Quang cảnh phiên tòa sáng 18/12/2020. (Ảnh: Thành Chung/TTXVN)

Tiếp tục phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án sai phạm xảy ra tại Tổng Công ty đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long (gọi tắt là Tổng công ty Cửu Long, thuộc Bộ Giao thông Vận tải), Công ty cổ phần Tập đoàn Yên Khánh và các đơn vị có liên quan trong việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương, ngày 18/12, đại diện Viện Kiểm sát đã trình bày phần luận tội và đề nghị mức án đối với 19 bị cáo.

Theo đại diện Viện Kiểm sát, căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu có trong hồ sơ, có đủ cơ sở xác định hành vi phạm tội của các bị cáo như cáo trạng truy tố, đúng người, đúng tội.

Dự án đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, do vậy việc bán quyền thu phí là bán tài sản của Nhà nước và số tiền thu được từ việc bán quyền thu phí là tài sản của Nhà nước.

Bộ Giao thông Vận tải được Thủ tướng Chính phủ giao là đơn vị chủ trì xây dựng Đề án bán quyền thu phí, thực hiện việc chuyển giao quyền thu phí để hoàn trả ngân sách Nhà nước kinh phí đã đầu tư cho dự án.

Khi triển khai thực hiện, bị cáo Đinh La Thăng là Bộ trưởng có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ do Thủ tướng Chính phủ giao, có vai trò quyết định đến việc bán quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương.

Xuất phát từ động cơ cá nhân, thông qua mối quan hệ quen biết từ trước, bị cáo Đinh La Thăng đã điện thoại trực tiếp cho bị cáo Dương Tuấn Minh (Tổng Giám đốc Tổng công ty Cửu Long) để giới thiệu đưa bị cáo Đinh Ngọc Hệ (Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Thái Sơn) tiếp cận đề án, sau đó tạo điều kiện cho công ty của Hệ trúng đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương.

Bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã lợi dụng mối quan hệ này để xây dựng hồ sơ gian dối tham gia mua đấu giá quyền thu phí.

Sau khi trúng đấu giá quyền thu phí, bị cáo Đinh Ngọc Hệ đã tiếp tục thực hiện các hành vi gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của Nhà nước, gây hậu quả thất thoát của Nhà nước hơn 725 tỷ đồng.

Bị cáo Đinh La Thăng đã ký văn bản số 7331/BGTVT-TC gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị tiếp nhận lại Đề án chuyển giao quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương và tiếp tục tìm kiếm đối tác để bán quyền thu phí nhằm thu hồi nguồn vốn ngân sách Nhà nước đã đầu tư cho Dự án.

Để triển khai tổ chức bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương, ngày 3/10/2013, bị cáo Đinh La Thăng ký Quyết định số 3050/QĐ-BGTVT về việc thành lập Hội đồng bán đấu giá và Tổ thường trực giúp việc Hội đồng bán đấu giá.

Viện Kiểm sát khẳng định, bị cáo Đinh La Thăng biết toàn bộ hoạt động triển khai xây dựng Đề án, kết quả bán đấu giá quyền thu phí thực hiện không đúng quy định của pháp luật thông qua các tài liệu do bị cáo Nguyễn Hồng Trường (Thứ trưởng được giao trực tiếp phụ trách, chỉ đạo) gửi bị cáo Đinh La Thăng để báo cáo.

Đại diện Viện Kiểm sát đề nghị tuyên phạt bị cáo Đinh La Thăng mức án từ 10 đến 11 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” quy định tại Khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, đồng thời đề nghị Hội đồng xét xử tổng hợp mức hình phạt với các bản án trước của bị cáo khi tuyên án.

Đại diện Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Hồng Trường (cựu Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải) mức án 6 đến 7 năm tù cùng tội danh trên.

Từ động cơ nể nang trong quan hệ giữa cấp trên và cấp dưới, bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã có hành sai phạm trong việc: chỉ đạo cho đơn vị trúng thẩu nộp tiền làm 3 lần trái quy định, ký Quyết định số 3051/QĐ-BGTVT phê duyệt giá khởi điểm bán đấu giá quyền thu phí đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương mà không thành lập Hội đồng định giá tài sản; ký Quyết định số 3743/QĐ-BGTVT ngày 20/11/2013 phê duyệt kết quả trúng đấu giá trong khi chỉ có một đơn vị là Công ty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ tham gia đấu giá, trái quy định tại khoản 1 Điều 37 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP.

Khi Công ty Yên Khánh không thực hiện thanh toán đúng hạn như cam kết trong Hợp đồng mua bán quyền thu phí, bị cáo Nguyễn Hồng Trường đã ký 9 văn bản, chủ trì một cuộc họp chỉ đạo Tổng công ty Cửu Long tiếp tục đôn đốc Công ty Yên Khánh trả tiền mà không chỉ đạo đình chỉ giao quyền thu phí, chấm dứt hợp đồng trước hạn.

Viện kiểm sát luận tội và đề nghị mức án đối với 19 bị cáo. (Ảnh: Thành Chung/TTXVN)

Đại diện Viện Kiểm sát nhấn mạnh, trong vụ án này, bị cáo Đinh Ngọc Hệ có động cơ trục lợi rõ ràng nhưng luôn quanh co chối tội, không thừa nhận hành vi phạm tội. Với mục đích chiếm đoạt tài sản, ngay từ đầu Đinh Ngọc Hệ đã có hành vi gian dối, chỉ đạo nhân viên làm giả hồ sơ năng lực, báo cáo tài chính của Công ty Yên Khánh và Khánh An (đều do Đinh Ngọc Hệ thành lập và điều hành) từ kinh doanh thua lỗ thành kinh doanh có lãi để đáp ứng đủ điều kiện tham gia đấu giá và trúng đấu giá.

Ngay sau khi tiến hành khai thác, Đinh Ngọc Hệ đã chỉ đạo nhân viên bằng mọi cách che giấu doanh thu thực tế để chiếm đoạt. Lúc đầu bằng hình thức thủ công nhưng không đạt yêu cầu nên Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo phải dùng công nghệ cao để chiếm đoạt được nhiều hơn.

Hệ đã 2 lần yêu cầu mua phần mềm của Công ty Xuân Phi để can thiệp trái phép vào phần mềm quản lý của Bộ Giao thông Vận tải với mức độ ngày càng tinh vi, số tiền chiếm đoạt lớn.

Trong quá trình thực hiện hợp đồng, lợi dụng mối quan hệ với bị cáo Đinh La Thăng, Đinh Ngọc Hệ chây ì, không nộp tiền theo đúng tiến độ quy định theo Hợp đồng mua quyền thu phí là đến tháng 10/2014 Công ty Yên Khánh phải nộp đủ số tiền hơn 2.004 tỷ đồng, nhưng đến tháng 3/2017 mới nộp đủ tiền.

Bằng các thủ đoạn gian dối, từ ngày 1/1/2014 đến 31/12/2018, Đinh Ngọc Hệ và các đồng phạm đã che giấu, chiếm đoạt được hơn 725 tỷ đồng.

Tại Dự án đầu tư xây dựng cầu Việt Trì (tỉnh Phú Thọ) theo hình thức hợp đồng BOT, Đinh Ngọc Hệ đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn là Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Thái Sơn (là công ty có 51% vốn Nhà nước) và việc Công ty cổ phần BOT cầu Việt Trì có phần vốn góp chi phối của Công ty Thái Sơn (40 %) và Công ty Yên Khánh (40% - là công ty do Đinh Ngọc Hệ thành lập) để dùng ảnh hưởng từ các cổ đông, tác động đến những người có chức vụ, quyền hạn tại Công ty cổ phần BOT Việt Trì cho Công ty cổ phần Licogi 13 được thi công hai hạng mục trong gói thầu XL.01-3. Đổi lại, Công ty cổ phần Licogi 13 phải hạ giá bán căn biệt thự BT01 cho Đinh Ngọc Hệ, qua đó Đinh Ngọc Hệ đã trục lợi số tiền là 3,451 tỷ đồng.

Từ phân tích trên, đại diện Viện Kiểm sát để nghị tuyên phạt bị cáo Đinh Ngọc Hệ án chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản," 13 đến 14 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi,” tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân.

Viện Kiểm sát cũng đề nghị tuyên buộc bị cáo Hệ phải bồi thường toàn bộ số tiền hơn 725 tỷ đã chiếm đoạt qua hành vi gian dối qua việc thu phí dự án Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương và hơn 3,4 tỷ đồng trục lợi từ việc mua rẻ căn biệt thự của Công ty cổ phần Licogi 13.

Năm bị cáo còn lại nguyên là cán bộ của Bộ Giao thông Vận tải và Tổng công ty Cửu Long bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án thấp nhất là 3-4 năm tù đến cao nhất là 5-6 năm tù, cùng về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.”

Nhóm các bị cáo còn lại là cấp dưới của Đinh Ngọc Hệ bị đề nghị tuyên phạt mức án thấp nhất là 2-3 năm tù đến cao nhất là 11-12 năm tù, cùng về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản."

Phiên tòa bước sang phần bào chữa của các luật sư./.

Tác giả: Hà Chung