Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan ga đường sắt quốc tế Lào Cai. Ảnh: T.Bình.

Ban quản lý dự án đường sắt vừa đề nghị Bộ GTVT xem xét, thẩm định Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án đấu nối ray giữa ga Lào Cai với ga Hà Khẩu Bắc dự kiến trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Dự án đấu nối ray giữa ga Lào Cai với ga Hà Khẩu Bắc khi hoàn thành sẽ giúp Việt Nam chủ động chuyển tải hàng hóa và hành khách tại ga Lào Cai, tăng nhanh thời gian lưu thông hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc, giảm chi phí vận tải đường sắt, thúc đẩy phát triển vận tải hàng hóa bằng đường sắt, tăng thêm thị phần vận tải đường sắt.

Dự án có điểm đầu tại ga Lào Cai (Km294+775) trên tuyến đường sắt khổ 1000mm hiện có của đường sắt Việt Nam; điểm cuối là điểm chính giữa của cầu Hồ Kiều (mới).

Theo đề xuất của Ban quản lý dự án đường sắt, Dự án đấu nối ray giữa ga Lào Cai và ga Hà Khẩu Bắc bao gồm 3 hạng mục chính.

Trong đó, đối với phần đường sắt, Dự án sẽ cải tạo khoảng 3 km đường ga Lào Cai hiện tại thành đường khổ lồng 1.435 & 1.000mm; xây dựng đường xếp dỡ, kho bãi hàng đạt công suất 5 triệu tấn/năm; nâng cấp cải tạo khoảng 200m tuyến đường hiện có thành đường lồng 1.435 & 1.000mm từ ga Lào Cai đến điểm đầu cải tuyến mới; xây dựng mới 2.850m tuyến đường lồng 1.435&1.000mm, từ đầu bắc ga Lào Cai đến điểm giữa cầu Hồ Kiều mới (điểm dự kiến kết nối).

Về phần hầm, Dự án dự kiến xây dựng mới 1.700m hầm đường sắt khổ lồng 1.435&1.000mm. Đối với phần cầu, Dự án sẽ xây dựng mới khoảng 180m cầu bao gồm: cầu Hồ Kiều mới phía Việt Nam vượt sông Nậm Thi dài khoảng 50m (toàn bộ cầu dài 100m) và khoảng 130m cầu vượt Quốc lộ 70.

Dự án có tổng mức đầu tư là 2.206,279 tỷ đồng, được đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước thuộc Kế hoạch đầu tư công trun ghạn giai đoạn 2021-2025 phân bổ cho Bộ GTVT; thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2022 đến năm 2025.

Nằm trên hành lang kinh tế Đông - Tây nối Côn Minh (Trung Quốc) với Hải Phòng (Việt Nam), tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa giữa các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên - Trung Quốc với các tỉnh miền Bắc Việt Nam đến cảng biển Hải Phòng.

Hiện nay việc hợp tác phát triển“Hai hành lang một vành đai kinh tế” giữa 2 nước đang được các bên xúc tiến thực hiện. Phía Trung Quốc, tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn (1435mm) Côn Minh – Hà Khẩu Bắc đã được nước bạn xây dựng xong và đưa vào khai thác đồng thời cùng tuyến đường sắt khổ 1000mm Côn Minh - Hà Khẩu hiện có.

Trong khi đó tuyến đường sắt tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tuy đã được duyệt trong Chiến lược, Quy hoạch phát triển đường sắt đến năm 2020-2030 nhưng vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.

Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam mới triển khai Dự án “Nâng cấp cải tạo đường sắt Yên Viên -Lào Cai” với khổ đường 1000mm và hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2015; trong đó ga Lào Cai được đầu tư nâng cấp cải tạo với quy mô là ga khu đoạn cuối tuyến bao gồm cả chức năng là ga biên giới, ga giao tiếp kết nối với đường sắt Trung Quốc qua cửa khẩu Lào Cai.

Để phát huy hiệu quả tuyến đường sắt mới khổ 1435mm Côn Minh - Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc) và đường sắt Yên Viên - Lào Cai của Việt Nam mới được nâng cấp cải tạo trong việc vận chuyển hàng hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc cần thiết phải nghiên cứu giải pháp kết nối để tổ chức khai thác vận tải giữa đường sắt Việt Nam qua cửa khẩu Lào Cai với đường sắt Trung Quốc một cách hợp lý trong giai đoạn quá độ khi phía Việt Nam chưa xây dựng đường sắt khổ 1435mm “Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng”.

Theo ông Cao Bá Quý, Phó trưởng ban Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai, nhà ga Lào Cai hiện có 4 đường đón gửi tầu khách, 5 đường đón gửi tầu hàng, 7 đường xếp dỡ, 4 đường chỉnh bị đầu máy toa xe, 2 đường gá xe, 2 đường điều dẫn.

Nhà ga này còn có bãi hàng container rộng 6.500m2, và 3 bãi hàng rời rộng 10.800m2, có 1 nhà kho quy mô 1.300m2.Năng lực đón gửi hiện tại là 20 đôi tầu mỗi ngày đêm, năng lực xếp dỡ 3 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.Ga Lào Cai hiện sử dụng đường ray khổ 1.000mm, kết nối với ga Sơn Yêu và ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc).

Theo báo cáo, từ tháng 7/2020, ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc) đã thông tuyến đường sắt khổ 1.435mm với thành phố Côn Minh. Tuy nhiên, do phía Việt Nam chưa có đường khổ ray 1.435mm nên Trung Quốc tiếp tục duy trì trao đổi với Việt Nam mỗi ngày đêm từ 3 đến 4 đôi tầu thông qua đường ray 1.000mm tại ga Sơn Yêu và chuyển tải khổ ray từ 1.000mmm sang 1.435mm tại ga Hà Khẩu Bắc.

Điều này làm thời gian vận chuyển hàng hóa liên vận quốc tế của hai bên tăng, thêm chi phí san tải mà phía ga Lào Cai cũng không thu được dịch vụ logisticgia tăng.

Tác giả: Anh Minh