Kiểm toán Nhà nước vừa có báo cáo kiểm toán dự án đầu tư xây dựng 4 tuyến đường chính ở khu đô thị mới Thủ Thiêm và dự án đầu tư xây dựng cầu Thủ Thiêm 2 theo hình thức BT.

Đối với dự án 4 tuyến đường chính, tổng mức đầu tư được phê duyệt là12.182 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng là 6.500 tỷ đồng, thiết bị là 24,5 tỷ, quản lý dự án 28,3 tỷ, chi phí đầu tư xây dựng 278 tỷ, chi phí khác 117 tỷ, chi phí lãi vay 2.111 tỷ, dự phòng do trượt giá 1.805 tỷ đồng… Trong đó, hợp đồng mà UBND TP.HCM ký với Công ty Đại Quang Minh có tổng mức đầu tư 8.265 tỷ đồng, không tính lãi vay và dự phòng trượt giá.

Theo đó, sau khi kiểm toán cho thấy chi phí xây dựng 6.500 tỷ trong tổng mức đầu tư, gồm các các hạng mục: san nền (187 tỷ đồng); xử lý nền 2.116 tỷ đồng; nền mặt đường 553 tỷ; xây 10 cầu tốn 2.008 tỷ; hạ tầng kỹ thuật 1.430 tỷ…

Dự án chậm 27 tháng

Kiểm toán Nhà nước chỉ ra khi so sánh suất đầu tư tại Mục 1, Chương 4, Quyết định số 634/Q9Đ-BXD ngày 9/6/2014 của Bộ Xây dựng, đối với đường giao thông cấp I (tuyến R1) và đường giao thông cấp II (Tuyến R2, R3, R4) thì chi phí được đề cập tính suất đầu tư trong tổng mức đầu tư của dự án không cao hơn suất đầu tư công bố của Bộ Xây dựng năm 2013.

Tổng chi phí các hạng mục trong tổng mức đầu tư của dự án chưa được đề cập trong suất vốn đầu tư của Bộ Xây dựng là 3.861 tỷ đồng chiếm 60,12% trong chi phí xây dựng của tổng mức đầu tư. Trong khi đó, các hạng mục giao thông của dự án so với suất vốn đầu tư của Bộ Xây dựng là 2.561 tỷ đồng chiếm 39,88% chi phí xây dựng của tổng mức đầu tư (nền, mặt đường 552,6 tỷ đồng; cầu 2.008 tỷ đồng).

Toàn cảnh bán đảo Thủ Thiêm (Ảnh: Lê Quân)

Về hạn chế tồn tại, Kiểm toán Nhà nước cho rằng khi nhà đầu tư trình phê duyệt tổng mức đầu tư, Sở Xây dựng TP.HCM chưa ban hành chỉ số giá xây dựng của năm 2012 nên chi phí trượt giá được tính theo bình quân giai đoạn 2007-2011. Khi ban hành chỉ số giá thì lại không cập nhật lại làm tăng chi phí 351 tỷ đồng.

Về tiến độ xây dựng 4 tuyến đường chính, đến tháng 6/2020, dự án bị chậm 27 tháng. Trong khi đó, công tác nghiệm thu, thanh toán các chi phí gói thầu còn sai sót số tiền 18 tỷ đồng, phải hoàn thiện hồ sơ thanh toán số tiền 51 tỷ đồng.

Dự án này cũng sai sót trong việc nghiệm thu, thanh toán các gói thầu với số tiền 17,8 tỷ đồng; phải hoàn thiện hồ sơ thanh toán số tiền 50,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, kết luận trước đó của Thanh tra Chính phủ có đề cập đến phần khảo sát không kỹ dẫn đến tăng chi phí đầu tư xử lý nền đất yếu 481,3 tỷ. Trong khi đó, Kiểm toán cho rằng việc lập tổng mức đầu tư thì chi phí xây dựng được tính theo khối lượng chủ yếu từ thiết kế cơ sở. Các khối lượng khác dự tính và giá xây dựng phù hợp với thị trường theo quy định tại Nghị định 112/2009.

Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm thanh toán cho nhà thầu 17,6 tỷ đồng; giảm giá trị các hợp đồng còn lại 1,6 tỷ đồng; hoàn thiện thủ tục theo quy định để thanh toán số tiền 50,5 tỷ.

Ngoài ra cần giảm giá trị hợp đồng đối với khối lượng không thực hiện254,9 tỷ đồng do điều chỉnh quy hoạch nên phạm vi phần đường trên tuyến R1 chuyển thành cầu cạn qua dự án quảng trường trung tâm và sẽ bổ sung dự toán thay thế. Kiểm toán cũng kiến nghị giảm dự toán gói thầu 86,3 tỷ đồng…

Chậm bàn giao mặt bằng để hoàn thiện cầu Thủ Thiêm 2

Đối với dự án cầu Thủ Thiêm 2 được phê duyệt tổng mức đầu tư4.260 tỷ đồng vào năm 2015. Trong đó chi phí xây dựng là 1.962 tỷ; quản lý dự án 15 tỷ; tư vấn đầu tư xây dựng 207 tỷ; chi phí khác 99 tỷ; dự phòng chênh lệch mức lương 249 tỷ… Tổng vốn đầu tư trong hợp đồng BT giữa UBND TP.HCM và Công ty Đại Quang Minh là 3.081 tỷ đồng (không tính lãi vay và dự phòng trượt giá).

Trong kết luận của Thanh tra Chính phủ năm 2019 kiến nghị giảm tổng mức đầu tư 253 tỷ đồng, trong đó chi phí dự phòng chênh lệch lương tối thiểu là 249 tỷ đồng. Kiểm toán Nhà nước cho rằng theo quy định việc sử dụng dự phòng chỉ khi có ý kiến chỉ đạo của UBND TP.HCM.

Dự án không sử dụng chi phí 249 tỷ nói trên do cơ chế thanh toán đồng thời theo văn bản số 127/TTg-KTN của Thủ tướng nên sẽ được giảm trừ khi các bên quyết toán dự án hoàn thành.

Cầu Thủ Thiêm 2 bị chậm tiến độ do vướng giải phóng mặt bằng (Ảnh: Quỳnh Danh)

Dự án cũng thanh toán cho nhà thầu chưa đúng chi phí thiết kế 3,9 tỷ đồng; phải hoàn thiện hồ sơ theo quy định số tiền 11,9 tỷ.

Một tồn tại được chỉ ra là đến tháng 6/2020, sau 60 tháng ký hợp đồng BT, dự án chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng để nhà đầu tư thi công. Tính đến tháng 2/2020, vẫn còn 12.880 m2 vướng giải phóng mặt bằng. Đặc biệt là bờ quận 1 chưa di dời hạ tầng kỹ thuật và giải phóng mặt bằng.

Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo UBND quận 1, 2, Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông, Ban Quản lý đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm khẩn trương thực hiện việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng, hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, sớm bàn giao cho nhà đầu tư thi công hoàn thành các dự án BT.

Đồng thời, Kiểm toán Nhà nước cũng yêu cầu UBND TP.HCM quan tâm, chỉ đạo thực hiện việc xác nhận khối lượng, giá trị hạng mục hoàn thành để thanh toán theo quy định của hợp đồng BT.

Đối với dự án cầu Thủ Thiêm 2 đến nay khối lượng hoàn thành của dự án đã đạt hơn 60% giá trị nhưng nhà đầu tư chưa được xác nhận khối lượng và giá trị để thực hiện việc cấp chứng nhận quyền sử dụng đất.

“Việc chậm thanh toán có thể dẫn đến phát sinh chi phí của dự án theo quy định của hợp đồng BT đã ký kết”, kết luận nêu.

Tác giả: Hiếu Công