Hàng trăm ngôi biệt thự kiểu Pháp bỏ hoang, chỉ lác đác vài người ở (Ảnh: Nguyễn Khánh).

Thu thuế cao nhất 10%, kiến nghị thu lũy tiến với căn nhà thứ hai

Truyền thông trong nước vừa đưa tin thành phố Hà Nội đề xuất đánh thuế biệt thự liền kề bỏ hoang nhằm hạn chế tình trạng hoang gây lãng phí, mất mỹ quan đô thị.

Cụ thể, thuế được đánh theo hướng: đối với những biệt thự liền kề bỏ hoang 3 tháng có thể áp thuế khoảng 5% trên giá trị hợp đồng, còn sau một năm sẽ bị tính thuế 10% trên tổng giá trị.

Cùng với đó, Hà Nội đề xuất xử phạt hành chính chủ sở hữu biệt thự, với mức phạt 10-20 triệu đồng/căn, đồng thời kiến nghị Chính phủ áp dụng thu thuế cao lũy tiến đối với người mua từ ngôi nhà thứ hai trở lên.

Ngay sau khi xuất hiện, thông tin này lập tức thu hút sự chú ý từ phía dư luận. Vấn đề có nên đánh thuế đối với những bất động sản bỏ hoang từng được đề cập đến trước đây.

Một số ý kiến cho rằng, biệt thự bỏ hoang là sự lãng phí cả về sử dụng đất, công trình và mất mỹ quan đô thị. Do vậy, việc đánh thuế là cần thiết. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng lĩnh vực này có tác động lớn, bất kỳ chính sách nào được đưa ra cần được tính toán cẩn trọng.

Sẽ loại được đô thị "ma"?

Trao đổi với Dân trí, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, đề xuất về cơ bản là hợp lý. Tuy nhiên, về cách làm, hình thức triển khai thì cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, cẩn thận, đúng đối tượng, giải quyết được vấn đề.

"Bất động sản là tài nguyên quan trọng của xã hội. Việc không sử dụng, xây xong bỏ hoang gây lãng phí, chưa kể làm nhếch nhác đô thị. Việc đưa ra giải pháp để xử lý vấn đề này theo tôi là cần thiết", ông Thịnh nói.

Song ông Thịnh lưu ý, khi đánh thuế để hạn chế đầu cơ thì cần xác định được có đúng là đầu cơ hay không. "Nếu người ta cố tình mua để đầu cơ, găm giữ thì đánh thuế là đúng. Nhưng nếu người ta mua để ở nhưng ông chủ đầu tư không làm ăn đến nơi đến chốn, hạ tầng không có, hoặc có nhưng không đủ thì sao người ta dọn về ở được?", ông Thịnh đặt vấn đề.

Bất động sản bỏ hoang gây lãng phí, nhếch nhác đô thị.

Trong trường hợp khu đô thị bỏ hoang vì hạ tầng thiếu kém, không đúng tiến độ, xuất phát do chủ đầu tư, ông Thịnh cho rằng phải phạt chủ đầu tư. Còn trường hợp hạ tầng đầy đủ, xung quanh người dân sống đông đúc bình thường mà bất động sản bị để không thì rõ ràng có thể cân nhắc tính đầu cơ để xử lý.

"Không chỉ Hà Nội, nhiều các địa phương khác cũng có tình trạng này. Thu thuế hợp lý sẽ hạn chế được tình trạng đô thị "ma", bỏ hoang gây lãng phí, nhếch nhác", ông Thịnh nhấn mạnh.

Đề xuất mơ hồ?

Trong khi đó, ông Phạm Đức Toản, tổng giám đốc một công ty bất động sản, lại cho rằng đề xuất còn khá "mơ hồ". Ông Toản đặt vấn đề, căn cứ nào để cơ quan quản lý xác định tiêu chí biệt thự bỏ hoang. "Giả sử với những biệt thự dang dở nhưng cho công nhân ở trọ, người lao động ở nhờ… Vậy thì sẽ tính như nào, căn cứ pháp lý ở đâu để phạt", ông Toản đặt vấn đề.

Thêm nữa theo ông Toản, cũng phải tính đến các trường hợp chủ đầu tư không chịu làm hạ tầng, thiếu nguồn lực hoặc vì lý do khó khăn vướng mắc nào đó. ông Toàn cho rằng, đánh thuế căn nhà thứ 2 sẽ hợp lý hơn. Theo đó, vấn đề sẽ được xử lý từ "gốc" chứ không phải từ "ngọn".

Ngoài ra ông Toản cho biết nếu nghiên cứu kỹ, quyết tâm thực hiện thì có thể hạn chế bằng nhiều phương pháp khác như yêu cầu chặt chẽ từ phía chủ đầu tư, đưa vào khung pháp lý trong mẫu hợp đồng mua bán….

Trước đó, vào đầu tháng 5, Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) cũng có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất các giải pháp đặc trị "sốt" đất, sốt giá nhà. Trong đó đưa ra các giải pháp về đánh thuế bất động sản.

Phản hồi đề xuất của HoREA, Bộ Tài chính cho rằng để góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bất động sản, việc nghiên cứu, hoàn thiện các chính sách thuế liên quan là cần thiết.

Tuy nhiên, do là lĩnh vực có tác động lớn, nhiều nội dung mang tính kỹ thuật đòi hỏi sự tham gia của nhiều bộ, ngành địa phương, vì vậy chính sách thuế cần phải được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành vào thời điểm thích hợp để đảm bảo tính khả thi, tính đồng thuận cao, góp phần hạn chế đầu cơ bất động sản.

Tác giả: Nguyễn Mạnh