Qua thảo luận, các đại biểu đều tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Chứng khoán nêu trong Tờ trình của Chính phủ nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng ; khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Chứng khoán sau hơn 10 năm thi hành, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật liên quan. Qua đó, tiếp tục hoàn thiện thể chế, ổn định môi trường pháp lý bảo đảm sự phát triển bền vững, an toàn của thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hội nhập quốc tế, góp phần nâng hạng thị trường và đưa thị trường chứng khoán  là kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam

Đa dạng hàng hóa trên thị trường chứng khoán

Thảo luận về Luật Chứng khoán trên Nghị trường Quốc hội, đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) cho rằng, hiện nay đất nước đang cần một nguồn lực lớn để đầu tư cơ sở hạ tầng, phục vụ phát triển đất nước như đường cao tốc Bắc - Nam, các sân bay, đường sắt cao tốc, các chương trình xóa đói, giảm nghèo, các chương trình chống biến đổi khí hậu...

Đại biểu Quốc hội đề xuất đa dạng hàng hóa trên thị trường chứng khoán - Ảnh: Quochoi.vn

Qua dự thảo luật lần này, đại biểu đề nghị nên thiết kế một số điều để huy động nguồn lực, tài sản của nhân dân thông qua thị trường chứng khoán, nhất là nguồn lực như đất đai, nhà xưởng và tài sản của người dân, nhất là tại nơi triển khai dự án; có cơ chế để chuyển đổi thành trái phiếu, cổ phiếu, góp vốn vào công ty đầu tư nhà nước Việt Nam trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước được đảm bảo an toàn và sinh lời.

"Mô hình này giống như công ty đầu tư nhà nước của Singapore Temasek Holdings. Công ty này có tổng lợi tức cổ đông kể từ lúc thành lập từ năm 1074 đến nay là 15% hàng năm. Đây thực sự là con gà đẻ trứng vàng cho nhà nước Singapore", ông nói.

Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung thêm một số điều, cho phép Ủy ban Quản lý vốn nhà nước thành lập một công ty đầu tư nhà nước, dạng như công ty Temasek Singapore. Nhiệm vụ công ty đầu tư nhà nước này là sử dụng vốn, đồng tiền của nhà nước và người dân một cách thông thái và phải biến nguồn vốn này thành nồi cơm Thạch Sanh cho ngân sách nhà nước, cũng như lợi tức cho người dân.

Đề xuất chuyển đổi nguồn tiền nhàn rỗi trong dân thành trái phiếu, cổ phiếu

Góp ý cho dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Nguyễn Ngọc Bảo, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế cũng đã có một số nhận định.

Theo đó, ông đồng tình với các tờ trình và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban kinh tế về việc Việt Nam là một trong những nước hiếm hoi mà tỷ trọng tổng giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu, trái phiếu trên GDP thấp hơn tín dụng ngân hàng. Theo báo cáo của Ngân hành nhà nước, tỷ lệ tín dụng cho nền kinh tế năm 2018 chiếm tới hơn 130% GDP cho thấy kênh rót vốn chủ yếu bao gồm cả vốn trung hạn và dài hạn của nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc phần lớn vào hệ thống ngân hàng.

Ông đánh giá, “Do bản chất hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại là cấp vốn ngắn hạn và lưu động, với cơ cấu 70% tiền gửi ngân hàng hiện nay là ngắn hạn sẽ gây rủi ro cho ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Trong khi đó, quy mô đóng góp của thị trường chứng khoán còn khá hạn chế”.

Theo báo cáo của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, tỷ trọng cung vốn từ thị trường vốn cho nền kinh tế Việt Nam tính theo giá trị phát hành thực tế năm 2018 chiếm 14% tổng cung ứng vốn, theo giá trị vốn hóa thị trường là 36,9% , quy mô vốn hóa thị trường của các công ty niêm yết chỉ chiếm 71,6%GDP, dư nợ trái phiếu Chính phủ khoảng 20,3% GDP. So với một số nước trong khu vực và trên thế giới ví dụ Malaixia, Singapore, Thái Lan tỷ lệ huy động vốn từ hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán so với GDP tương ứng như sau. Singapore là 140,8 so với 243%, Malaixia là 140 so với 145%, Thái Lan là 129 so với 200%.

Ngoài ra, ông cũng đánh giá, thị trường chứng khoán hiện nay vẫn chưa thực sự hấp dẫn các nhà đầu tư cá nhân làm theo việc huy động vốn trong dân, huy động nguồn tiền nhàn rỗi chưa thực sự hiệu quả. Theo khảo sát của tổ chức Neisen quý II năm 2018, có hơn 70% người dân Việt Nam có xu hướng gửi tiết kiệm nếu có tiền nhàn rỗi.

“Do vậy, việc sửa đổi Luật Chứng khoán là hết sức cần thiết, đưa thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn chung và dài hạn quan trọng, là cơ sở phát triển thị trường vốn chia sẻ với hệ thống ngân hàng và bảo đảm tính bền vững ổn định của nguồn vốn”, ông Bảo khẳng định.

Ngăn tình trạng "cổ phiếu trà đá"

Đại biểu Nguyễn Phi Thường (Hà Nội) thì chỉ ra tình trạng "cổ phiếu trà đá" - giá trị cổ phiếu chỉ tương đương với giá cốc trà đá nhưng vẫn tồn tại trên thị trường, thậm chí có lúc tăng trần mà không rõ lý do.

Theo ông Thường, loại cổ phiếu này nhà đầu tư mua bao nhiêu cũng không có quyền lợi gì, giá trị chỉ là trên giấy, nên ông đề nghị siết chặt, cải tổ thị trường chứng khoán, giảm rủi ro và mang lại niềm tin cho nhà đầu tư.

"Luật chứng khoán phải chặt, ngăn hiện tượng hàng trăm doanh nghiệp kinh doanh khó khăn, lên sàn để trục lợi, thực hiện kỹ thuật làm đẹp báo cáo tài chính, chào sàn thì cổ phiếu sôi động nhưng sau đó thì thanh khoản rơi và làm mất tiền của nhiều nhà đầu tư. Luật cũng cần bổ sung trách nhiệm trong xét duyệt đầu tư lên sàn", ông Thường đề nghị.

Do đó, nhiều đại biểu đồng tình tăng vốn điều lệ của công ty đại chúng từ 10 tỉ lên 30 tỉ đồng để nâng cao chất lượng, sự ổn định của thị trường chứng khoán. Cũng có đại biểu lưu ý là hiện có tới 98% doanh nghiệp ở Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa, mức vốn trung bình 11 tỉ đồng, nên đề nghị chỉ tăng mức vốn điều lệ từ 10 tỉ lên 20 tỉ đồng.

Hoàng Dung (T/h)