Cho đến thời điểm này, mới có 17 trong số 31 ngân hàng thương mại cổ phần đang niêm yết, đăng ký giao dịch trên sàn HoSE, HNX và UPCoM. Trong số 14 ngân hàng còn lại, một số ngân hàng đang khởi động kế hoạch lên sàn như Seabank, ABBank, SCB, Nam Á Bank…

Hai năm vừa qua, khi thị trường chứng khoán hồi phục về lại mức đỉnh mà nó từng thiết lập 10 năm trước chính là giai đoạn vàng để các nhà băng triển khai việc niêm yết cổ phần.

Tuy nhiên, không phải nhà băng nào cũng thực hiện được kế hoạch đã đề ra. Nhóm các ngân hàng mới niêm yết đều giành những kết quả khá ấn tượng và thương hiệu được củng cố trên thị trường như Techcombank, VPBank, HDBank, VIBBank.

Chẳng hạn, VIBBank thời điểm đăng ký giao dịch trên UPCoM lợi nhuận chỉ ở quy mô vài trăm tỷ đồng giờ đã xếp vào nhóm trên 2.000 tỷ đồng.

Techcombank vẫn duy trì trong nhóm dẫn đầu về lợi nhuận thuộc khối ngân hàng tư thương (10.700 tỷ đồng).

Dưới con mắt của các nhà đầu tư, những ngân hàng niêm yết cổ phần phải tuân thủ các quy định dành cho doanh nghiêp niêm yết cũng phần nào chứng tỏ sự minh bạch hơn trong hoạt động, kinh doanh.

Ngành ngân hàng Việt Nam sau giai đoạn tăng trưởng tín dụng nóng đã có dấu hiệu chậm lại vào năm 2018 khi tăng trưởng tín dụng mục tiêu là 17%, nhưng trên thực tế chỉ đạt được khoảng 14%.

Nhiều chính sách được đề ra để đưa ngành ngân hàng vào quỹ đạo phát triển an toàn hơn như thắt chặt dòng vốn chảy vào các lĩnh vực như bất động sản, hạ tỷ trọng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 45% xuống 40% và sẽ tiếp tục hạ nữa.

Đặc biệt, gần đây, mặt bằng lãi suất bắt đầu tăng cao, tuy nhiên lãi suất chủ yếu tăng ở các kỳ hạn dài đối với một số ngân hàng đang gặp khó khăn khi đưa tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn về 40%, hay một số ngân hàng nhỏ rất cần nguồn vốn trong giai đoạn cạnh tranh cao.

Sự xáo trộn trong bảng xếp hạng lợi nhuận cho thấy được cuộc chơi đã thay đổi, sự phân hóa, dịch chuyển cơ cấu đang diễn ra mạnh mẽ.

Các ngân hàng đang đua nhau phát triển mảng bán lẻ, đẩy mạnh nguồn thu từ hoạt động phi tín dụng thông qua hệ sinh thái và cải tiến công nghệ.

Từ việc nhìn thấy sự chuyển biến này, các nhà đầu tư có xu hướng chọn các ngân hàng có chất lượng tài sản tốt, hệ số sinh lời cao và đặc biệt giá thị trường còn ở ngưỡng hấp dẫn.

Bởi thế, những tên tuổi đã niêm yết như VCB, ACB, TCB... vẫn có nhiều lợi thế trong mắt các nhà đầu tư so với các “tân binh” đang ngấp nghé lên sàn.

Chẳng hạn, kết thúc năm 2018, lợi nhuận trước thuế của ABBANK đạt 924 tỷ đồng, tính trên mức vốn điều lệ hơn 5.700 tỷ đồng, thu nhập trên mỗi cổ phần chỉ đạt khoảng 1.200 đồng, bằng một nửa so với các ngân hàng đang có mức giá thuộc đầu 2x trên sàn.

Do năm nay là năm bản lề để các ngân hàng niêm yết theo quy định nên giới phân tích cho rằng, kết quả kinh doanh sẽ được nhiều ngân hàng "dọn dẹp" cho thật đẹp, để có thông tin tích cực đưa đến giới đầu tư.

Thực tế, 9 tháng qua, nhiều ngân hàng đều báo lãi tăng khá ấn tượng so với cùng kỳ, thậm chí có ngân hàng chưa niêm yết còn công bố lợi nhuận theo tháng, điều mà trước đây họ chưa từng thực hiện.

Dẫu vậy, một đặc điểm mà nhiều nhà đầu tư quan tâm là cơ cấu lợi nhuận của các ngân hàng đến từ đâu. Chẳng hạn, Techcombank, một ngân hàng niêm yết, báo cáo tài chính cho thấy chất lượng tín dụng, sự đa dạng trong cơ cấu nguồn thu và các lợi thế cạnh tranh.

Các công ty chứng khoán cũng nhận định tích cực, nhưng thị giá cổ phiếu không có biến động lớn theo sóng ngân hàng.

Điều này được nhiều môi giới giải thích là do nhà đầu tư còn e ngại lợi nhuận của Ngân hàng phụ thuộc quá nhiều vào một số khách hàng lớn (chẳng hạn, tín dụng chủ yếu là cho vay và đầu tư vào trái phiếu cho các tập đoàn tư nhân lớn trong nước).

Với nhiều ngân hàng chưa lên sàn, độ hấp dẫn về các chỉ số tài chính và cơ cấu lợi nhuận còn khá thấp.

Lên sàn mà giá cổ phiếu không tăng, phải thực hiện nhiều nghĩa vụ về công bố thông tin, phải đóng phí thành viên thị trường chứng khoán, thương hiệu không gia tăng được sức mạnh thì sự dè dặt của các ngân hàng là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, đứng ở góc độ chuyên môn, ông Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính cho rằng, nhất định cần yêu cầu các ngân hàng thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.

Điều này nhằm tạo thêm sức ép để các ngân hàng hoạt động minh bạch hiệu quả hơn, đồng thời tiếp tục gia tăng sự giám sát của công chúng, hạn chế các giao dịch đổ vốn hàm chứa rủi ro vào các doanh nghiệp có liên quan, trong hệ sinh thái và mạng lưới sở hữu chéo với các cổ đông lớn của ngân hàng.

Làm được điều này, “trái tim của nền kinh tế” sẽ ngày càng khỏe mạnh, hỗ trợ cho sự phát triển bền vững.