Theo tìm hiểu, Vườn Chuối là một địa điểm khảo cổ học thời tiền sơ sử phân bố trên các gò đất ở thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức. Từ sau phát hiện lần đầu tiên vào năm 1969 đến nay, tại khu vực Vườn Chuối đã có 9 cuộc khai quật nghiên cứu khảo cổ và đã xác định đây là một phức hệ di chỉ cư trú - mộ táng phát triển liên tục qua các thời kỳ văn hóa Đồng Đậu - Gỗ Mun - Đông Sơn thuộc giai đoạn tiền sử và sơ sử ở miền Bắc nước ta.

Đánh giá thực trạng xâm hại di tích của di chỉ khảo cổ Vườn Chuối, Sở VH-TT Hà Nội nhận định, hiện nay, khu vực Vườn Chuối gồm 3 gò: Vườn Chuối, Dền Rắn và Mỏ Phượng nằm trong phạm vi Dự án khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch do Tổng công ty cổ phần Thương mại xây dựng Vietracimex làm chủ đầu tư. Phía Tây gò Vườn Chuối nằm trong phạm vi mở đường quy hoạch vành đai 3,5.

Hà Nội đề xuất bảo tồn khu di chỉ khảo cố Vườn Chuối, huyện Hoài Đức đang bị xâm phạm nghiêm trọng.

Tháng 10/2019, Vietracimex tiến hành xây dựng đường nội bộ và san nền khu đô thị đã xâm phạm vào khu vực di tích phân bổ. Đơn vị này là đã san lấp toàn bộ di tích ở gò Mỏ Phượng; 50% diện tích ở gò Dền Rắn và một phần phía Nam của gò Vườn Chuối. Hiện tượng đào trộm cổ vật xảy ra ở di chỉ Vườn Chuối được thực hiện công khai ngay sau khi đoàn khai quật khảo cổ vừa dừng thi công.

Trước tình trạng trên, Sở VHTT Hà Nội sẽ phối hợp với Viện Khảo cổ học - đơn vị được giao nghiên cứu khảo cổ học Vườn Chuối - có văn bản gửi UBND huyện Hoài Đức, có ý kiến về việc đưa nửa phía Đông di chỉ (bảo tồn 6.000m2) vào khu vực bảo vệ di chỉ khảo cổ, làm cơ sở để đưa di chỉ vào danh mục kiểm kê di tích của thành phố.

Bên cạnh đó, Sở VHTT Hà Nội cũng sẽ báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Cục Di sản văn hóa về việc khai quật khảo cổ tại nửa phía Tây di chỉ Vườn Chuối và tiến hành khai quật di dời khu vực phân bổ di tích khảo cổ đối với các di chỉ Dền Rắn và Mỏ Phượng.

Sở VHTT Hà Nội cũng đề nghị UBND thành phố có văn bản chỉ đạo Vietracimex bảo vệ di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối theo đúng pháp luật; chỉ đạo UBND huyện Hoài Đức có phương án phân công các đơn vị thường xuyên bảo vệ, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi đào trộm cổ vật tại khu vực di chỉ Vườn Chuối.

Lê Hoàng Nguyên