Liên quan đến vụ cháy kinh hoàng tại Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông, ở phố Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân (Hà Nội) vào tối ngày 28/8, qua kiểm tra thực tế của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên Môi trường) ngày 31/8, cùng với quá trình làm việc với Lãnh đạo Công ty Rạng Đông, công ty này đã thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng thủy ngân lỏng.

Cụ thể, có 480.000 bóng đèn huỳnh quang, chủ yếu là loại đèn dài 1,2m, sử dụng thủy ngân (Hg) lỏng với hàm lượng là 20mg/bóng; Bóng đèn compact: 1.600.000 sản phẩm, sử dụng 1 viên Amalgam/bóng đèn trọng lượng khoảng 11,5 mg, hàm lượng Hg khoảng 22-30%; Bóng đèn tròn công suất thấp dùng sợi đốt vonfram: 2.000.000 sản phẩm), nguyên liệu và một số loại hóa chất độc hại.

Theo báo cáo ban đầu của Công ty, từ năm 2016 Công ty chỉ sử dụng viên Amalgam (hỗn hống của Hg – Zn và Bismut) để sản xuất bóng đèn và khối lượng viên Amalgam trong kho chứa hóa chất tầng 1 bị cháy chỉ còn vài kg.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế của Tổng cục Môi trường ngày 31/8, cùng với quá trình làm việc với lãnh đạo Công ty, Công ty mới thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng thủy ngân (Hg) lỏng (có độc tính cao hơn so với viên Amalgam) với khối lượng theo tính toán của các nhà khoa học là 30 mg/bóng; khối lượng hóa chất còn lại là: 4.510.712 viên Amalgam với trọng lượng là 41,75 kg; Hg lỏng là 108,9 kg, trong đó 34,3 kg được bảo quản an toàn cùng với viên Amalgam trong tủ cấp đông tại khu vực bị cháy. Lượng Hg đã phát tán ra ngoài môi trường do sự cố cháy nổ là 15,1 kg đến 27,2 kg.

Hiện trường xảy ra vụ cháy nhìn từ trên cao.

Trước việc có thuỷ ngân phát tán ra môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường khuyến cáo người dân trong bán kính 500m tính từ hàng rào của Công ty cần thực hiện các biện pháp như: phun rửa mái nhà, tẩy rửa tường, sàn nhà và các đồ gia dụng, vệ sinh cá nhân theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, thau rửa các bể chứa nước hở.

Đối với người dân sống trong bán kính 200 m tính từ hàng rào Công ty cần đi khám sức khỏe định kỳ; đối với người người dân trong bán kính từ 200m – 500m tính từ hàng rào Công ty cần đi khám khi có dấu hiệu ngộ độc Hg. 

Để xử lý và kiểm soát tốt vấn đề môi trường sau sự cố cháy nổ, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị Công ty cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông khẩn trương thực hiện các biện pháp: Cô lập khu vực bị cháy, che chắn bằng mái tôn, phủ bạt tại khu vực bị cháy để tránh nước mưa và không để hơi thủy ngân tiếp tục phát tán ra môi trường; đối với chất tàn dư sau vụ cháy, tiến hành thu gom, lưu giữ tạm thời trong các container để tiến hành xử lý theo quy định; phối hợp với các đơn vị có năng lực (như Bộ Tư lệnh Hóa học, Bộ Quốc phòng) để tiến hành tẩy độc khu vực bị cháy bằng bột lưu huỳnh, sau đó bê tông hóa đối với chất thải nguy hại.

Tiếp tục thống kê chính xác số lượng hàng hoá, nguyên liệu vật liệu sử dụng đã bị cháy, đặc biệt là việc sử dụng thuỷ ngân lỏng để sản xuất bóng đèn huỳnh quang, báo cáo các cơ quan chức năng để tính toán chính xác lượng thuỷ ngân phát tán ra môi trường.

Cán bộ của Viện Hóa học Môi trường quân sự (Binh chủng Hóa học) lấy mẫu vật phân tích.

Liên quan đến vụ cháy, ngày 8/9 thông tin từ Thượng tá Đậu Xuân Hoài, Phó viện trưởng Viện Hoá học Môi trường quân sự (Binh chủng Hoá học) cho biết, đơn vị đã có kết quả phân tích các mẫu vật lấy từ đám cháy ở nhà xưởng của Công ty Cổ phần bóng đèn, phích nước Rạng Đông. Tuy nhiên, Viện Hóa học Môi trường Quân sự từ chối công bố kết quả do không thuộc thẩm quyền.

Trước đó, ngày 5/9, hơn 20 mẫu đất, bùn, tro xỉ… đã được Viện Hóa học Môi trường Quân sự lấy từ hiện trường đám cháy để tiến hành phân tích để đưa ra kết quả theo chỉ đạo của lãnh đạo Binh chủng Hóa học

Thượng tá Hoài cho biết thêm, quy trình phân tích thuỷ ngân tương đối phức tạp. Lấy mẫu về phải ngâm trong axit 16 tiếng, đun hồi lưu khoảng 2 tiếng... sau đó mới đưa mẫu vào chạy máy. Mỗi mẫu phải làm 3 lần để đối chứng và lấy số liệu trung bình, kiểm tra lại bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Dựa trên kết quả phân tích, đơn vị sẽ xây dựng phương án tiêu độc, thu gom xử lý các vật tư, hoá chất ở khu vực bị cháy. Những vật chất nào có hàm lượng chất nguy hại nhiều thì sẽ được Binh chủng Hoá học tiêu độc, còn ở ngưỡng cho phép thì vận chuyển và xử lý như bình thường.

Trong diễn biến có liên quan, Công ty Rạng Đông đã có thư xin lỗi do trực tiếp Tổng Giám đốc Nguyễn Đoàn Thăng ký gửi tới Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân; các đơn vị, cơ quan, trường học, nhân dân 2 phường Thanh Xuân Trung và Hạ Đình... về sự cố hỏa hoạn vừa qua

"Trong lúc xảy ra và khắc phục hậu quả, rất nhiều việc không thể chu đáo, thậm chí còn nhiều sơ xuất và thiếu sót. Vì vậy, thay mặt Ban lãnh đạo và toàn thể Cán bộ công nhân viên Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông, qua thư này, xin gửi lời xin lỗi của chúng tôi tới Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, tới Đảng ủy, Ủy ban nhân dân Quận Thanh Xuân, Ủy ban nhân dân 2 phường Thanh Xuân Trung, Hạ Đình và người dân, đặc biệt là bà con dân cư khu vực quanh công ty,” bức thư ghi rõ.

Như tin đã đưa, vào lúc hơn 18h ngày 28/8, một vụ cháy kinh hoàng kéo dài nhiều tiếng đồng hồ tại kho chứa hàng thuộc Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông, ở phố Hạ Đình, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân (Hà Nội).

Theo đó, khu vực xảy ra cháy nằm trong khuôn viên kho chứa hàng hóa với tổng diện tích nhà kho, xưởng là khu vực xảy ra cháy khoảng 6000m2. Các khu vực kho và xưởng bị cháy nằm tại phía Đông Nam khuôn viên Công ty cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông, bao gồm: Kho compact, kho bóng đèn huỳnh quang, kho phích, kho đèn bàn, vật tư nghành xưởng và một số kho xưởng nhỏ khác. Theo thống kê, vụ cháy gây thiệt hại 150 tỷ đồng.

Lê Hoàng Nguyên