Tại báo cáo gửi Quốc hội mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết việc nâng cao năng lực tài chính thông qua tăng vốn điều lệ của ngân hàng thương mại (NHTM) có vốn Nhà nước nhằm đảm bảo vai trò chỉ đạo của các ngân hàng này trên thị trường tài chính tiền tệ, trong bối cảnh khó khăn thời gian qua.

Ảnh minh hoạ

Cụ thể, tổng số vốn cần đầu tư, bổ sung cho các NHTM có vốn Nhà nước là khá lớn để đảm bảo đáp ứng yêu cầu tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo Basel II, trong khi nguồn lực Nhà nước có thể được sử dụng để tăng vốn cho các ngân hàng này cũng hết sức hạn chế.

Do đó, NHNN cho rằng cần có biện pháp xử lý phù hợp, trong đó có việc giữ lại lợi nhuận của ngân hàng hoặc chia cổ tức bằng cổ phiếu để tăng năng lực tài chính cho các NHTM có vốn nhà nước.

Đồng thời, để đảm bảo các ngân hàng này đáp ứng mức đủ vốn theo chuẩn mực vốn Basel II (phương pháp tiêu chuẩn), NHNN đang tích cực phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch đầu tư để xử lý vấn đề tăng vốn cho các NHTMNN theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Trên cơ sở đó, NHNN đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu và phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tháo gỡ các vướng mắc về pháp lý, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội xem xét, sửa đổi hoặc ban hành một Nghị quyết mới theo hướng cho phép sử dụng ngân sách Nhà nước để tăng vốn điều lệ cho các NHTM Nhà nước (ngoại trừ các ngân hàng mua bắt buộc).

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú. Ảnh VGP/Anh Minh

Trả lời tại họp báo thường kỳ đầu tháng 5, ông Đào Minh Tú, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng xác nhận, VietinBank, Vietcombank, BIDV và Agribank là kênh chủ lực, cung ứng tín dụng cho nhiều chương trình, dự án trọng điểm của đất nước nhưng lại gặp khó khăn trong tăng vốn điều lệ. Mấu chốt, theo ông Tú, là hiện hệ số an toàn vốn (CAR) của nhóm ngân hàng này đã xấp xỉ ngưỡng 9% - mức tối thiểu đảm bảo an toàn vốn.

Vốn điều lệ của nhóm ngân hàng này tính đến cuối tháng 3 đạt hơn 152.000 tỷ đồng, tăng 0,73% so với tháng 12/2018. Tổng tài sản đạt hơn 5 triệu tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu là 1,51%.

Cũng trong báo cáo gửi Quốc hội, NHNN nói thêm, việc tái cơ cấu 3 ngân hàng mua bắt buộc cũng là quá trình phức tạp, chưa có tiền lệ nên phải phối hợp và lấy ý kiến của nhiều bộ ngành liên quan. Ngân hàng Nhà nước nhận định với thực trạng tài chính hiện nay thì rất khó để tìm được nhà đầu tư có năng lực tài chính và quản trị tham gia cơ cấu.

Thậm chí, mới đây, tại Đại hội đồng cổ  đông VietinBank, Chủ tịch VietinBank Lê Đức Thọ cho biết VietinBank phải nỗ lực tăng vốn thành công nếu không sẽ không đáp ứng được tỷ lệ an toàn vốn theo Basel II. Tỷ lệ an toàn vốn đến cuối năm 2018 của ngân hàng riêng lẻ là 9,6% còn hợp nhất là 10%, đáp ứng quy định của Ngân hàng Nhà nước, tuy nhiên nếu chiếu theo tiêu chuẩn Basel II, tỷ lệ này sẽ về dưới 8%.

Cũng theo Chủ tịch Hội đồng quản trị VietinBank, vốn điều lệ đã giữ nguyên từ năm 2013 đến nay khiến các nguồn lực hỗ trợ hoạt động đã tới hạn, việc tăng vốn là vấn đề "rất cấp bách" và "quan trọng nhất" để đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong những năm tới.

Còn tại Đại hội đồng cổ đông Vietcombank, lãnh đạo Ngân hàng đã đề xuất hai phương án tăng vốn giai đoạn 2019-2020, đưa vốn điều lệ từ hơn 37.089 tỷ hiện tại lên gần 55.300 tỷ đồng, tương đương mức tăng 18.200 tỷ đồng (hơn 49%).

Khánh Linh