Ông Nguyễn Vũ Hải, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Cục Đăng kiểm Việt Nam hiện không có chức năng thanh tra, tuy nhiên theo Luật Thanh tra 2022, việc xây dựng lực lượng thanh tra tại các Cục quản lý chuyên ngành là rất cần thiết.

Từ đây, Cục Đăng kiểm Việt Nam kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải đề xuất Chính phủ thành lập lực lượng thanh tra trong lĩnh vực đăng kiểm, góp phần quan trọng trong quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

Phó Cục trưởng Nguyễn Vũ Hải cho hay, năm 2022 là năm khó khăn nhất của cả hệ thống đăng kiểm trong suốt gần 60 năm thành lập và phát triển. Đặc biệt từ cuối năm 2022 đến nay, Cảnh sát điều tra Công an một số tỉnh, thành phố đã khám xét, điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kiểm định xe cơ giới tại 28 trung tâm đăng kiểm xe cơ giới; trong đó có 5 trung tâm, 1 chi nhánh và phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Cảnh sát điều tra Công an Tp. Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố 3 người thuộc phòng Kiểm định xe cơ giới thuộc Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Trong lĩnh vực xe nhập khẩu đã phát hiện 7 xe cơ giới, 3 xe máy chuyên dùng, 1 xe mô tô, xe gắn máy không đạt chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Cục Đăng kiểm Việt Nam đã tiến hành kiểm tra 43 cơ sở sản xuất, lắp ráp xe mô tô, xe gắn máy, phát hiện và xử lý 2 cơ sở vi phạm các quy định; tiến hành kiểm tra 72 cơ sở sản xuất lắp ráp ô tô, sơ mi rơ moóc, phát hiện và xử lý 2 cơ sở vi phạm liên quan đến sản xuất, lắp ráp và kiểm tra chất lượng.

Cũng theo ông Nguyễn Vũ Hải, những sai phạm xảy ra cho thấy những hạn chế, yếu kém, bất cập trong tổ chức thực hiện đăng kiểm và rút ra những bài học rất đắt giá.

Cụ thể, các văn bản quy phạm pháp luật đã được xây dựng trong một thời gian khá dài trước đây nên nhiều nội dung không còn phù hợp. Cùng một lĩnh vực nhưng có nhiều văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh dẫn đến thiếu tính hệ thống, gây khó khăn trong quá trình áp dụng pháp luật của công chức, viên chức, người dân, doanh nghiệp liên quan; các quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn, chưa kịp thời điều chỉnh để đáp ứng với xu hướng phát triển kinh tế xã hội.

Bên cạnh đó, một số đơn vị, cá nhân chưa thực sự thay đổi nhận thức về nâng cao chất lượng đăng kiểm và phòng chống tham nhũng, tiêu cực; ý thức, trách nhiệm, đạo đức công vụ còn nhiều hạn chế.

Trong khi đó, sự ra đời của nhiều đơn vị đăng kiểm đã dẫn đến việc cạnh tranh thiếu lành mạnh trong hoạt động kiểm định. Một số đơn vị xã hội hóa chưa chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhân lực không ổn định, không đảm bảo nhân sự cho hoạt động kiểm định theo quy định.

Theo thống kê, cả nước có 280 trung tâm, chi nhánh đăng kiểm với 492 dây chuyền kiểm định tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước được trang bị thiết bị kiểm định hiện đại. Toàn hệ thống đăng kiểm hiện có 2.745 đăng kiểm viên ở tất cả các lĩnh vực đăng kiểm. Trong đó có 2.004 đăng kiểm viên kiểm định xe cơ giới, 59 đăng kiểm viên chất lượng xe cơ giới, 36 đăng kiểm viên thử nghiệm xe cơ giới, 18 đăng kiểm viên thử nghiệm khí thải, 206 đăng kiểm viên tàu biển và công trình biển, 400 đăng kiểm viên phương tiện thủy nội địa, 22 đăng kiểm viên phương tiện đường sắt. Các đăng kiểm viên đều được tập huấn nghiệp vụ, sát hạch, công nhận đúng quy định, tiêu chuẩn.

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Cục Đăng kiểm Việt Nam chiều 16/1, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho hay, những ngày cận Tết, nhu cầu vận chuyển hàng hoá, đi lại phục vụ nhân dân rất lớn, Cục Đăng kiểm Việt Nam cần tích cực khắc phục, tháo gỡ tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm, không để gián đoạn công tác kiểm định xe, ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của nhân dân.

Thời gian qua, cả nước đã có hơn 80 cá nhân vi phạm bị bắt giữ hoặc tạm giam để điều tra trong vụ án: "Môi giới hối lộ," "Đưa hối lộ," "Nhận hối lộ" và "Giả mạo trong công tác" xảy ra tại các Trung tâm đăng kiểm trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre, Bắc Ninh và Bắc Giang…

Ngày 11/1, Công an Tp. Hồ Chí Minh đã khởi tố, bắt giam để điều tra về tội nhận hối lộ đối với ông Đặng Việt Hà, Cục Trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 3/1, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an cho biết, Công an Tp. Hồ Chí Minh cùng một số cục nghiệp vụ của Bộ Công an đã phát hiện, đấu tranh làm rõ nhiều hành vi sai phạm, tiêu cực trong quá trình cấp giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật bảo vệ môi trường tại một số Trung tâm kiểm định các phương tiện giao thông cơ giới trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Bến Tre, Phan Rang và chắc sẽ còn thêm nữa.

Sơ bộ ước tính có hơn 70.000 phương tiện cơ giới đã được kiểm định phạm luật và các Trung tâm kiểm định này đã cấp khoảng 52.300 giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường, thu lợi hàng chục tỷ đồng.

Một số Trung tâm đăng kiểm này không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn thành lập, lập danh sách kiểm định viên ảo để hợp thức hóa một số quy định của Chính phủ về dịch vụ xe cơ giới./.

Tác giả: Quang Toàn