Nhiều trường hợp tại ĐBSCL, người khuyết tật bị rút trợ cấp nhưng chính quyền địa phương không nói rõ lý do. Hoặc Hội đồng Thẩm định (HĐTĐ) địa phương có xét duyệt nhưng chỉ làm qua loa, khiến những người khuyết tật vô cớ bị mất trợ cấp.

Rút trợ cấp: mỗi nơi một kiểu

Theo Nghị định 28/2012/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 37, HĐTĐ của phường, xã, thị trấn sẽ đánh giá mức độ của người khuyết tật. Từ đó, lập danh sách đối tượng được hưởng trợ cấp về UBND quận, huyện và Sở LĐ-TB&XH phê duyệt. Theo ông Huỳnh Ngọc Hùng, Trưởng phòng Bảo trợ xã hội (Sở LĐ-TB&XH TP Cần Thơ), với Nghị định 28 này, HĐTĐ tại địa phương thành lập gồm 7 người và khi đánh giá sẽ mời trực tiếp người khuyết tật lên để tận mắt chứng kiến.

Trong đó, có 8 hoạt động để đánh giá như: tự đi lại; tự ăn uống; tự đi vệ sinh cá nhân; tự mặc, cởi quần áo, giày dép; nghe và hiểu người khác nói gì; diễn đạt ý muốn qua cử chỉ lời nói… Nếu người khuyết tật làm được các hoạt động này thì sẽ được tính từ 1-2 điểm, còn không thực hiện được sẽ đạt 0 điểm. Tổng cộng các hoạt động nếu người khuyết tật đạt từ 0-4 điểm (khuyết tật đặc biệt nặng) và từ 5-11 điểm (mức độ nặng) thì được hưởng trợ cấp, còn từ 12 điểm trở lên sẽ không được cấp. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bỗng dưng bị rút sổ bảo trợ xã hội (BTXH) không thông qua HĐTĐ, hoặc HĐTĐ xét duyệt qua loa khiến người khuyết tật mất đi trợ cấp. Bà Nguyễn Ngọc Xuân (74 tuổi, ngụ khu vực Bình Nhựt A, phường Long Hòa, quận Bình Thủy) than phiền: “Cháu ngoại tôi là Nguyễn Thị Tố Uyên, bị liệt chân trái bẩm sinh, được phường cấp sổ BTXH cách đây 1 năm, mỗi tháng ra phường lãnh 200.000 đồng tiền trợ cấp. Nhưng vào tháng 3 vừa rồi cán bộ phường nói chị gái con Uyên đi lấy chồng nước ngoài nên Uyên có người nuôi rồi. Từ đó, họ nói lấy lại sổ”.

Anh Nguyễn Mạnh Khương (30 tuổi, ngụ khu vực 6, phường An Khánh, quận Ninh Kiều) cho biết, anh bị bại liệt 2 chân từ nhỏ nhưng nhiều năm nay không được xét BTXH. “Cách đây 2 tháng, có cán bộ phường đến nhà rồi đưa tôi tờ khai thông tin của người khuyết tật đề xét trợ cấp. Sau đó, họ mời tôi lên phường rồi kêu tôi đi qua đi lại. Họ nói tôi được 15 điểm, không được nhận trợ cấp. Tôi cũng không rõ là họ tính điểm như thế nào”, anh Khương nói.

Chị Đinh Ngọc Thảo (23 tuổi, ngụ ấp 4, xã Hòa Mỹ, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) bị cụt cánh tay phải, gia đình chị thuộc diện hộ nghèo. Hằng ngày, chị Thảo đạp xe đi bán vé số, chồng làm thuê, nuôi con 4 tuổi bị bệnh tật. Căn nhà lá chị ở cũng được hàng xóm cất cho. Tuy nhiên, vừa qua UBND xã Hòa Mỹ áp dụng nghị định mới khiến chị bị mất trợ cấp 180.000 đồng/tháng.

Đáng thương hơn là ông Trương Văn Sánh (44 tuổi, ngụ ấp 4, xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang) cũng bị rút trợ cấp vì quy định mới. Ông Sánh cho biết: “Tôi bị liệt chân trái, vợ bị tai biến, không làm nặng được. Cuộc sống hằng ngày dựa vào tiệm hớt tóc mỗi ngày vài ba người đến hớt, trong khi phải nuôi 3 đứa con ăn học”. 

Anh Nguyễn Mạnh Khương trình bày bức xúc vì không được hưởng trợ cấp tàn tật.

Thiệt thòi cho người khuyết tật

Bà Bùi Thị Hồng nga, Chủ tịch Hội Người khuyết tật TP Cần Thơ cho rằng, cách đánh giá mức độ người khuyết tật do HĐTĐ của phường đánh giá hoàn toàn không chính xác. Nếu người khuyết tật không đồng ý cách đánh giá của HĐTĐ thì qua Trung tâm Giám định y khoa để giám định lại với số tiền từ 1,8-2 triệu đồng.

Nếu kết luận người khuyết tật ở mức độ trên 61%, có nghĩa là họ được hưởng trợ cấp thì UBND phường phải trả lại số tiền trên. Còn ngược lại thì người khuyết tật tự bỏ tiền túi. “Chính điều này làm cho người khuyết tật bức xúc, vì họ không biết kết quả giám định ra sao, nếu dưới 61% họ phải tự bỏ ra mức phí gần 2 triệu đồng, đây là một khoản tiền khá lớn đối với họ”, bà Nga nói.

Theo ông Huỳnh Ngọc Hùng, trước kia, nếu là người khuyết tật không có khả năng lao động và không có khả năng tự phục vụ thì đều được hưởng trợ cấp theo Nghị định 13. Tuy nhiên, với Nghị định 28 này quy định rất khắt khe nên sẽ có người bị rút lại sổ BTXH. Được biết, hiện trên địa bàn TP Cần Thơ có gần 9.000 người khuyết tật được hưởng trợ cấp theo quy định mới

Văn Vĩnh - Như Anh