Kể từ đầu năm đến nay, xét theo sóng ngành, bên cạnh nhóm cổ phiếu thép, chứng khoán, ngân hàng thì nhóm cổ phiếu dầu khí cũng đã có những diễn biến tích cực hồi tháng 2. Tuy nhiên, sau đó đã chịu áp lực điều chỉnh do giá dầu có diễn biến đi ngang và thông tin hỗ trợ là kết quả kinh doanh đã được công bố hết.

Theo đó, kết thúc quý I/2021, trong số 37 doanh nghiệp dầu khí niêm yết có 17 đơn vị báo lãi tăng, 10 đơn vị chuyển từ lỗ sang lãi, 8 đơn vị giảm lãi và chỉ có 2 đơn vị thua lỗ. Tuy nhiên, thời gian gần đây, giá dầu thế giới đã bật tăng trở lại được kỳ vọng sẽ là tín hiệu tốt cho nhóm cổ phiếu này.

Triển vọng từ giá dầu

Tính đến đầu giờ sáng ngày 24/5, theo giờ Việt Nam, trên sàn New York Mercantile Exchange, giá dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 7/2021 đứng ở mức 63,77 USD/thùng, tăng 0,19 USD/thùng trong phiên. Trong khi đó, giá dầu Brent giao tháng 7/2021 đứng ở mức 66,60 USD/thùng, tăng 0,16 USD/thùng trong phiên.

Nguyên nhân của việc giá dầu bật tăng trở lại là do triển vọng nhu cầu tiêu thụ dầu đang hồi phục trở lại, đặc biệt là các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu.

Mỗi khi giá dầu quay trở lại tăng mạnh thì nhóm cổ phiếu dầu khí lại “hút khách”.

Trước đó, Cơ quan Quản lý thông tin năng lượng Mỹ (EIA) đầu năm nay cũng đưa ra dự báo tiêu thụ dầu thế giới sẽ tăng dần trong năm 2021 và chạm ngưỡng trước đại dịch là 100 triệu thùng/ngày vào cuối năm. Theo đó, tiêu thụ dầu trung bình năm 2021 được dự báo đạt 97,7 triệu thùng/ ngày, cao hơn 6% so với năm 2020 và thấp hơn 3,5% so với năm 2019.

Ở chiều ngược lại, nguồn cung dầu toàn cầu tiếp tục bị thắt chặt do nhóm OPEC chậm tăng sản lượng, trong khi hoạt động khai thác dầu tại Mỹ vẫn trì trệ, do các giàn khoan mới khởi động chậm và chỉ đủ bù đắp sản lượng của các giàn khoan cũ ngưng vận hành.

Trong khi đó, hoạt động khai thác dầu đá phiến của Mỹ vẫn chịu áp lực trước chính sách ưu tiên năng lượng sạch của Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Tuy nhiên, trong một báo cáo của SSI Research đã cho biết, dù nhu cầu dầu phải đối mặt với áp lực đáng kể nhưng khả năng tăng giá nhiều hơn rủi ro giảm đối với giá dầu ở thời điểm hiện tại.

Dựa trên ước tính của các tổ chức kinh tế trên thế giới về giá dầu trong năm 2021, dầu Brent sẽ đạt mức bình quân 52 USD/thùng trong năm 2021, tăng 23% so với năm 2020.

Ở các thị trường mà doanh nghiệp dịch vụ dầu khí hoạt động chủ lực là Việt Nam, Malaysia và Brunei, điểm hòa vốn khai thác dầu thô thậm chí còn cao hơn, khoảng 55 USD/thùng, cao hơn giá dầu thô Brent bình quân dự báo năm 2021.

Giá dầu tăng sẽ thúc đẩy lợi nhuận cũng như hoạt động E&P (tìm kiếm, thăm dò, khai thác). SSI Research kỳ vọng các dự án lớn sẽ khởi động trong giai đoạn 2021-2022, bao gồm nhà máy điện Nhơn Trạch 3 (tổng giá trị hợp đồng EPC là 500 triệu USD), phát triển khí ngoài khơi ở Block B (vốn đầu tư là 9,7 tỷ USD) và đường ống (chi phí đầu tư là 1,3 tỷ USD).

Ước tính lợi nhuận của ngành dầu khí trong nước sẽ phục hồi 35,7% trong năm 2021 nhưng vẫn giảm 17% so với 2019.

Giá cổ phiếu đang lấy đà

Kể từ đầu năm 2021 đến nay, bất chấp dịch bệnh Covid-19 quay trở lại và diễn biến ngày càng phức tạp, dòng tiền vẫn ồ ạt đổ vào thị trường chứng khoán giúp cổ phiếu của nhiều nhóm ngành vươn lên một tầm cao mới, đặc biệt là nhóm ngân hàng và thép. Tuy nhiên, các cổ phiếu dầu khí mới chỉ ghi nhận một sóng tăng đáng kể vào hồi tháng 2.

Tại thời điểm đó, chỉ trong thời gian ngắn cổ phiếu PVD của của Tổng CTCP Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí tăng 42%, cổ phiếu PVS của Tổng CTCP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam tăng 42%, cổ phiếu BSR của CTCP Lọc hóa dầu Bình Sơn tăng 39%. Sắc xanh bao phủ nhiều cổ phiếu khác trong ngành dầu khí như GAS, PLX, PVB, PVT, OIL…

Đà tăng này không được kéo dài do giá dầu thế giới quay đầu điều chỉnh trong tháng 3 kéo theo giá cổ phiếu dầu khí giảm trở lại. Tuy nhiên, tình hình hiện nay đã thay đổi khi giá dầu đã quay trở lại đỉnh cũ nhưng nhiều cổ phiếu dầu khí như PVS, PVD, PVT, GAS,POS, OIL...vẫn chưa thật sự bứt phá trở lại.

Trong khi đó, thực tế cho thấy, mỗi khi giá dầu quay trở lại tăng mạnh thì nhóm cổ phiếu dầu khí lại “hút khách” và cũng đến lúc các nhóm cổ phiếu dẫn dắt đến hồi đuối sức.

Có thể kể đến như nhóm cổ phiếu ngân hàng, theo nhận định từ các chuyên gia, bắt đầu từ quý II đến cuối năm, nhóm cổ phiếu ngân hàng có thể sẽ chững lại hoặc bị điều chỉnh giảm hay tăng chậm hơn mức tăng chung của thị trường.

Nguyên nhân là thời gian tới, ngân hàng sẽ phải áp dụng Thông tư 03, do đó trích lập dự phòng rủi ro sẽ tăng lên, lợi nhuận của các ngân hàng trong 3 quý tới dù vẫn tốt nhưng sẽ không còn được như quý đầu năm nữa.

Cùng với đó là lượng “hàng” lớn từ các kế hoạch tăng vốn sẽ được tung ra thị trường trong khi cung cầu cần phải có sự cân bằng trở lại sẽ khiến mặt bằng giá cổ phiếu của nhóm này sẽ không còn tươi sáng.

Từ những quan điểm này, có ý kiến cho rằng, nhóm cổ phiếu dầu khí có thể lại trở thành tâm điểm thu hút dòng tiền trong giai đoạn tới. Tuy nhiên, dù trong xu hướng tăng của giá dầu thô đa số doanh nghiệp ngành dầu khí đều được hưởng lợi nhưng không phải tất cả.

Khu vực thượng nguồn dầu khí (doanh nghiệp cung cấp dịch vụ) được hưởng lợi trực tiếp và tích cực thì ở khu vực trung nguồn, các hoạt động vận chuyển dầu thô lại gặp nhiều thách thức hơn, ở cả vấn đề suy giảm sản lượng dầu thô vận tải và rủi ro giá nhiên liệu tăng theo giá dầu.

Do đó, muốn đón đầu làn sóng mới của nhóm cổ phiếu dầu khí, các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ tiềm năng và hạn chế của từng doanh nghiệp.

Tác giả: Minh Khuê