Dự án nhà ga đường sắt TP Đà Nẵng vốn được công bố quy hoạch từ năm 2003 thuộc phường Hòa Khánh Nam, Liên Chiểu, TP Đà Nẵng. Thời điểm "vẽ" quy hoạch, dự án được xem là một bước đi mang tầm chiến lược đưa ga cũ ra khỏi vị trí trung tâm, tạo động lực phát triển vùng Tây Bắc thành phố.

Thế nhưng, mòn mỏi hơn 20 năm qua, tất cả vẫn nằm im lìm trên giấy. Hệ lụy nặng nề nhất có lẽ là hơn 2.000 hộ dân phường Hòa Khánh Nam phải gánh chịu.

Ông Nguyễn Nhi, Trưởng ban Công tác mặt trận khối phố Chơn Tâm 1B7 lắc đầu ngao ngán cho biết rằng, ở tổ ông có cả trăm hộ gia đình nhưng nhà cửa nơi đây thì lụp xụp, hư hỏng nhưng không thể nào sửa chữa được.

Nhà cửa xen lẫn mồ mã ở vùng quy hoạch dự án ga đường sắt Đà Nẵng.

Theo lời ông Nhi, gia đình ông có 11 người gồm 2 vợ chồng già, 3 cặp vợ chồng, cháu ngoại cháu nội, 15 năm nay chen chúc trong ngôi nhà cấp 4 chưa đầy 100m2.

Oái ăm là, ông có tổng diện tích đất của ông 870m2, nhưng đành để không, vì không thể tách thửa, chia cho con cái, không thể xây dựng nhà cửa được. Mà nào riêng gì ông, mười mấy tổ dân phố ở đây, mấy trăm hộ dân có đến hơn một nửa số hộ dân có hoàn cảnh sống như gia đình ông. Tất cả là vì vướng dự án nhà ga TP Đà Nẵng đã được quy hoạch trước đó.

"Cách đây 15 năm, hệ thống đường ống đảm bảo cung cấp cho hơn 400 hộ dân lúc đó, nhưng nay đã là hơn 2000 hộ dân, cho nên vào mùa nắng, tình trạng thiếu nước liên tục xảy ra. Trước đây hộ dân nào cũng có giếng đóng, giếng đào, nhưng nay đã bị ô nhiễm nặng, không thể sử dụng vào bất cứ việc gì. Có lẽ, đáng sợ nhất nơi đây là vấn nạn ô nhiễm môi trường. Gần như 19 tổ dân cư ở đây không có hệ thống cống rãnh thoát nước, nhiều hộ dân bao quanh vẫn là những ao chuôm, mọc đầy thứ cây môn hoang dại...", ông Nhi nói.

Ao tù, nước đọng, nguồn nước sinh hoạt bị ảnh hưởng...

Theo ghi nhận của chúng tôi, việc quy hoạch "treo" dự án cũng khiến công tác quản lý đất đai trở nên vô cùng lộn xộn. Nhà trái phép, sai phép,... cho đến chuyện cấp sổ đỏ cũng xảy ra các tiêu cực. Đáng chú ý, tình trạng xây dựng trái phép ở vùng quy hoạch dự án ga đường sắt ngoài sự bức bối, làm liều của người dân thì còn có sự tiếp tay của một số cán bộ địa phương.

Minh chứng rõ ràng nhất là việc, thời gian qua, Công an TP Đà Nẵng đã bắt giữ nhiều cán bộ, nguyên cán bộ ở phường Hòa Khánh Nam. Đơn cử như bị can Lê Sơn, nguyên cán bộ địa chính UBND phường Hòa Khánh Nam bị khởi tố về hành vi làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Bị can Sơn đã dùng thủ thuật để hợp thức hoá diện tích đất không hợp lệ cho một hộ dân.

Nguồn tin từ Thanh tra TP Đà Nẵng cho hay, có 1.799 trường hợp xây dựng nhà ở không phép tại khu vực dự án ga TP Đà Nẵng. Có 449 hồ sơ cấp giấy chứng nhận đất đai có dấu hiệu tội phạm.

Nhà ga hiện tại của TP Đà Nẵng vẫn ở trung tâm thành phố.

Nguyên nhân của loạt sai phạm này được thanh tra nhận định rằng do UBND phường Hòa Khánh Nam đã buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm; đội Kiểm tra quy tắc đô thị quận Liên Chiểu đã buông lỏng quản lý trật tự đô thị trên địa bàn, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, phát hiện và đề xuất xử lý các trường hợp xây dựng không phép; Chủ tịch UBND quận đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, đôn đốc và quản lý trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn.

Hiện, Thành ủy Đà Nẵng đang giao Ủy ban kiểm tra Thành ủy tham mưu cho ban Thường vụ, Thường trực Thành ủy xem xét, xử lý trách nhiệm của Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu, thời kỳ từ năm 2005 đến nay.

Ông Đàm Quang Hưng, Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu cho biết, ở khu vực Hòa Khánh Nam, người dân rất bức xúc về chuyện nhà cửa chật hẹp, có đất mà không thể tách thửa cho con cái, trong khi nhu cầu ăn ở, sinh hoạt ngày càng vô cùng cần thiết, khi con cái người dân dựng vợ, gả chồng khi ra ở riêng.

Về vấn nạn xây dựng trái phép vùng dự án và công tác quản lý đất đai, lãnh đạo quận Liên Chiểu thừa nhận, đã có hiện tượng vi phạm trong trật tự xây dựng. Quận Liên Chiểu vẫn đang quyết liệt, xử lý các trường hợp xây dựng trái phép, xiết chặt công tác quản lý đất đai.

Được biết, hiện, bộ GTVT đang hoàn thiện báo cáo các dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trình Chính phủ, Quốc hội vào năm 2019. Bộ GTVT giao cục Đường sắt Việt Nam phối hợp ban Quản lý dự án đường sắt nghiên cứu, cập nhật việc di dời ga đường sắt Đà Nẵng vào tổng thể của dự án đường sắt Bắc - Nam.

Nhâm Thân