Tuy nhiên, cần phân biệt hoạt động đầu tư và tích lũy, tránh ảnh hưởng tới những người mua vàng để dành cho những việc quan trọng.

Tại Nghị quyết 278 ngày 13/9 về công tác xây dựng pháp luật tháng 9, Chính phủ đã cho ý kiến đối với dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Theo đó, Chính phủ yêu cầu quy định rõ thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc diện chịu thuế, nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường và hạn chế đầu cơ. Bộ Tài chính được giao phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thống nhất nội dung này trong dự thảo.

Chỉ đạo này của lãnh đạo Chính phủ đưa ra trong bối cảnh giá vàng biến động liên tục trong những tuần qua. Vừa qua, giá vàng miếng SJC có thời điểm được các thương hiệu bán vượt mức kỷ lục hơn 135 triệu đồng/lượng, cao hơn thế giới khoảng 20 triệu đồng.

Sau khi liên tiếp tăng giá, chênh lệch khoảng 40 triệu đồng/lượng từ đầu năm tới nay, vàng đã trở thành kênh đầu tư, sinh lời hấp dẫn (Ảnh minh họa)

Người giữ vàng lại “đứng ngồi không yên”

Đề xuất này khiến nhiều người dân nắm giữ vàng lo lắng. Chị Vũ Thu Th. (nhân viên kinh doanh, ở Xã Đàn, phường Nam Đồng, TP. Hà Nội chia sẻ, chị khá lo lắng về việc có thể đánh thuế thu nhập cá nhân đối với vàng. Bởi mấy năm gần đây, sau khi chi tiêu cho gia đình, cứ tiết kiệm được 1 khoản tiền chị lại mua vàng để dành.

“Vì khoản tiết kiệm cũng không nhiều nên tôi cứ mua 1-2 chỉ mỗi lần, tích dần cũng được mấy lượng coi như là 1 khoản tiết kiệm, đề phòng khi cần thì dùng đến chứ cũng không phải là đầu tư, mua bán kiếm lời. Tiền mua vàng là từ thu nhập của vợ chồng tôi sau khi trừ thuế thu nhập cá nhân, bây giờ nếu lại tính thuế thì liệu có phải là thuế chồng thuế không?”, chị Thảo băn khoăn.

Cùng chung lo lắng, bà Phạm Ngọc B. (ở Dương Văn Bé, phường Vĩnh Tuy, TP. Hà Nội) cho hay, khi còn đi làm bà cũng tích cóp, mua được 4 lượng vàng, số vàng này dự định sẽ dùng khi nhà có việc hay con cưới vợ…

“Tôi hoàn toàn không kinh doanh, đầu cơ, nhưng nghe tin này tôi rất lo, không lẽ sau này khi cần tiền bán vàng đi cũng phải nộp thuế? Hơn nữa, giá vàng lúc tôi mua khoảng 63 triệu đồng/lượng, nay giá lên 132 triệu đồng/lượng, thuế sẽ được tính như thế nào? Bởi giá vàng trước mua thấp, giờ giá cao, nhưng giá trị đồng tiền cách đây mấy năm cũng khác xa so với bây giờ", bà B. nói.

Bên cạnh những người đầu cơ, lướt sóng vàng để kiếm chênh lệch, nhiều người dân mua vàng để tích lũy, “làm của”, dành cho những khi nhà có việc cần tiền mới đem ra bán

Tương tự, chị Nguyễn Việt Tr. (ở phường Bạch Mai, TP. Hà Nội) vẫn giữ được hơn 2 lượng vàng “của hồi môn” bố mẹ tặng khi cưới cách đây hơn chục năm.

“Vì là vàng cưới nên tôi vẫn giữ làm kỉ niệm, phải thật sự cần thiết mới bán đi, hoặc không sau này lại tặng lại cho các con tôi. Nhưng nếu quy định mới như thế này thì chẳng may tôi cần bán thì liệu có phải đóng thuế không? Làm thế nào để chứng minh là của hồi môn chứ không phải đầu cơ, tích trữ?”, chị Tr. đặt câu hỏi.

Cần phân biệt giữa đầu cơ và tích lũy

Theo nhiều chuyên gia, việc đánh thuế để hạn chế đầu cơ vàng là cần thiết, nhưng nếu không có tiêu chí phân biệt, nhiều người dân có thói quen tích góp, mua vàng như một hình thức tiết kiệm nhiều năm qua có nguy cơ bị đánh thuế khi bán ra số vàng này.

Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi cho rằng, vàng từ lâu đã mang một vị trí đặc biệt trong đời sống. Vàng vừa là phương tiện tích lũy truyền thống gắn với tâm lý “của để dành”, vừa trở thành kênh đầu tư khi giá biến động. Trong vài năm gần đây, khi giá vàng tăng mạnh, chức năng “sinh lời” của vàng càng được chú ý, kéo theo nhiều giao dịch mang màu sắc đầu cơ. Chính trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu áp thuế thu nhập cá nhân với giao dịch vàng là bước đi cần thiết để tăng cường sự minh bạch và định hướng thị trường theo hướng ổn định hơn.

Tuy nhiên, theo ông Huy, cách thức triển khai việc áp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với giao dịch vàng cần sự cân nhắc tinh tế. Chỉ nên tính thuế trên phần lợi nhuận phát sinh từ chênh lệch giá mua - bán, thay vì áp trên toàn bộ giá trị giao dịch.