Dự thảo Nghị định quy định trách nhiệm của sàn thương mại điện tử (TMĐT) liên quan đến nghĩa vụ thuế của người bán trên sàn như kê khai, nộp thuế thay, có trách nhiệm cung cấp thông tin của người bán cho cơ quan thuế. Việc đưa ra một số quy định pháp lý nhằm hỗ trợ cơ quan thuế thực thi nhiệm vụ là hợp lý. Tuy nhiên, thị trường TMĐT của Việt Nam vẫn đang trên đà phát triển. Các doanh nghiệp cung cấp nền tảng (hay sàn TMĐT) vẫn đang cố gắng hỗ trợ chuyển đổi số cho người bán và phát triển hệ thống TMĐT cũng như các loại hình dịch vụ mới. Vì lẽ đó, các quy định mới cần phải cân nhắc thật sự thấu đáo để tránh tạo ra gánh nặng chi phí tuân thủ quá lớn cho các đối tượng trung gian này. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị bỏ quy định về trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến cho người bán. Đồng thời sửa đổi quy định về cung cấp thông tin tại Điều 1.7 dự thảo theo hướng sàn TMĐT cung cấp thông tin về doanh thu (được hiểu là tổng giá trị đơn hàng) với tần suất 1 năm/lần cho cơ quan thuế.

Sàn TMĐT sẽ kê khai, nộp thuế, cung cấp thông tin của người bán cho cơ quan thuế. Ảnh: Ngọc Dương

Theo phân tích của VCCI, quy định trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay của các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến chưa rõ ràng về pháp lý. Luật Quản lý thuế 2019 không quy định về việc sàn TMĐT phải kê khai, nộp thuế thay cho người bán là cá nhân trên sàn và cũng không trao quyền cho Chính phủ quy định chi tiết về vấn đề này. Đồng thời các quy định về luật hiện nay chưa thống nhất về chủ thể có trách nhiệm nộp thuế. Sàn TMĐT không được coi là tổ chức, cá nhân trả thu nhập cho người bán. Như vậy, trách nhiệm kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng thuộc về cá nhân có thu nhập chịu thuế, trong trường hợp này là người bán trên sàn. Hơn nữa, các sàn TMĐT có chức năng đặt hàng trực tuyến chỉ là đơn vị trung gian giữa người bán và người mua, vì vậy yêu cầu các sàn TMĐT có trách nhiệm kê khai, nộp thuế thay cho người bán là chưa phù hợp với bản chất hoạt động của mô hình này đồng thời gây khó khăn rất lớn cho các sàn TMĐT.

VCCI đã tiến hành khảo sát sơ bộ 107 sàn TMĐT thuộc diện tác động của quy định này trong khoảng thời gian từ tháng 4-5/2022. Trong bối cảnh trên 80% các sàn TMĐT đều trả lời đang lỗ và sẽ tiếp tục lỗ trong những năm tới, quy định này có thể sẽ tạo thêm gánh nặng tuân thủ lớn cho các sàn TMĐT phát sinh từ đầu tư công nghệ thông tin. Các sàn TMĐT còn chia sẻ lo lắng nếu thực hiện như 57,4% cho rằng quy trình quản lý và vận hành của doanh nghiệp sẽ thay đổi; 100% sàn TMĐT cho rằng sẽ gặp khó khăn trong việc xác định doanh thu của người bán tại kỳ tính thuế; 100% lo ngại gặp rủi ro liên quan đến việc nộp thừa hoặc thiếu tiền thuế.

Ngoài ra, dự thảo chưa quy định rõ các sàn TMĐT sẽ thực hiện kê khai và nộp thuế thay thuế cho người bán trên tất cả các đơn hàng hay chỉ khấu trừ khi xác định người bán có doanh thu trong năm trên 100 triệu đồng? Bởi vì, người bán là cá nhân chỉ có trách nhiệm nộp thuế nếu có doanh thu trong năm trên 100 triệu đồng. Nếu chỉ thực hiện với người bán có doanh thu vượt ngưỡng, các sàn TMĐT sẽ gặp khó khăn trong việc xác định khi nào người bán vượt ngưỡng doanh thu để thực hiện kê khai, nộp thuế thay, chẳng hạn việc xác định mức doanh thu 100 triệu là mức doanh thu trên một sàn hay tính trên tất cả các sàn; tiêu chí để nào để có thể xác định một người bán có doanh thu trên 100 triệu khi bắt đầu năm kinh doanh…

Tác giả: Thanh Xuân