, Chủ tịch Hùng nhấn mạnh.

Do đó, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng yêu cẩu Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo với Chính phủ giải pháp cần thiết, trong giai đoạn kinh tế vi mô hiện nay đang ở thế ổn định thì hoàn toàn có thể chuyển từ cơ cấu vay ngắn hạn sang dài hạn. Điều này sẽ giúp thời gian trả nợ chậm lại.

Ngoài ra, theo yêu cầu của Quốc hội, Bộ Tài chính phải cân đối nguồn ngân sách Nhà nước, thu ngân sách Nhà nước, thu đúng, thu đủ theo quy định và cân đối thu chi hợp lý để khả năng trả nợ của ngân sách Nhà nước là đảm bảo.

“Chúng ta trả nợ tới 25% là quá cao rồi. Phải cân đối nguồn thu ngân sách mà trả nợ. Còn nguồn vay để trả nợ, nhiều đại biểu lo lắng, Bộ trưởng cũng rất lo lắng. Chúng ta vay để đảo nợ, tức là vay để trả nợ, là không an toàn. Vay để trả nợ không làm nợ công tăng, thay vì nợ người này sang nợ người khác, thay vì nợ khoản này sang nợ khoản khác, nhưng chúng ta vay để đầu tư phát triển, bội chi là để đầu tư phát triển, không phải bội chi là để trả nợ. Quốc hội duyệt bội chi, duyệt trái phiếu Chính phủ, nâng mức bội chi lấy 16.000 tỷ đồng là để đầu tư chứ không phải để trả nợ. Cho nên phải tăng thu để trả nợ. Hiện nay đầu tư phát triển của chúng ta thấp hơn bội chi, 160.000 tỷ trên 220.000 tỷ ngân sách năm nay, nghĩa là 60.000 tỷ - 70.000 tỷ đồng là dùng để trả nợ rồi. Phải tập trung giải quyết vấn đề này”, Chủ tịch Hùng nhấn mạnh.

Trước thực tế trên, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu rà soát lại toàn bộ tổng thể nợ công, nợ Chính phủ để đánh giá mức an toàn và có giải pháp gải quyết đảm bảo an toàn. “Hôm nay chưa có vấn đề nhưng đến năm 2016, 2017, 2020, nó sẽ có vấn đề”, Chủ tịch nói.

Về cân đối thu chi, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu ngành tài chính phải tiết kiệm chi, tiếp tục chỉ đạo nghiêm túc và có sự phối hợp với các ngành. Bởi theo tính toán, chỉ cần thu đúng, thu đủ ngân sách năm nay có khả năng vượt thu. Ngành tài chính, thuế, hải quan cũng cần tăng cường các biện pháp cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nộp thuế, hỗ trợ doanh nghiệp làm ăn. Cùng với đó là tăng cường quản lý đội ngũ cán bộ ngành thuế, hải quan để có đội ngũ cán bộ chuyên sâu, trong sạch.

Về kiểm soát giá, Quốc hội hoan nghênh Bộ Tài chính đã có biện pháp cần thiết trong thời qua qua, đồng thời đề nghị Bộ và ngành liên quan tập trung vào các ngành thiết yếu để kiểm soát, có biện pháp bình ổn thị trường, đảm bảo quyền lợi của người dân; công tác quản lý giá theo cơ chế thị trường, công khai, minh bạch.

“Yêu cầu Bộ trưởng bám sát tiến độ cổ phần hóa, cổ phần hóa thực chất là mua bán lại vốn Nhà nước ở các doanh nghiệp Nhà nước. Do đó, việc định giá phải công khai minh bạch trên thị trường, giá cổ phần cổ phiếu phải ra thị trường chứng khoán, tránh thất thoát cho Nhà nước”, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh thêm.

Nguyễn Hiền