Ngày 5/12, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phối hợp Ban Kinh tế Trung ương và Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 với chủ đề “Phục hồi và phát triển bền vững”.

Ông Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, đại diện nhóm nghiên cứu của Thường trực Ủy ban Kinh tế và các chuyên gia, đưa ra những đề xuất về chương trình phục hồi kinh tế giai đoạn 2022-2023, với trị giá thực tế khoảng 5,48% GDP. Mức này tương đương nhiều nước châu Á.

Giảm thuế, đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng

"Dịch Covid-19 đã tác động nặng nề đến kinh tế - xã hội Việt Nam, đặc biệt trong năm 2021 và có vẻ Việt Nam đang bị lỡ nhịp phục hồi. Nếu chúng ta không có các chương trình, gói hỗ trợ đặc biệt sẽ bị lỡ nhịp, lỡ cơ hội và tụt hậu", ông Cần Văn Lực mở đầu bài trình bày của mình.

Với bối cảnh như hiện tại, ông Lực nhấn mạnh nếu như không có các chương trình, gói hỗ trợ kích thích tài khóa, tiền tệ đặc biệt, kinh tế Việt Nam dự báo năm 2022 chỉ tăng trưởng ở mức 4-4,5%.

Về chính sách tài khóa, tiền tệ trong thời gian tới, ông Lực cho rằng cần tác động cả tổng cung và tổng cầu. Đồng thời mang tính khả thi và triển khai nhanh, gọn, hiệu quả. Nâng cao năng lực y tế, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận tài chính, vốn và an sinh xã hội. Thời gian 2 năm 2022-2023, đối tượng là lao động và người sử dụng lao động.

Ông cho rằng nên có 3 giai đoạn hỗ trợ. Giai đoạn 1: Chuẩn bị kích hoạt chương trình và mở cửa nền kinh tế, phục hồi rõ nét hơn (hết quý II/2022); giai đoạn 2: Tạo lập nền tảng, phục hồi nhanh và tăng tốc (đến hết quý III/2023); giai đoạn 3: Kết thúc chương trình và bước sang quỹ đạo mới (từ quý IV/2023).

Về chính sách hỗ trợ, ông cho rằng nên tiếp tục giảm thuế VAT theo 2 phương án 1% và 2%. Với 2%, ngân sách sẽ giảm thu được 60.000 tỷ trong năm 2022. Thứ 2, đề xuất bảo lãnh vay vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và thông qua các quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa dưới các địa phương.

"Vấn đề thứ 3 là có gói hỗ trợ lãi suất ở mức 20.000-30.000 tỷ đồng, riêng cơ sở hạ tầng, chúng tôi đề xuất tăng đầu tư bổ sung 150.000 tỷ cho các công trình, dự án trọng điểm. Do đó, tổng các gói hỗ trợ khoảng 278.000 tỷ, tương đương 3,41 GDP của năm 2021", ông nói.

Về nguồn lực và huy động nguồn lực, ông cho rằng phải đẩy mạnh việc cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước; cho phép bảo hiểm tiền gửi, bảo hiểm xã hội... để mua trái phiếu doanh nghiệp. Ngoài ra, cần rà soát quỹ ngoài ngân sách; sử dụng quỹ dự trữ ngoại hối...

"Như vậy, Việt Nam sẽ phải huy động nguồn lực khoảng hơn 455.000 tỷ đồng, tương đương hơn 5% GDP trong 2 năm tới", ông Lực nói.

Hiến kế cho Quốc hội ra quyết sách

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết từ 2 năm nay dịch bệnh Covid-19 đã gây ra thiệt hại nặng nề cả về kinh tế - xã hội trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Trong năm 2020, Việt Nam đã kiểm soát tốt dịch bệnh, duy trì tăng trưởng kinh tế ở mức 2,91%. Trong khi đó, GDP 6 tháng đầu năm 2021 đạt 5,96%.

"Tuy nhiên, dịch bệnh bùng phát lần thứ 4 gây thiệt hại nặng nề cho cả kinh tế - xã hội. Quý III tăng trưởng âm 6,7%, dự kiến cả năm mức tăng trưởng sẽ không đạt được mục tiêu đề ra", ông nói.

Để đối phó với dịch bệnh và phục hồi phát triển kinh tế xã hội, Chủ tịch Quốc hội cho biết Việt Nam đã sử dụng linh hoạt và khá đồng bộ các chính sách tài khóa, tiền tệ cũng như chính sách vĩ mô khác. Tổng quy mô các gói hỗ trợ trong 2 năm 2020, 2021 ước tính khoảng 4%.

Ông Vương Đình Huệ cũng nhấn mạnh diễn đàn lần này là cơ hội để Quốc hội, các cơ quan tổ chức hữu quan lắng nghe hiến kế các giải pháp xây dựng gói hỗ trợ, với quy mô và liều lượng phù hợp, mục tiêu đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa đáp ứng nhiệm vụ trước mắt, vừa đáp ứng yêu cầu dài hạn về phát triển bền vững, tăng trưởng xanh.

"Diễn đàn cũng sẽ trao đổi, giải đáp câu hỏi huy động nguồn lực từ đâu, khi mà thị trường huy động vốn trung và dài hạn còn hạn chế; việc phân bổ sử dụng nguồn lực thế nào; giải đáp câu hỏi năng lực hấp thụ của nền kinh tế khi chúng ta còn có điểm nghẽn, vướng mắc", ông nói.

Tác giả: Thanh Thương